தெற்கு குர்திஸ்தான்

குர்த் என்ற சொல்லின் சரியான தோற்றம் குறித்து தெளிவாக இல்லை. - ஸ்தான் ( பாரசீக : ـستان, டிரான்ஸ்லிட். ஸ்டான் ) என்ற பின்னொட்டு பிராந்தியத்திற்கு பாரசீக மொழி சொல்லாகும். இதன் நேரடி மொழிபெயர்ப்பு "குர்துகளின் பிராந்தியம்" என்பதாகும்.

"குர்திஸ்தான்" (Kurdistan) என்பது முன்பு (Curdistan) என்று பலுக்கப்பட்டது.^[4][5] குர்திஸ்தானின் பண்டைய பெயர்களில் ஒன்று கோர்டுயின் .^[6][7]

குர்திஸ்தான் பகுதி பெரும்பாலும் மலைப்பாங்கானது. பிராந்தியத்தின் மிக உயர்ந்த இடம் 3,611 மீ (11,847 அடி) இது சீகா தார் ("கருப்பு கூடாரம்") என உள்ளூரில் அறியப்படும் சிகரம் ஆகும். ஈராக் குர்திஸ்தானில் உள்ள மலைகளில் சக்ரோசு மலைத்தொடர், சிஞ்சார் மலைகள், ஹம்ரின் மலைகள், நிசிர் மலைகள் மற்றும் காண்டில் மலைகள் ஆகியவை அடங்கும் . இப்பகுதியில் பல ஆறுகள் பாய்கின்றன. இது அதன் வளமான நிலப்பகுதிகள், நீர் வளம் மற்றும் அழகிய இயல்பால் வேறுபடுகிறது. கிரேட் ஸாப் மற்றும் லிட்டில் ஸாப் இப்பகுதியில் கிழக்கிலிருந்து மேற்கு நோக்கி பாய்கின்றன. டைகிரிசு ஆறு துருக்கிய குர்திஸ்தானிலிருந்து ஈராக்கிய குர்திஸ்தானுக்குள் நுழைகிறது.

ஈராக் குர்திஸ்தானின் மலை இயல்பு, அதன் பல்வேறு பகுதிகளின் வெப்பநிலை மாறுபாடு மற்றும் அதன் நீர் வளம் ஆகியவை வேளாண்மை மற்றும் சுற்றுலாவுக்குரிய நிலப்பகுதியாக உள்ளது. இப்பகுதியில் மிகப்பெரிய ஏரி டுகான் ஏரி ஆகும். தர்பாண்டிகான் ஏரி மற்றும் டுஹோக் ஏரி போன்ற பல சிறிய ஏரிகளும் உள்ளன. குர்திஸ்தான் பிராந்தியத்தின் மேற்கு மற்றும் தெற்கு பகுதிகள் கிழக்கு போல மலைப்பாங்கானவை அல்ல. மாறாக,  இது ஸ்க்லெரோபில் புதர்நிலத் தாவரங்கள் நிறைந்த மலைகள் மற்றும் சமவெளிகள் கொண்ட பகுதியாகும்.

இப்பகுதியில் உள்ள தாவரங்களில் பின்வருவனவான ஏபீஸ் சிலிசிகா, குவர்க்கஸ் காலிபிரினோக்கள், குவர்க்கஸ் பிராண்டி, குவர்க்கஸ் இன்பெக்டரோரியா, குவர்க்கஸ் இத்தாபுரென்சிஸ், குவர்க்கஸ் மேக்ரான்டெரா, குப்ரெசஸ் செம்பர்வைரன்ஸ், பிளாட்டனஸ் ஓரியண்டலிஸ், பினஸ் புருட்டியா, ஜூனிபெரஸ் ஃபோடிடிசிமா, ஜூனிபெரஸ் எக்செல்சா, ஜூனிபெரஸ் ஆக்ஸிஸிட்ரஸ், சாலிக்ஸ் ஆல்பா, ஆலிவ், அத்தி, பாப்புலஸ் யூப்ராட்டிகா, பாப்புலஸ் நிக்ரா, க்ரேடேகஸ் மோனோஜினா, க்ரேடேகஸ் அஸாரோலஸ், செர்ரி பிளம், ரோஸ் இப்ஸ், பிஸ்தா பருப்பு மரங்கள், பேரிக்காய் மரங்கள், சோர்பஸ் கிரேக்கா ஆகியவை ஆகும். தெற்கில் பாலைவனத்தில் பெரும்பாலும் புல்வெளி மற்றும் வறண்ட சூழ்ல் சார்ந்த தாவரங்களான பனை மரங்கள், டாமரிக்ஸ், பேரீச்சை, ஃப்ராக்சினஸ், போவா, வெள்ளை பூச்சி மரம் மற்றும் அமராந்தேசியே ஆகியவை உள்ளன.^[8][9]

இந்தப் பகுதியில் காணப்படும் விலங்குகளாக சிரிய பழுப்பு கரடி, காட்டுப்பன்றி, சாம்பல் ஓநாய், பொன்னிறக் குள்ளநரி, இந்திய முகட்டுக் முள்ளம்பன்றி, சிவப்பு நரி, கோயிட்ரட் கெஸல், யுரேசிய ஒட்டர், வரிப்பட்டைக் கழுதைப்புலி, பாரசீக தரிசு மான், ஆசியக் காட்டுக் கழுதை, மங்கர் மற்றும் யூப்ரடீஸ் மென் ஓடு ஆமை ஆகியவை உள்ளன.^[10]

இப்பகுதியியல் காணப்படும் பறவை இனங்களஆக, பார்க்க-பார்க்க பார்ட்ரிட்ஜ், மெனட்ரீஸின் போர்ப்ளர், வெஸ்டர்ன் ஜாக்டாவ், ரெட்-பில்ட் சோக், ஹூட் காகம், ஐரோப்பிய நைட்ஜார், ரூஃபஸ்-டெயில் ஸ்க்ரப் ராபின், முகமூடி ஷிரைக் மற்றும் வெளிர் ராக் பிஞ்ச் ஆகியவை அடங்கும் .^[11][12]