Istorija nauke

Istorija nauke je studija istorijskog razvoja ljudskog razumevanja prirodnog sveta i domena društvenih nauka. Do kasnog 20-tog veka istorija nauke, posebno fizičkih i bioloških nauka, je imala status narativa koji slavi trijumf korektnih teorija nad nekorektnima.^[1] Nauka je predstavljana kao glavna dimenzija napretka civilizacije. Zadnjih dekada, postmoderni pogledi su uzeli maha. To su gledišta koja daju istoriji status kompletirajućeg paradigma ili konceptualnog sistema. Posebno je jak uticaj Tomasa Kuna, Struktura naučnih revolucija (1962). Po Kunu^[2] svaka nova paradigma prepisuje istoriju nauke da bi prestavila putem selekcije i distorzija bivše gledište kao svog prethodnika.

Nauka se sastoji od empirijskog, teoretskog, i praktičnog znanja o prirodnom svetu, proizvedenog putem istraživanja primenom naučnih metoda, što naglašava zapažanje, objašnjavanje, i predviđanje realnih fenomena putem eksperimenta. Uzimajući u obzir dualni status nauke kao objektivnog znanja i ljudskog konstrakta, dobra istorografija nauke se zasniva na istorijskim metodima intelektualne i društvene istorije. Utvrđivanje tačnog porekla moderne nauke je moguće upotrebom mnogih važnih tekstova koji su sačuvani još od doba klasičnog sveta. Međutim, reč naučnik je relativno nova — skovao ju je Vilijam Vevel u 19-tom veku. Pre toga su se ljudi koji istražuju prirodu nazivali prirodni filozofi. Dok su empirijska istraživanja prirodnog sveta bila opisivana od doba klasične antike (na primer, Tales, Aristotel, i drugi), i dok su naučni metodi bili u upotrebi od srednjeg veka (npr., od strane Ibn al-Haitama, Ebu Rahim el-Birunija i Rodžera Bejkona), početak moderne nauke se generalno vezuje za rani moderni period, od takozvane Naučne revolucije do koje je došlo tokom 16-tog i 17-tog veka u Evropi. Naučni metodi se smatraju fundamentalnom komponentom moderne nauke i neki, a posebno posebno naučni filozofi i praktičari  smatraju ranija ispitivanja prirode pre naučnim.^[3] Tradicionalno, istoričari nauke su definisali nauku dovoljno široko da obuhvati ta ispitivanja.^[4]

Najraniji koreni nauke mogu se pratiti u starom Egiptu i Mesopotamiji u periodu od 3000. do 1200. godine pre nove ere.^[5][6] Njihovi doprinosi matematici, astronomiji i medicini ušli su i oblikovali grčku prirodnu filozofiju klasične antike, pri čemu su učinjeni formalni pokušaji da se daju objašnjenja događaja u fizičkom svetu zasnovana na prirodnim uzrocima.^[5][6] Nakon pada Zapadnog rimskog carstva, nivo znanja o grčkim shvatanjima sveta opao je u Zapadnoj Evropi u kojoj se govolo latinski tokom ranih vekova (400. do 1000) srednjeg veka,^[7] ali je nastavilo da napreduje u grčkom govornom području u Istočnom rimskom (ili vizantijskom) carstvu. Uz pomoć prevoda grčkih tekstova, helenistički pogled na svet je sačuvan i apsorbovan u muslimanski svet arapskog govornog područja tokom islamskog zlatnog doba.^[8] Obnavljanje i asimilacija grčkih dela i islamskih istraživanja Zapadne Evrope od 10. do 13. veka oživelo je učenje prirodne filozofije na Zapadu.^[7][9]