பாலா கிசார், காபூல்

பாலா கிசார் கோட்டையின் தோற்றம் தெளிவற்றது. குசானர்களுக்கு முந்தைய மட்பாண்டங்கள் மற்றும் இந்தோ-கிரேக்க மற்றும் அகாமனிசிய நாணயங்கள் இதன் அருகாமையில் கண்டெடுக்கப்பட்டுள்ளன. இது குறைந்தது கிபி 6 ஆம் நூற்றாண்டிலிருந்து இப்பகுதியில் குடியேற்றங்களைக் குறிக்கிறது. ஒரு கோட்டையாக தளத்தின் பயன்பாடு 5 ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியில் தேதியிடப்பட்டுள்ளது. இருப்பினும், அதன் துல்லியமான வரலாறு குறித்து குறைந்தபட்ச ஆதாரங்களே உள்ளன. ^[2]

தளத்தில் குறிப்பிடத்தக்க செயல்பாடுகளின் சான்றுகள் முகலாயர்களுடன் தொடங்குகிறது. ^[2] 1504 இல் முகலாயப் பேரரசின் நிறுவனர் பாபரால் கோட்டை முற்றுகையிடப்பட்டு கைப்பற்றப்பட்டது. அக்பர் தனது தந்தைக்குப் பிறகு காபூலில் தனது ஆட்சியை உறுதிப்படுத்திய பிறகு, பாலா கிசார் காபூல் சுபாவின் சுபாதாரின் (ஆளுநர்) முதன்மை இல்லமாக மாறியது. முகலாயர்களின் கீழ், இந்த தளம் ஒரு குறிப்பிடத்தக்க அரண்மனை-கோட்டையாக வளர்ந்தது. இது முகலாய தலைநகரங்களான ஆக்ரா கோட்டை மற்றும் இலாகூர் கோட்டை ஆகியவற்றுடன் ஒப்பிடத்தக்கது.^[3] கோட்டையின் வெளிப்புறச் சுவர்கள் பலப்படுத்தப்பட்டு தளத்தின் பரப்பளவு விரிவடைந்தது. பேரரசர் ஜஹாங்கீர் கோட்டைக்குள் இருந்த பல கட்டிடங்களை இடித்து புதிய அரண்மனைகள், பார்வையாளர்கள் அரங்குகள் மற்றும் ஒரு பூங்கா ஆகியவற்றைக் கட்டினார். அவரது மகனும் வாரிசுமான ஷாஜகான், பதவியேற்பதற்கு முன்பு, ஜஹாங்கீரின் புகழைப் பெற்ற கோட்டைக்குள் தாஅனும் ஒரு கட்டிடத்தைக் கட்டினார். பேரரசராக, ஷாஜஹான் பின்னர் மத்திய ஆசியாவில் தனது போர்களின் போது இங்கு வசித்து வந்தார். ஷாஜகானின் வாரிசான ஔரங்கசீப், கோட்டைக்குள் ஒரு மசூதியைக் கட்டினார்.

முகலாயர்கள் காபூலை இழந்த பிறகு, கோட்டை புறக்கணிக்கப்பட்டது. 1773 இல் திமூர் ஷா துராணி ஆட்சிக்கு வரும் வரை, பாரசீகர்கள் மற்றும் துராணிகளின் கைகளுக்குச் சென்றது. துராணியின் தலைநகரை காபூலுக்கு மாற்றியதும், தைமூர் கோட்டையை ஆக்கிரமித்து உள்ளே ஒரு அரண்மனையை மீண்டும் கட்டினார். மேலும் கோட்டையின் மேல் பகுதியை அரசு சிறைச்சாலையாகவும் ஆயுதக் கிடங்காகவும் பயன்படுத்தினார். அவரது வாரிசான ஷா ஷுஜா துராணி கோட்டையை மேலும் மேம்படுத்தினார். துராணிகளால் கட்டப்பட்ட கட்டமைப்புகள் பல முந்தைய முகலாய கட்டுமானங்களை மாற்றின. ^[4]

காபூலின் முக்கிய கோட்டையாக, பாலா கிசார் முதலாம் ஆங்கிலேய-ஆப்கானியப் போர் (1838-1842) மற்றும் இரண்டாம் ஆங்கிலேய ஆப்கானியப் போர் (1878-1880) ஆகிய இரண்டிலும் பல முக்கிய நிகழ்வுகளுக்கு மேடையாக இருந்தது. காபூலுக்கான பிரித்தானிய தூதர் சர் பியர் லூயிஸ் நெப்போலியன் கவாக்னாரி செப்டம்பர் 1879 இல் கோட்டைக்குள் கொல்லப்பட்டார். இது ஒரு பொது எழுச்சியையும் இரண்டாம் ஆங்கிலேய-ஆப்கான் போரின் இரண்டாம் கட்டத்தையும் தூண்டியது. இது இரண்டாம் ஆங்கிலேய-ஆப்கான் போரின்போது பிரித்தானிய ஆட்சியாளர் எரிக்கப்பட்டபோது சேதமடைந்தது. பின்னர் ஆயுதக் களஞ்சியம் வெடித்தபோது. பிரித்தானிய இராணுவ அதிகாரி பிரடெரிக் ராபர்ட்ஸ் கோட்டையை முற்றிலுமாக தகர்க்க விரும்பினார். ஆனால் இறுதியில் 1880 வசந்த காலத்தில் ஆங்கிலேயர்கள் ஆப்கானித்தானை விட்டு வெளியேறுவதற்கு சில மாதங்களுக்கு முன்பு இது பலப்படுத்தப்பட்டது. ^[5] இராபர்ட்ஸ் பல முகலாய மற்றும் துராணி கால கட்டங்களை தரைமட்டமாக்க உத்தரவிட்டார். இதன் விளைவாக அவர்களின் கட்டிடக்கலை பங்களிப்புகளில் மிகக் குறைவாகவே உள்ளது. ^[4]

