ابن الفرضی
| ابن الفرضی | |
|---|---|
| جم | 23 دسمبر 962 [۱][۲]
|
| وفات | 20 اپریل 1013 (51 سال)
|
| شہریت | اندلس |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | مورخ ، سیرت نگار |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی [۱] |
 باب اسلام | |
ترمیم  | |
ابن الفرضی (پیدائش: ۲۳ دسمبر ۹۶۲ء— وفات: ۲۰ اپریل ۱۰۱۳ء) عرب مؤرخ تے سیرت نگار سن ۔
سوانح
ابن الفرضی دا ناں عبد اللہ بن محمد بن یوسف بن نصر الاَزدی بن الفرضی اے۔ کنیت ابوالولید اے ۔ابن الفرضی دی پیدائش ۲۳ ذیقعد ۳۵۱ھ مطابق ۲۳ دسمبر ۹۶۲ء دی شب وچ قرطبہ وچ ہوئی۔[۳] ابن الفرضی دے والد محمد بن محمد بن یوسف بن نصر الاَزدی بن الفرضی سن ۔ آبا و اجداد وچ الفرضی اک شخص سن جنہاں دی نسبت توں ایہ ابن الفرضی اکھوائے۔
تحصیل علم
ابن الفرضی نے تفسیر، حدیث، فقہ، عربی ادب تے تریخ دی تعلیم قرطبہ وچ ہی حاصل کيتی۔ابوعبداللہ محمد بن احمد بن یحییٰ بن مفرج القاضی، ابومحمد عبد اللہ بن قاسم بن سلیمان الثغری، ابومحمد بن اسد، خلف بن قاسم، ابو ایوب سلیمان بن یوسف بن حسن بن الطویل، ابوبکر عباس بن اصبغ، ابوعمر بن عبدالبصیر، ابوزکریا یحییٰ بن مالک بن العائذ، ابومحمد بن حرب، محمد بن یحییٰ بن عبدالعزیز المعروف بہ الخراز تے محمد بن محمد بن ابی دلیم توں تحصیل علم کيتا۔ [۴] مکہ مکرمہ وچ ابویعقوب یوسف بن احمد بن یوسف بن الدخیل الصیدلانی المکی، ابوالحسن علی بن عبد اللہ جہضم تے ابوعبداللہ احمد بن عمر بن الزجاج القاضی توں علم حاصل کيتا۔ مصر وچ ابوبکر احمد بن محمد بن اسماعیل البناء الانجینیئر، ابوبکر الخطیبی، ابوالفتح بن سیبخت تے ابومحمد الحسن بن اسماعیل الضراب توں علم حاصل کيتا۔ قیروان وچ ابومحمد بن ابی زید القیروانی، ابوجعفر احمد بن دحمون، احمد بن نصر الداودی توں تحصیل علم کيتا۔ [۵]
ہور تحصیل علم تے درس
مشرقی ملکاں دی جانب تحصیل علم دی خاطر اُنہاں نے ۳۸۲ھ مطابق ۹۹۲ء وچ سفر اختیار کيتا۔ [۴] ۳۲ سال دی عمر وچ ۳۸۲ھ مطابق ۹۹۲ء وچ ابن الفرضی نے حج اداء کيتا۔ اثنائے سفر وچ قیروان وچ فقیہ ابن ابی زید القیروانی تے ابوالحسن علی بن مھمد بن خلف القابسی دے دروس وچ شرکت کيتی۔ ہور تعلیم قاہرہ، مکہ مکرمہ تے مدینہ منورہ وچ وی حاصل کيتی۔ واپس اندلس آگئے تے کچھ عرصہ قرطبہ وچ درس دیندے رہے۔ بعد وچ اندلس دے مروانی خاندان دے حکمران محمد المہدی دے عہد وچ بلنسیہ دے قاضی مقرر کيتے گئے۔
وفات
ہشام المؤيد بالله دے عہد وچ جدوں بربراں نے قرطبہ دا محاصرہ کيتا تاں خوب لُٹ مار مچائی۔ بربراں دے اِس حملے دے دوران ابن الفرضی قتل ہوئے۔ بروز دوشنبہ ۶ شوال ۴۰۳ھ مطابق ۲۰ اپریل ۱۰۱۳ء نوں ابن الفرضی قتل ہوئے تے اُنہاں دی نعش کدرے چار دن بعد کوڑے دے اک ڈھیر وچ پئی ہوئی ملی جو اِس اثناء وچ اِس حد تک خراب تے متغیر ہوچکی سی کہ بغیر غسل و کفن دے ہی دفن کرنا پرا۔ اِس ضمن وچ کہیا جاندا اے کہ ابن الفرضی نے مکہ مکرمہ وچ حج دے موقع اُتے کعبہ دا غلاف پھڑ کر دعا کيتی سی کہ اُنئيں شہادت دی موت نصیب ہو لیکن بعد وچ اُنئيں غیر طبعی موت دی ہولناکی دا خیال آیا تاں اوہ اپنی دعا اُتے پشیمان ہوئے، گو خدا توں اُنہاں نے جو پیمان کیا، بسبب اِس دے احترام دے اُنئيں اپنی درخواست واپس لینے اُتے تامل رہیا۔
لکھتاں
ابن الفرضی دی فقہ، حدیث، عربی ابد تے تریخ وچ معلومات بہت حد تک وسیع سی۔ اُنہاں نے اپنی سیاحت دے دوران کتاباں دا اک بیش قیمت ذخیرہ وی جمع کر ليا سی۔ امتدادِ زمانہ دے باعث ابن الفرضی دی اک ہی تصنیف کتاب تریخ علما الاندلس بای رہ گئی اے جو اندلس دے عرب علما دی سوانحات اُتے مبنی اے۔