Wodorofosforan wapnia
Wodorofosforan wapnia (łac. calcii hydrogenophosphas) – nieorganiczny związek chemiczny, wodorosól wapniowa kwasu fosforowego. Ma postać białego bezwonnego proszku lub kryształków. Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie. Bezwodny wodorofosforan wapnia występuje w naturze jako minerał monetyt, a dihydrat jako bruszyt.
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | CaHO4P | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | CaHPO4 | ||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 136,06 g/mol | ||||||||||||||||||||||
Wygląd | bezwonny biały proszek[2] | ||||||||||||||||||||||
Minerały | monetyt, bruszyt | ||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||
Inne aniony | CaHAsO | ||||||||||||||||||||||
Inne kationy | BeHPO | ||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Otrzymywanie
Wodorofosforan wapnia może być otrzymywany przy użyciu roztworów chlorku wapnia i wodorofosforanu sodu[4][5]:
- CaCl
2 + Na
2HPO
4 → CaHPO
4 + 2NaCl
Innym sposobem jest reakcja kwasu fosforowego z wodą wapienną[4]:
- Ca(OH)
2 + H
3PO
4 → CaHPO
4 + 2H
2O
Wodorofosforan wapnia jest także produktem ubocznym otrzymywania hydroksyapatytu, podczas którego zachodzi reakcja kwasu fosforowego z fosforanem wapnia[4][5]:
- H
3PO
4 + Ca
3(PO
4)
2 → 3CaHPO
4
Zastosowanie
Stosowany jest jako suplement diety i źródło wapnia (zarówno w żywności, jak i w pożywieniu dla zwierząt) oraz zagęstnik i środek spulchniający do ciasta[4]. Używa się go również w wielu produktach stomatologicznych i medycznych, tworzywach sztucznych, nawozach oraz do produkcji szkła[4].