Złoto jadalne
Złoto jadalne – szczególny rodzaj złota dopuszczony przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone jako dodatek do żywności z kodem E 175. Jest używane w haute cuisine. Może być stosowane w żywności i napojach, np. do dekoracji ciastek, win lub innych alkoholi, a także jako dodatek do sushi. Złoto jadalne nie ma ani pozytywnych, ani negatywnych skutków dla organizmu ludzkiego, ponieważ jest ono biologicznie obojętne i nadaje się do stosowania w żywności, ponieważ nie utlenia się ani nie koroduje w wilgotnym powietrzu, w przeciwieństwie do wielu innych metali.
Specyfikacje techniczne i produkcja
Jadalne złoto musi spełniać wytyczne zawarte w obowiązujących normach bezpieczeństwa żywności. Musi być czyste, aby uniknąć wszelkiego rodzaju infekcji organizmu lub innych zagrożeń. Jadalne złoto zazwyczaj wytwarza się w procesie kucia, tłuczenia, walcowania lub po prostu w postaci płatków czy proszku[1].
Historia
Najwcześniejsze dowody na spożycie złota pochodzą ze starożytnego Egiptu. Egipcjanie używali złota do oczyszczenia umysłu, ciała i ducha, ponieważ wierzyli, że ma ono boskie działanie. Alchemicy z Aleksandrii opracowali różne lekarstwa i eliksiry z pitnym złotem, które, jak wierzyli, miało wpływ na poprawienie stanu zdrowia i odmłodzenie organizmu. Uważa się, że Kleopatra każdego wieczoru praktykowała zabiegi ze złotem, kąpiąc się w złocie i używając maski z czystego złota[2].
Jadalne złoto było znane na dworach krajów europejskich w średniowieczu i było stosowane jako dekoracja żywności oraz jako symbol niezwykłego luksusu i prestiżu wśród wasali i dworzan. Starożytni lekarze nadworni wierzyli, że złoto pomaga w leczeniu zapalenia stawów i innych problemów, takich jak bóle kończyn[3].
Od czasów nowożytnych aż do XX wieku złoto kojarzono z medycyną. Często występowało ono w formie małych pigułek, proszku w lekarstwie lub też jako suplement diety używany do uzupełnienia niedoboru minerałów w ludzkim ciele[4].
Efekty zdrowotne
Złoto jest metalem szlachetnym, dlatego nie wchodzi w reakcje w organizmie człowieka. Oznacza to, że nie jest wchłaniane podczas procesu trawienia i dlatego może być bezpiecznie spożywane[5]. Nie ma jednak żadnych korzyści z jego konsumpcji. Czystość jadalnego złota musi wynosić 23–24 karaty, powyżej tego stosowanego w biżuterii, które może zawierać inne metale i może być toksyczne w przypadku spożycia. Skutki i bezpieczeństwo E-175 zostały po raz pierwszy ocenione w 1975 r. Po raz drugi przeanalizował je w 2016 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności[6] przy stosowaniu tego metalu jako dodatku lub barwnika do żywności. Urząd zezwolił na wykorzystanie złota jako dodatku do żywności do powlekania wyrobów cukierniczych, dekoracji czekoladek i likierów.
Produkcja
Na całym świecie istnieje kilku producentów specjalizujących się w produkcji złota jadalnego. Na przykład we Włoszech Giusto Manetti Battiloro Spa produkuje złote i srebrne płatki zarówno do celów kulinarnych, jak i kosmetycznych[7]; w Wielkiej Brytanii jednym z największych dostawców jadalnego złota i srebra jest Conneisseur Gold[8], którego klientami są duże sieci supermarketów, producenci puddingów bożonarodzeniowych, gorzelnie, restauracje oznaczone gwiazdką Michelin, dystrybutorzy żywności, cukiernicy, firmy kosmetyczne i osoby fizyczne (do użytku domowego). CornucAupia jest jednym z dystrybutorów z USA, którego łańcuch dostaw zaczyna się i kończy w Ameryce Północnej[9].
Na rynku azjatyckim Horikin Ltd[10] jest pionierem złota płatkowego w Japonii, gdzie złoto jest dodawane do herbaty. W Niemczech jest kilku producentów, takich jak Goldmarie i Gold Gourmet oraz Swiss DeLafée[11][12].
Zastosowanie praktyczne
Jadalne złoto może być używane w trzech różnych postaciach do ozdabiania potraw i napojów: w kształcie liścia, w płatkach lub w proszku. Wśród potraw i napojów, w których zastosowano jadalne złoto, są ciasta i słodkie desery, zupy, makarony, risotto, sushi, koktajle i wina[13]. Ponieważ jest używane jako dodatek bezsmakowy, jadalne złoto jest zwykle składnikiem wierzchu potrawy. Złoto jest dodawane podczas butelkowania win i likierów i zwykle jest mieszane podczas przygotowywania koktajli. Salt Bae, szef kuchni sieci restauracji Nusr-Et, ma w swoim menu stek w całości pokryty złotem, sprzedawany w Grecji po 650 euro[14][15].
W kulturze konsumpcji
Rozprzestrzenianie się mody na jadalne złoto za pośrednictwem mediów społecznościowych wynika z rosnącego popytu na nie w XXI wieku. W konsekwencji ostentacyjna konsumpcja luksusowych potraw stała się motorem spożycia jadalnego złota i jego rozpowszechnienia w prawie każdym regionie świata. Począwszy od Dubaju, moda na wykorzystanie jadalnego złota zaczęła pojawiać się stopniowo w kawiarniach i restauracjach w innych miastach[16].
Symbolizm jest kluczową cechą konsumpcji jadalnego złota, ponieważ jest ono wyłącznie estetycznym dodatkiem. Dekorując potrawy złotem, szefowie kuchni starają się stworzyć danie, które można uznać za luksusowe i ekstrawaganckie, podnosząc status autora do rangi „artysty kulinarnego”. Wartość artystycznej potrawy zdobionej złotem zyskuje na znaczeniu we współczesnym społeczeństwie ze względu na ogólne pierwszeństwo wzroku nad resztą zmysłów, wpływając w ten sposób nawet na środowisko kulinarne[17].
Niektóre restauracje mające w swojej ofercie jadalne złoto to: „Nusr-Et Steakhouse” w Dubaju[18]; „Serendipity 3” w Nowym Jorku[19][20]; „Margo’s Pizzeria” na Malcie[21]; „Hard Rock Cafe” w Nowym Jorku na Times Square; „Il Marchesino” w Mediolanie[22].
Przykładem napoju zawierającego w swoim składzie płatki złota jest Goldwasser.