समाधिः

यदा ध्यानं ध्याता ध्येयञ्च एते त्रयः, एकीभूय ध्येयरुपे प्रतियन्ते सा अवस्था भवति समाधिः । समाध्यवस्थायां ध्येयरुपस्यैव भानं भवति, स्वस्वरुपस्य भानं न भवति । ध्यानस्य विस्मृतिः सम्यक् समाधिरभिधीयते (३२) इति उक्तं त्रिशिखाब्राह्मणोपनिषदि । भागवते उक्तं यत्- सर्वे मनोनिग्रहलक्षणान्ताः परो हि योगो मनसः समाधिः इति ।परिणतिः स्वस्वरुपस्य परीत्यागश्च समाधिर्भवति ।

ध्यानस्य ध्येयाकारे तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरुपशून्यमिव समाधिः। (यो.द.- ३/२)