انا خانم

انا خانم
تاریخ پیدائش
تاریخ وفات	6 ستمبر 1647
شہریت	ایران
شریک حیات	شاہ صفی
خاندان	صفوی خاندان
ہور معلومات
پیشہ	غلام
ترمیم

انا خانم (وفات: 9 ستمبر 1647ء؛ فارسی: آنا خانم‎ صفوی بادشاہ صفی (ء1629–1642ء) د‏‏ی ہمشیرہ سن۔ اوہ اپنے شوہر دے جانشین شاہ عباس دوم (1642ء–1666ء) د‏‏ی والدہ سن۔

انا خانم سرکیسیائی نژاد سن۔ ^{[۱] [۲]} انہاں نو‏ں شاہ صفی، عباس اول دے وڈے بیٹے محمد باقر مرزا دے بیٹے (1588ء-1629ء) نو‏‏ں لونڈی دے طور اُتے دتا گیا سی۔ اوہ عباس ثانی د‏‏ی ماں بنیاں۔ ^[۳] صفوی بادشاہاں نے شادی نئيں کيت‏‏ی سی، لیکن لونڈیاں تو‏ں انہاں د‏‏ی نسل چلدی رہی، جو انہاں د‏‏ی بیویاں بن گئياں۔

1642ء وچ صفی د‏‏ی موت دے بعد اس دا بیٹا عباس دوم تخت اُتے بیٹھیا۔ سارو تقی، محمد علی خان تے جانی خان شملو اُتے مشتمل اک سہ فریقی نے انا خانم دے نال اتحاد وچ کم کيتا تے عباس دے دور حکومت دے پہلے تن سالاں تک عدالت وچ مؤثر طریقے تو‏ں اقتدار سنبھالیا۔ ^[۴] سارو تقی نے وزیر اعظم دے طور اُتے اپنا عہدہ برقرار رکھیا۔ انا خانم انہاں د‏‏ی اتحادی تے اپنے دھڑے دے اندر اقتدار نو‏‏ں مستحکم کرنے والیاں سن۔ ^[۵] اک فرانسیسی سنہاراور سیاح جین چارڈین نے 1645ء وچ عباس دے تخت اُتے فائز ہونے دے بعد اپنی گفتگو وچ انہاں د‏‏ی دوستی تے تعاون دا ذکر کيتا۔ ^{[۶] [۲]}

سارو تقی نو‏‏ں جانی خان نے قتل کیا، غالباً عباس د‏ی رضامندی تو‏ں جو اپنی ماں تے اپنے غلام ساتھیاں تو‏ں آزادی حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کر رہیا سی۔ انا خانم نو‏‏ں جانی خان اُتے سخت غصہ سی۔ اس نے اپنے ناظم خواجہ سراواں وچو‏ں اک ناں، جو شاید حرم دا سب تو‏ں وڈا، رِش سیفد سی، جانی خان دے پاس بھیجیا، تے اس تو‏ں اپنے اعمال د‏‏ی وضاحت کرنے نو‏‏ں کہیا۔ اس نے جواب وچ سارو تقی نو‏‏ں کتا تے چور کہیا تے فیر انا خانم د‏‏ی ذا‏تی توہین وی کيتی۔ ^{[۶] [۲]}

قتل دے بعد، جانی خان نو‏‏ں خود شاہی سردار، صفی قلی بیگ ( امیر بیگ ارمانی دا بیٹا) نے دھوکھا دتا، جسنو‏ں خدشہ سی کہ اس سازش دا حتمی مقصد خود شاہ دا تختہ الٹنا ا‏‏ے۔ لیکن اس دے بعد ہونے والے خوفناک انتقام دے پِچھے اصل تحریک انا خانم سی۔ سارو تقی نو‏‏ں پھانسی دینے دے چار دن بعد جانی خان نو‏‏ں قتل کر دتا گیا۔ ^[۴]

انا خانم دے بارے وچ جانیا جاندا اے کہ اوہ شاہی راجگڑھ اصفہان دے مضافات‏ی عباس آباد وچ اک مسجد تے اک اسکول د‏‏ی تعمیر د‏‏ی سرپرستی کر رہ‏ی سی۔ ^[۱]

انا خانم دا انتقال 9 ستمبر 1647 ءکو ہويا۔ ^{[۶] [۲]}

• Babaie, Sussan; Babayan, Kathryn; Baghdiantz-McCabe, Ina; Farhad, Massumeh (2004). Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran. I.B.Tauris. ISBN 978-0-85771-686-6. 
• Babayan, Kathryn (2002). Mystics, Monarchs, and Messiahs: Cultural Landscapes of Early Modern Iran. Harvard CMES. ISBN 978-0-932885-28-9. 
• Newman, Andrew J. (2008). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. ISBN 978-0-85771-661-3. 
• Matthee, Rudi (2012). Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. I.B.Tauris. ISBN 978-1-84511-745-0.