Susuru
| Susuru | |
|---|---|
 | |
| Pohon remaja di Mozambik | |
| Status konservasi | |
| Klasifikasi ilmiah | |
| Karajaan: | |
| (unranked): | Angiosperma |
| (unranked): | Eudikot |
| (unranked): | Rosidae |
| Ordo: | Malpighiales |
| Kulawarga: | |
| Génus: | Euphorbia |
| Spésiés: | E. tirucalli |
| Ngaran binomial | |
| Euphorbia tirucalli L.[2] | |
Susuru (Euphorbia tirucalli) nyaéta hiji tutuwuhan anu asalna tina kulawargga euphorbiaceae. Susuru hirupna ngarungkun, tumuwuh di daérah anu mibanda iklim tropis. (Basa Sanskerta: सप्तला saptala, सातला satala, Marathi: शेर-कांडवेल sher-kandvel.
Ngaran daérah
Susuru mibanda ngaran daérah, kayaning : Jawa: kayu urip, pacing tawa, tikel balung, Madura: kayu jaliso, k. leso, k. langtolangan, k. tabar, Kangean: kayu potong[3])
Ciri mandiri
Susuru mangrupi rungkun anu tumuwuh nangtung. Jangkungna 2-6 m kalayan tangkalna mibanda kai, seueur dahan, sareng geutah;gummy sapertos susu nanging ieu mah bahya. [4] Ieu tutuwuhan ngagaduhan cabang anu teu bénten sareng silinder dina wujud patlot, dahanna lemes, sareng héjo. Saatos ngembang sa inci, éta dahan bakal janten dua, anu ayana di sabeulahna, kitu saterasna, janten katingalina sapertos dahan anu ruksak. [4]
Daun jarang, silih ganti,[5] kapendak di tungtung dahan anu ngora kénéh, sareng ukuranana alit pisan. Ngawujud lanset, panjangnya 7-22 mm, gancang lésot; rontok tina dahanna.[4] Penumpu daun leutik pisan berkelenjar sarta buluna lemes ayana dina handapeun daun.[5]
Kembangna uniseksual,[5] ngéntép dina tempat kawas mangkok, kelirna konéng semu héjo, bijilna tina tungtung régangna.[4] Biasana, pepelakan ieu ngahasilkeun langkung seueur kembang jalu tibatan kembang bikang. Susuru ilaharna karembangan dina Oktober sareng ngahasilkeun buah dina Nopémber - Désémber pembuahan dilaksanakeun ku gegeremet.[6]
Sebaran sareng habitat
Sebaran pepelakan ieu asli tina daérah tropis Afrika, Angola teras nyebar nepi ka Zanzibar.[7] Teu acan aya ieu tutuwuhan ngahaja dipelak sacara lega (industri) , ngan ukur dipelak kanggo pager hirup malah hirup liar di sapanjang wewengkon tropis sareng subtropika. Di Malesia, teu acan aya sumber dilaporkeun ngeunaan ieu pepelakan ti Borneo sareng New Guinea.[5] Di Indonesia, dipelak salaku pager hirup, pepelakan hias, tanaman obat, sarta hirup liar. Tiasa dipendakan ngawitan dataran landeuh dugi ka tonggoh anu perenahna 600 mdpl. Tutuwuhan ieu mikresep daérah negrak anu kakeunaan cahaya panonpoé langsung.[8] Nanging, rungkun ieu habitat alami na aya dina daérah garing, leuweung caag/terbuka, jeung tegalan nepikeun ka jangkungna 2 m.[7]
Hama sareng panyakit
Susuru tangkal teu tiasa garing alatan geutahna mibanda zat anu disebut toksik. Nanging, dilaporkeun yén aya sababaraha hama anu bisa nyerang tangkal susuru, nyaéta Meloidogyne incognita, Cuscuta spp. Sareng Botrytis spp. Dilaporkeun, Botrytis spp. Ngabalukarkeun tangkal sareng akar buruk. Sagigireun éta, gabungan antawis Meloidogyn spp. Jeung Botrytis spp. sabab bisa ngarusak pepelakan dina waktu anu singget.[9]
Mangpaat sareng kagunaan
Geutah tutuwuhan ieu sipatna asam, mibanda sanyawa euforbon, taraksasterol, α-laktuserol, eufol, sanyawa damar anu rasa seukeut atanapi nyababkeun ngarusak lendir,kautschuk (zat karét), sareng zat pait. Ngan, zat ubar tina herba ini tayalian glikosid, sapogenin, terpenoid,[10] dan asam ellaf.[4] Ieu tutuwuhan ogé bisa dimangpaatekun pikeun ngaracun lauk sangkan gampang diarah.[11] Minyak anu dipibanda dina geutahna bisa dimangpaatekun dina linoleum, lawon jas minyak jeung industri kulit sandang.[5][12]
Di Jawa, sababaraha sumber nyebutkeun tangkal atawa kulitna bisa nyageurkeun patah tulang kujalan ditaplokeun. [5] ogé nyageurkeun panyakit kulit.[13] Sagigireun eta, geutah tangkal susuru ogé bisa ngaluarkeun cucuk anu nanceb (kasura) kitu deui campuran hui gadung cina jeung buah gondang sarta geutah tangkal susuru bisa ngubaran frambusia.[14] Tangkal susuru ogé disebutkeun ku Hartwell (1969) dimangpaatekun pikeun ngubaran kanker, tumor, kapalan, jeung kutil di Brasil, India, Malaya, heung Indonésia. Akarna bisa dimangpaatekun pikeun ngaluarkeun peurah oray, di Maluku jeung Malabar, tutuwuhan ieu bisa dimangpaatekun pikeun ngondang rasa sebel (piutaheun);muntah jeung antisipilis.[15] Aya ogé, Suku Kulawi di Sulawesi Tengah daun ieu tutuwuhan dimangpaatekun pikeun diuretik (peluruh air seni), ari getahna bisa nyageurkeun nyeri huntu.[16]
Geutahna aya racunnan, ko-karsinogenik,[17] seperti susuru anu sagenus. Sanajan kitu, geutah susuru mibanda zat séjén, tayalian 3-0-angeloylingenol.[18] lamun seug keuna kana mata, bisa ngabalukarkeun lolong, iritasi, jeung bakal ngabalukarkeun sebel lamun katuang.[19] geutah na bisa dimangpaatekun pikeun insektisida[12] sarua jeung mindi.[20] susuru ogé dipikanyaho racun pikeun nematoda[12] jeung éféktif pikeun larva Aedes aegypti ogé Culex quinquefasciatus,[21] ku kituna régang susuru anu geus garing bisa dimangpaatekun pikeun ngusir reungit.[11] Kitu ogé , bisa maéhan baktéri Staphlococcus aureus, moluska Lymneae natalensis sarta Biomphalaria gabrata.[17]
Pitulung mimiti
Dimana lamun geutah tangkal susuru nyéprét kana panon, geuwat sibeungeut maké cai tiis kurang leuwih 15 menit tuluy sibeungeut dei sababaraha menit tiharita. Lamun teuaya parobahan kénéh, geuwat bawa ka rumah sakit.[19]
Galeri
Tumwuhan patah tulang 
Tangkal anu ngora kéné Tanzania
Lihat juga
Referensi
Bacaan
Citakan:Tumbuhan-stub
_2020.svg){kind=link}
