Waju
Waju (dewanagari वायु, też: Wajudewa, śr per. Wej, Wat) – bóstwo nieskończonej przestrzeni i wiatru, czczone w wierzeniach Indii i Persji.
bóg nieskończonej przestrzeni | |
![]() Waju – obraz z Tanjore przechowywany w Chennai Museum | |
Inne imiona | Wej, Wat |
---|---|
Występowanie | |
Teren kultu | |
Rodzina | |
Dzieci |
Persja
Utożsamiany był z powietrzem, atmosferą i zjawiskami weń zachodzącymi.
Podejrzewa się, że Waju był czczony przez nomadów (w przeciwieństwie do Zurwana kojarzonego z ludami osiadłymi), gdyż wiatr niósł deszcz zraszający pastwiska i zapewniający możliwość wypasu stad.
Przedstawiany jest jako obdarowujący szerokimi pastwiskami, dobrym jedzeniem, życiem. Prawdopodobnie, ze względu na przychylne i nieprzychylne zjawiska atmosferyczne, bóstwo rozszczepiło się na: Wajuramę (Waju dobry), utożsamianego z aspektem obdarowywania (przychylne wiatry) i Wija (Waju zły) utożsamianego z aspektem niszczącym (huragany).
Hinduizm
Postać boga Waju na hinduistycznych przedstawieniach posiada dwie lub cztery ręce. Trzymać w nich może takie atrybuty jak: łuk, strzały, dhwadźa (rodzaj flagi), dzban z wodą, warada mudrę, paśa, ankuśa, kamala, danda.
Symbolika
Żywioł/element
Termin waju jest także oznaczeniem jednego z pięciu elementów. Są nimi: ziemia (prythiwi), woda (dźal), ogień (tedźas), wiatr (waju), przestrzeń (akaśa).
Wajuloka
Wajuloka to kraina (raj) boga Waju. W szczególności jako siedzibę Waju wskazuje się niebiańskie miasto o nazwie Gandhawati[1].
Rodzina i postacie powiązane
Waju bywa określany jako król Gandharwów[2], niebiańskich muzyków.
Awatary/Inkarnacje
Postacie opisywane jako wcielenia boga Waju to:
Recepcja w literaturze religijnej
- W mitologii wedyjskiej często towarzyszy Indrze jako woźnica jego rydwanu.
- W kręgu cywilizacji indyjskiej Waju należy do stróżów świata (lokapala) – opiekuje się północno-zachodnią stroną.
Kult
Waju otrzymywał w ofierze białe zwierzęta[3].
Świątynie
Święte miejsca
- Wajutirtha w Madhurze[5]
- Wajutirtha (Wajawjakona) w Allabahadzie