Propionska kiselina
Propionska kiselina (propanska kiseline) je karboksilna kiselina koja se javlja u prirodi. Njena hemijska formula je CH3CH2COOH. Ona je čista tečnost oporog mirisa. Anjon CH3CH2COO−, kao i soli i estri propiponske kiseline su poznati kao propionati (ili propanati).[3][4]
| |||
| |||
| Nazivi | |||
|---|---|---|---|
| IUPAC naziv propanoinska kiselina | |||
| Drugi nazivi etankarboksilna kiselina | |||
| Identifikacija | |||
3D model (Jmol) | |||
| ChEBI | |||
| ChemSpider | |||
| DrugBank | |||
| ECHA InfoCard | 100.001.070 | ||
| E-brojevi | E280 (konzervansi) | ||
| RTECS | UE5950000 | ||
| |||
| Svojstva | |||
| C3H6O2 | |||
| Molarna masa | 74,08 g·mol−1 | ||
| Agregatno stanje | bezbojna tečnost | ||
| Gustina | 0,99 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja | −21 °C (−6 °F; 252 K) | ||
| Tačka ključanja | 141 °C (286 °F; 414 K) | ||
| meša se | |||
| Kiselost (pKa) | 4.87 | ||
| Viskoznost | 10 mPa·s | ||
| Struktura | |||
| Dipolni moment | 0.63 D | ||
| Opasnosti | |||
| Opasnost u toku rada | Korozivna je | ||
| Bezbednost prilikom rukovanja | External MSDS | ||
| R-oznake | R34 | ||
| S-oznake | (S1/2) S23 S36 S45 | ||
| NFPA 704 | |||
| Tačka paljenja | 327 K, 54°C | ||
| Srodna jedinjenja | |||
Drugi anjoni | Propionat | ||
Srodne karboksilne kiseline | Sirćetna kiselina Mlečna kiselina 3-hidroksipropionska kiselina Tartronska kiselina Akrilna kiselina Buterna kiselina | ||
Srodna jedinjenja | 1-propanol Propionaldehid Natrijum propionat Propionski anhidrid | ||
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje materijala (na 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
 verifikuj (šta je   ?) | |||
| Reference infokutije | |||
Osobine
Propionska kiselina ima fizičke osobine koje su između osobina malih karboksilnih kiselina, mravlje i sirćetne kiseline, i većih masnih kiselina. Ona se meša sa vodom, ali se može odvojiti dodatkom soli. Kao i sirćetna i mravlja kiselina, ona se sastoji od vodonično vezanih parova molekula u tečnom stanju i pari.
Propionska kiselina manifestuje opšta svojstva karboksilnih kiselina: ona može da formira amide, estre, kisele anhidride, i hloridne derivate. On može da podlegne alfa-halogenaciji sa bromom u prisustvu PBr3 katalizatora (HVZ reakcija) da formira CH3CHBrCOOH.[5]
