Mali Cezar

Za ostala značenja, vidi Mali Cezar (razvrstavanje).

Little Caesar (sh. Mali Cezar) je američki crno-bijeli kriminalistički film snimljen u režiji Mervyna LeRoya i premijerno prikazan početkom 1931. godine, najpoznatiji kao prvo klasično ostvarenje gangsterskog žanra.

Little Caesar
scena iz filma u kojoj se Caesar (Edward G. Robinson, lijevo) sukobljava sa svojim prijateljem Jeom (Douglas Fairbanks, Jr., desno)
Režija	Mervyn LeRoy
Producent	van špice: Hal B. Wallis Darryl F. Zanuck
Scenario	Francis Edward Faragoh Robert N. Lee (kontinuitet) van špice: Robert Lord Darryl F. Zanuck
Predložak	Little Caesar; autor: W.R. Burnett
Uloge	Edward G. Robinson Douglas Fairbanks, Jr. Glenda Farrell
Muzika	Erno Rapee
Fotografija	Tony Gaudio
Montaža	Ray Curtiss
Studio	First National
Distribucija	Warner Bros.
Datum(i) premijere	9. 1. 1931 (1931-01-09)
Trajanje	79 min.
Zemlja	Sjedinjene Države
Jezik	engleski

Little Caesar predstavlja adaptaciju istoimenog romana W.R. Burnetta iz 1928. godine. Protagonisti - koje tumače Edward G. Robinson i Douglas Fairbanks, Jr. - su Caesar Enrico "Rico" Bandello i Joe Massara, dva sitna provincijska kriminalca koji dolaze u Chicago u potrazi za srećom i bogatstvom. Radnja prikazuje kako dva prijatelja kreću različitim putevima - Joe odlučuje zarađivati za život kao plesač i na poticaj djevojke (koju glumi Glenda Farrell) se okreće poštenom životu; Caesar, nasuprot tome, koristi bezobzirno nasilje kako bi se uspeo na vrh gradske zločinačke organizacije prije nego što njegovi zločini izazovu reakciju vlasti.

U radnji filma, a pogotovo u liku Ceasara, američka publika je lako prepoznala odraz stvarnih gangstera koji su, poput Ala Caponea, dominirali naslovnicama tadašnjih novina. Temi je dodatnu aktualnost dala i Velika depresija, koja je implicitno sugerirala da je bavljenjem gangsterskom djelatnošću ništa drugo do ekstremni oblik ostvarenja američkog sna. Kritičarima je, pak, u oko upalo izuzetno vješto korištenje nove zvučne tehnologije, odnosno autentičnog rječnika, te pucnjeva i zvukova nasilja koji su prikazu filmskih gangstera dali realistički efekt nepoznat u nijemim ostvarenjima. Danas se film možda najviše pamti po ulozi Edwarda G. Robinsona, koji je postao ne samo specijalist za likove gangstera, nego i jedan od najvećih hollywoodskih glumaca 1930-ih i 1940-ih. Studiju Warner Bros. je uspjeh Malog Cezara potakao da iste godine snimi još uspješniji Državni neprijatelj i tako stvori reputaciju temeljenu na ostvarenjima gangsterskog žanra.

Kasnijim historičarima je u filmu postao zanimljiv i navodni homoerotski kontekst, odnosno neobična privrženost Caesara prema Joeu. Argumente za tu tezu je dao i sam autor predloška W.R. Burnett koji se požalio producentima da su lik Caesara pretvorili u homoseksualca.^[1] S druge strane, Mali Cezar je usprkos toga prošao cenzuru i nije bio skraćivan niti "bunkeriran" nakon uvođenja strogog cenzorskog kodeksa nekoliko godina kasnije.