1890 களில் கோட்டை முற்றிலுமாக கைவிடப்பட்டபோது ஏகாதிபத்திய செயல்பாடுகளுக்கு சேவை செய்வதை நிறுத்தியது.

ஆகஸ்ட் 5, 1979 இல், பாலா கிசார் எழுச்சி அரசாங்க எதிர்ப்பு குழுக்களால் ஏற்பாடு செய்யப்பட்டது. ஆனால் அது ஒடுக்கப்பட்டது. மேலும் பல்லாயிரக்கணக்கான மக்கள் கைது செய்யப்பட்டு ஆட்சியாளர்களால் தூக்கிலிடப்பட்டனர்.

1994 இல் ஆப்கானிய உள்நாட்டுப் போரின் போது, அகமது ஷா மசூதின் மற்றும் எக்மத்யாரின் படைகளுக்கு இடையேயான பிரிவினருக்கு இடையேயான மோதலின் மையப் புள்ளியாக பாலா கிசார் மீண்டும் ஒருமுறை ஆனது. இதனால் கோட்டையின் பெரும்பகுதி சேதமடைந்தது.

தலிபான்கள் கையகப்படுத்தப்படுவதற்கு முன்பு, அது ஆப்கானித்தான் தேசிய இராணுவத்தின் 55 வது பிரிவினரால் நிர்வகிக்கப்பட்டது. மேலும் காபூலைக் கண்டும் காணாத வகையில் கோட்டையில் நிலைநிறுத்தப்பட்ட டாங்கிகள் மற்றும் கனரக ஆயுதங்களின் எச்சங்களை இன்றும் ஒருவர் காணலாம்.

பிரதான கோட்டையின் வெளிப்புறச் சுவரைப் பார்க்கும்போது, பல ஆண்டுகளாக அழிந்து, மீண்டும் பலப்படுத்தப்பட்ட கட்டிடப் பொருட்களின் அடுக்குகளைக் காணலாம். கடந்த 30 ஆண்டுகளில் இருந்த டாங்கிகள் மற்றும் பிற போர் சிதைவுகள் மலையின் உச்சியில் சிதறிக்கிடக்கின்றன. மலைப்பகுதியின் பெரும்பகுதி சுரங்கங்கள் மற்றும் நிலத்தடி சேமிப்பகத்தின் மீது கட்டப்பட்டுள்ளது. முந்தைய அகழிப் போரில் இருந்து அகழிகள் இருந்ததற்கான சான்றுகள், ஆப்கானியக் கொடியால் அலங்கரிக்கப்பட்ட மலையுச்சியின் மேல் மட்டத்தைச் சுற்றி வளைத்துள்ளன. காட்டு நாய்கள் மலைப்பகுதி முழுவதும் சுற்றித் திரிகின்றன. ஆப்கானித்தான் இராணுவத்தின் ஒரு நிறுவனம் அந்த இடத்தில் நிறுத்தப்பட்டுள்ளது. ஆப்கானிஸ்தானில் பயங்கரவாதத்தின் மீதான அமெரிக்க ராணுவத்தின் போரின் போது (2001-2021) இராணுவமும் பொதுமக்களும் கோட்டைக்கு கீழே ஒரு இடத்தை ஆக்கிரமித்திருந்தனர். கோட்டைக்கு செல்லும் போது, சோவியத் ஆக்கிரமிப்பின் போது போடப்பட்ட கண்ணிவெடிகளைத் தவிர்ப்பதற்காக, பெரிதும் பயன்படுத்தப்பட்ட பாதைகளிலேயே செல்லும்படி குடியிருப்பாளர்கள் எச்சரிக்கப்பட்டனர்.

2 பிப்ரவரி 2021 அன்று, ஆப்கானித்தானின் தகவல் மற்றும் கலாச்சார அமைச்சர் முகமது தாஹிர் ஜுஹைர், சுவர்களை புனரமைத்தல் மற்றும் கட்டமைப்பை ஒருங்கிணைப்பது குறித்து கலாச்சாரத்திற்கான ஆகா கான் அறக்கட்டளையுடன் புரிந்துணர்வு ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டார்.^[6] அத்துடன் அந்த இடத்தில் தொல்லியல் பூங்கா அமைக்கவும் திட்டமிடப்பட்டது. இந்த திட்டத்திற்கு இந்தியா சுமார் $1 மில்லியன் வழங்க உறுதியளித்துள்ளது.^[7][8]