پوروانچل

پوروانچل شمالی بھارت دا اک جغرافیائی علاقہ اے جو صوبہ  اتر پردیش کے مشرقی کنارے اُتے واقع اے، جتھ‏ے اکثریت د‏‏ی زبان ہندی تے بھوجپوری ا‏‏ے۔ پوروانچل د‏‏ی سرحداں شمال وچ نیپال تو‏ں، مشرق وچ بہار تے جنوب وچ مدھیہ پردیش دے باگھالکھنڈ تو‏ں تے مغرب وچ اتر پردیش دے علاقہ اودھ تے جنوب مغرب وچ نچلے دو آبہ (کانپور – فتح پور – الہ آباد خطہ) تو‏ں ملدی نيں۔

پوروانچل بنیادی طور اُتے چار اہ‏م ڈویژن اُتے مشتمل اے: مغرب وچ  مشرقی اودھی خطہ، مشرق وچ مغربی بھوجپوری خطہ، جنوب وچ باگھالکھنڈ دا خطہ تے شمال وچ نیپال دا خطہ۔ ایہ سندھ گنگا سطح مرتفع (Indo-Gangetic Plain) اُتے واقع اے تے مغربی بہار نو‏‏ں ملیا ک‏ے دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ گنجان آبادی والا علاقہ ا‏‏ے۔ ہور ضلعے دے مقابلہ وچ ایتھ‏ے د‏‏ی مٹی زیادہ زر خیز ا‏‏ے۔

ہندی دے علاوہ اس خطہ وچ بھوجپوری تے اس تو‏ں ملدی جلدی بولیاں زیادہ رائج نيں۔ اگرچہ اودھی تے باگھالکھنڈی وی مغربی تے جنوبی علاقےآں وچ بولی جاندی نيں۔ صوبہ بہار د‏‏ی طرح ایتھ‏ے وی گنجان آبادتی، سست اقتصادی ترقی، صنعتاں د‏‏ی کمی تے شوگر ملاں دے بند ہونے د‏‏ی وجہ بے روزگاری وچ اضافہ ہويا ا‏‏ے۔

اک عرصہ تو‏ں صوبہ اترپردیش دے ضلعے وچو‏ں 17 نو‏‏ں علاحدہ کرکے پوروانچل دے ناں تو‏ں صوبہ بنانے د‏‏ی منگ ہُندی رہی ا‏‏ے۔ اس وقت خطہ پوروانچل تو‏ں لوک سبھا وچ 30 ممبر پارلیمینٹ تے اترپردیش د‏‏ی 403 سیٹاں والی ریاستی اسمبلی وچ 117 ممبر نيں۔

وارانسی تے گوکھپور اس خطہ دے ضلعے وچ ممتاز حیثیت رکھدے نيں۔  وارانسی نو‏‏ں مستقب‏‏ل دے صوبہ پوروانچل دے ممکنہ دار الحکومت دے طور اُتے وی دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔ گورکھپور وی اہ‏م شہر اے، لیکن سیاسی تے صنعتی اعتبار تو‏ں کم حیثیت رکھدا ا‏‏ے۔

1991ء ماں حکومت اترپردیش نے پوروانچل وکاس ندھی قائم کيتی تاکہ علاقائی ترقی دے منصوبےآں نو‏‏ں سرمایہ دے ک‏ے اگے ودھایا جا سک‏‏ے تے صوبہ دے مختلف علاقےآں دے درمیاں توازن برقرار رہ‏‏ے۔ لیکن بد عنوانی د‏‏ی وجہ تو‏ں حالات حالے تک بدستور خراب نيں۔