Amenmesse
Amenmesse (također Amenmesses ili Amenmose) bio je peti po redu vladar Devetnaeste dinastije Drevnog Egipta, najvjerojatnije sin Merneptaha i kraljice Takhat. Neki egiptolozi ga, pak, smatraju jednim od brojnih sinova Ramzesa II. Vrlo malo se zna o ovom kralju, koji je Egiptom vladao samo tri do četiri godine. Razni egiptolozi njegovu vladavinu datiraju u period 1202. pne.–1199. pne.[4]ili 1203. pne.–1200. pne.[5] dok drugi navode 1200. pne. kao datum dolaska na vlast.[6]. Amenmesse znači "rođen ili stvoren nalik na Amuna" na egipatskom. Ponekad se njegovo ime može naći i s epitetom Heqa-waset, što znači "Vladar Tebe".[7] Kraljevsko ime mu je bilo Menmire Setepenre.
| Prethodi: Merneptah | Faraon Egipta 19. dinastija | Slijedi: Seti II | |||||||||||||||
| Amenmesse | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Vladavina | 1203. pne. do 1200. pne. | ||||||||||||||||
| Nomen |
Amenmesse Stvoren nalik na Amuna | ||||||||||||||||
| Praenomen |
Menmire–setepenre Vječan kao Re, Izabran od Re[1] | ||||||||||||||||
| Zlatni Horus | Unclear | ||||||||||||||||
| Nebty naziv | Werbiaytemipetsut[2] | ||||||||||||||||
| Horusovo ime | Kanakht Merymaat Sementawy | ||||||||||||||||
| Supružnik | Tiya ili Tiy | ||||||||||||||||
| Otac | Merneptah ili Ramzes II | ||||||||||||||||
| Majka | Takhat | ||||||||||||||||
| Grob | KV10[3] | ||||||||||||||||
Amenmessea većina egiptologa smatra uzurpatorom koji je nakon Merneptahove smrti ili preoteo prijestolje od zakonitog nasljednika Setija II ili je, koristeći zauzetost faraona, ustankom osvojio vlast u Tebi. Nakon nekoliko godina je Seti II uspio doći na vlast, odnosno povratiti kontrolu nad Gornjim Egiptom, te su manje-više sve slike ili statue uzurpatora Amenmessea uništeni.
Postoje neke teorije da je Amenmesse bio historijska ličnost koja je dala podlogu za biblijski lik Mojsija.
Napomene
Literatura
- Cardon, Patrick D. “Amenmesse: An Egyptian Royal Head of the Nineteenth Dynasty in the Metropolitan Museum.” MMJ 14 (1979): 5-14.
- Dodson, Aidan. “The Takhats and Some Other Royal Ladies of the Ramesside Period.” JEA 73 (1987): 224-29.
- ________. and Dyan Hilton, “The Complete Royal Families of Ancient Egypt“, Thames & Hudson, 2004.
- ________. “Death after Death in the Valley of the Kings.” In Death and Taxes in the Ancient Near East, ed. Sara E. Orel, 53-59. Lewiston, New York: Edwin Mellen Press, 1992.
- ________. “Amenmesse in Kent, Liverpool, and Thebes.” JEA 81 (1995): 115-28.
- ________. "Messuy, Amada and Amenmesse." JARCE 34 (1997): 41-48.
- Habachi, Labib. “King Amenmesse and Viziers Amenmose and Kha’emtore: Their Monuments and Place in History.” MDAIK 34 (1978): 39-67.
- Kitchen, Kenneth A. “The Titularies of the Ramesside Kings as Expression of Their Ideal Kingship.” ASAE 71 (1987): 131-41.
- Krauss, Rolf. “Untersuchungen zu König Amenmesse (1.Teil).” SAK 4 (1976): 161-99.
- ________. “Untersuchungen zu König Amenmesse (2. Teil).” SAK 5 (1977): 131-74.
- ________. “Untersuchungen zu König Amenmesse: Nachträge.” SAK 24 (1997): 161-84.
- Vandersleyen, Claude. ĽÉgypte et la Vallée du Nil. Vol. 2, De la fin de ľAncien Empire á la fin du Nouvel Empire. Paris: Presses Universitaires de France, 1995
- Wente, Edward and Charles Van Siclen III. "A Chronology of the New Kingdom." In Studies in Honor of George R. Hughes: January 12, 1977, 217-61. Chicago: The Oriental Institute, 1976.
- Yurco, Frank Joseph. “Was Amenmesse the Viceroy of Kush, Messuwy?,” JARCE 34 (1997): 49-56.
- Nos ancêtres de l'Antiquité, 1991, Christian Settipani, p. 175
Vanjske veze
- KV-10 at The Theban Mapping Project Arhivirano 2011-02-28 na Wayback Machine-u