Wizje alternatywne

cykl antologii opowiadań fantastycznych

Wizje alternatywne – cykl antologii fantastycznych pod redakcją Wojtka Sedeńki zawierających premierowe, napisane na zamówienie teksty polskich autorów. W latach 1990–2007 ukazało się 6 tomów opowiadań, bądź fragmentów powieści. Książki wydawały różne wydawnictwa.

Wizje alternatywne

Wyd. Arax; „Versus”, 1990, 288 s.

Wizje alternatywne 2

Wyd. Zysk i S-ka, 1997, 344 s.

Wizje alternatywne 3

Wyd. Solaris, 2001, 361 s.

  • Wojciech SzydaPieśń Adoriona
  • Eugeniusz Dębski – MagicBox
  • Jacek Inglot – Śpiew szczurołapa
  • Mirosław P. Jabłoński – Droga na Salinę
  • Jerzy GrundkowskiFANTOMAS przeciwko Najwyższej Fazie Rozwoju
  • Krzysztof Kochański – Sen o potędze
  • Marek OramusNocne wyścigi w głąb Anny
  • Jacek Dukaj – Aguerre w świcie

Wizje alternatywne 4

Wyd. Solaris, 2002, 606 s.

Wizje alternatywne 5

Wyd. Solaris, 2004, 448 s.

  • Marcin Wolski – Stopklatka
  • Łukasz OrbitowskiStachu
  • Andrzej PilipiukOperacja Szynka
  • Jarosław Grzędowicz – Buran wieje z tamtej strony
  • Maja Lidia Kossakowska – Smutek
  • Izabela Szolc – Córka
  • Joanna Kułakowska – Lew i Jednorożec
  • Krzysztof Kochański – Muzykanci według Picassa
  • Wojciech Szyda – Szlak cudów
  • Andrzej Ziemiański – Ciężka sprawa
  • Jacek Inglot – Wypalą nas kruki, wrony..
  • Sebastian UznańskiWażniejsza sterowna

Wizje alternatywne 6

Wyd. Solaris, 2007, 400 s.

  • Krzysztof Kochański – Latarnia
  • Łukasz Orbitowski – Włócznia i nóż
  • Izabela Szolc – Czas Snu
  • Maciej GuzekJulia i Potwory (Niebajka)
  • Piotr Witold LechPolecamy czynny wypoczynek
  • Wojciech Szyda – Fałszerze
  • Joanna Kułakowska – Wiatr i głodne kwiaty
  • Andrzej Zimniak – Randka z Homo sapiens
  • Iwona Michałowska – Arka
  • Marek BaranieckiDzień Grzechu
  • Jerzy RzymowskiLekko nawiedzony dom
  • Maja Lidia Kossakowska – Rekwiem dla niewinnych

Odbiór i analiza

Redaktor wyboru w pierwszym tomie przyznaje, że nazwę cyklu zapożyczył od Niebezpiecznych wizji Harlana Ellisona. Zapożyczeniem od przełomowego zbioru Ellisona miał być także pomysł, aby autorzy napisali teksty specjalnie do tejże antologii, a tematyka miała by być inna: „prosiłem, aby autorzy nie kierowali się modą, czy ograniczali do któregoś z podgatunków SF, lecz wzięli na warsztat sprawy, o których polska fantastyka dotąd milczała, omijała lub wypowiadała się rzadko”[1].

Maciej Parowski ocenił tom pierwszy jako „ciekawy literacko i intelektualnie” i „przełomowy”[2]. Krytyk docenił innowacyjność tomu, pisząc „Wizje alternatywne miały być wydarzeniem i stały się wydarzeniem”. Określił je jako próbę „określenia intelektualnych i literackich możliwości oraz zainteresowań czołówki nowej polskiej SF”. Niemniej za interesujące uważał jedynie niektóre teksty (Ziemkiewicz, Inglot, Jabłoński i Sapkowski), czyniąc zbiorowi zarzut pozornej oryginalności tematycznej: „aborcja, religia, ekologia, zanieczyszczenie środowiska, seks i polityka – wszak science fiction zajmuje się tym od lat!”, sugerując raczej mówienie o „nowej poetyce, przełamywaniu klasycznego modelu narracji SF”, choć i tu miał wątpliwości: „w książce [...] od cholery klasyki”, a poza wymienionymi autorami „reszta mniej lub bardziej udatnie tłucze standardy”. Podsumowując, Parowski pisał, że antologia jest świadectwem swoich przełomowych czasów (utwory napisane, zebrane i wydane w ciągu 1990 roku, tuż po rozpoczęciu transformacji systemowej w Polsce): „po trwającym latami fantastycznym kontestowaniu komunizmu [...] wielu autorów zbiera teraz myśli, szukając nowych wyzwań”[3].

Parowski odniósł się też do stosunkowo negatywnej recenzji tego tomu w „Nowej Fantastyce” autorstwa Jacka Piekary, sugerując, że była częściowo spowodowana tym, że krytyk nie zdążył do antologii dodać swego własnego, planowanego opowiadania[2][3].

Przypisy