Wiwera indyjska
Wiwera indyjska[17], cyweta indyjska, cybeta (Viverra zibetha) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny wiwer (Viverrinae) w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).
| Viverra zibetha[1] | |||||
| Linnaeus, 1758[2] | |||||
 | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek | wiwera indyjska | ||||
| |||||
| Podgatunki | |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[16] | |||||
 | |||||
| Zasięg występowania | |||||
 | |||||
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Viverra zibetha[2]. Holotyp pochodził z Indii[18]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
| Podgatunek | Oryginalna nazwa | Autor i rok opisu | Miejsce typowe |
|---|---|---|---|
| V. z. expectata | Viverra zibetha expectata | Colbert & Hooijer, 1953 | Plejstocen; Yenchingkou, Syczuan, Chińska Republika Ludowa[19]. |
| V. z. hainana | Viverra zibetha hainana | Wang & Xu, 1983 | Hajnan[20]. |
| V. z. pruinosus | Viverra zibetha pruinosa | Wroughton, 1917 | Thaget, rzeka Taninthayi, Taninthayi[21]. |
| V. z. sigillata | Viverra zibetha sigillata | H.C. Robinson & Kloss, 1920 | Bang Nara, Patani, Malezja[22]. |
| V. z. surdaster | Viverra zibetha surdaster | O. Thomas, 1927 | Xieng Khouang, Laos[23]. |
Ważność V. tainguensis jest dyskusyjna; uznano ją za synonim V. zibetha[24]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają sześć podgatunków[24].
Etymologia
- Viverra: łac. viverra „fretka”[25].
- zibetha: fr. civette „cyweta”, od wł. zibetto „cyweta”, od arab. zabbad „perfumy uzyskane z małego kota”[26].
- expectata: łac. exspectatus „oczekiwany, witany”, od exspectare „mieć nadzieję”, od spectare „rozważać”[27].
- hainana: Hajnan, Chińska Republika Ludowa[28].
- pruinosus: łac. pruinosus „oszroniony, zimny”, od pruina „szron”[29].
- sigillata: łac. sigillatus „ozdobiony małymi kształtami”, od sigilla „obraz, figurka, znak”, od signum „znak”; przyrostek zdrabniający -illa[30].
- surdaster: łac. surdaster „trochę głuchy, słabo słyszący”, od surdus „cichy, niewrażliwy, głuchy”[31].
Zasięg występowania
Wiwera indyjska występuje w południowej, południowo-wschodniej i wschodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku[24]:
- V. zibetha zibetha – południowo-zachodnia Chińska Republika Ludowa (Tybetański Region Autonomiczny) do Nepalu i północno-wschodnich Indii.
- V. zibetha expectata – Chińska Republika Ludowa.
- V. zibetha hainana – Chińska Republika Ludowa (Hajnan).
- V. zibetha pruinosus – Mjanma.
- V. zibetha sigillata – Tajlandia i Malezja.
- V. zibetha surdaster – Laos, Wietnam i Kambodża.
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 75–85 cm, długość ogona 38–49,5 cm, długość ucha 4,7–5,2 cm, długość tylnej stopy 10,9–14 cm; masa ciała 8–9 kg[32]. Umaszczenie żółtawobrunatne z rudymi plamami, z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu, na ogonie i szyi biało-czarne pasy. Sierść długa. Na części ogonowej ciemne pierścienie.
Tryb życia
Zamieszkuje lasy i zarośla. Zwierzę wszystkożerne, polowanie w nocy, żywi się ptakami, ssakami, rybami, wężami, krabami, jajami, a także owocami i korzonkami.
Znaczenie
Bywa hodowana dla cywetu – substancji zapachowej wykorzystywanej w przemyśle perfumeryjnym.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- E.H. Colbert & D.H. Hooijer. Pleistocene mammals from the limestone fissures of Szechwan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 102 (1), s. 1–134, 1953. (ang.).