Wikipedysta:Domski/brudnopis

Walończycy

Walończycy - poszukiwacze minerałów i rud opisani przez średniowieczne i późniejsze legendy mieszkańców gór środkowoeuropejskich. W Karkonoszach gospodarka turystyczna nawiązała do legęd i często korzysta z nazwania[1].

W niemiecko języcznych siedliskach górskich nazywano poszukiwaczy Venediger albo Walen, nazwa pochodna od Welsche, określająca obcokrajowców, najczęściej ludzi mówiących językami romańskimi[2]. Według ówczesnych dokumentów i legend mieli pochodzić z Włoch, Francji czy Hiszpanii. Rzekomi gwarkowie złota i kamieni szlachetnych posługiwali się nie tylko obcym dla Niemców językiem ale także niezrozumiałymi znakami i zachowaniem. Mają od nich pochodzić zapisy i księgi walońskie opisujące rzekome dojścia do skrytych skarbów i bogatych pokład rud.

Bibliografia

  1. P. Wiater: "Walonowie u Ducha Gór : podziemne skarby Karkonoszy i Gór Izerskich", Jelenia Góra 2010 r., Wydawnictwo "Ad Rem", ISBN 978-83-61719-71-7
  2. Peuckert W.E., "Das älteste schlesische Walenbuch“, Breslau 1938

Linki

Historia

Skwer w centrum Dąbia przy ul. Mianowskiego z pomnikiem „Ku czci poległych w walkach o Szczecin”. Jest do dawny rynek miasta Dąbia[1]

Rzekoma bitwa pod Vadam (1121)

Historycy Pomorza od Thomasa Kantzow (1505–1542) piszą o rzekomej bitwie pod Vadamem, w której w 1121 roku jednoski polskiego księcia Bolesława III Krzywoustego miały pokonać Pomorzan w okolicach Szczecina.[2] Opisy jednak były kontrowersyjnie dyskutowane przez późniejszych historyków, wskazujących na błędne rozszyfrowanie nazwy miejscowości, pod którą bitwa miała się stoczyć. Historyk Friedrich Wilhelm Barthold (1799–1859) wywodził, że średniowiedzne źródło w rzyczywistości ma na myśli cały przebieg wojny między Polakami a Pomorzanami, która zaczęła się zdobyciem Nakla. Jego zdaniem łaciński tekst zawiera nazwanie naclam a nie uadam (vadam).[2] Podobnie argumentuje historyk dr Gustav Kratz (1829-1864) wskazując, Die modernen Darstellungen der pommerschen Geschichte kennen demgemäß keine solche Schlacht bei Vadam.[3][4] In heimatkundlichen Texten auf Deutsch[5] und Polnisch[6] wird indes noch heute von einer angeblich 1121 durch die Polen zerstörten Burg Vadam an der Stelle des späteren Altdamm geschrieben.

Dawniej osada słowiańska u ujścia Płoni do jeziora Dąbie. Osadę zniszczono w 1121 roku, odbudowali ją w 1176 r. niemieccy osadnicy. Gród i miasto od 1249 roku. Lokowane przez Barnima I 15 stycznia 1260 roku, gdy wziął je od cystersów w lenno. Książę zmarł w dworku w Dąbiu w 1278 roku. Zachowały się ruiny tej budowli.

W 1791 r. znajdowało się w Dąbiu 250 domów.

W 1834 r. wprowadzono w Dąbiu prawo organizowania cotygodniowych i corocznych rynków. W 1846 r. Dąbie uzyskało połączenie kolejowe ze Szczecinem (9,5 km) oraz Stargardem (25 km). Od likwidacji fortyfikacji w 1873 r. rozpoczął się powolny rozwój miasta, zaczęto brukować drogi i wznosić nowe budynki.

1 października 1937 r. do Dąbia włączono Kijewo, natomiast 15 października 1939 r. Dąbie włączono do Wielkiego Miasta Szczecina[7]. Po wkroczeniu wojsk polskich na początku 1945 r. Dąbie ponownie stało się niezależnym miastem. Po wojnie przejściowo używano nazwy Dąb[8][9][10][11] lub Dąb Stary[12][13]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości nazwę Dąbie[14].