Vipera

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Tunezja, Algieria i Maroko), Eurazji (Wielka Brytania, Portugalia, Gibraltar, Hiszpania, Andora, Monako, Francja, Belgia, Holandia, Niemcy, Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Białoruś, Ukraina, Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Liechtenstein, Szwajcaria, Włochy, San Marino, Słowenia, Węgry, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Albania, Grecja, Macedonia, Bułgaria, Serbia, Rumunia, Mołdawia, Rosja, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Turcja, Iran, Uzbekistan, Kazachstan, Mongolia, Chiny, Kirgistan, Tadżykistan i Korea Północna)^[18][19].

Węże z tego rodzaju charakteryzują się składanymi zębami jadowymi z przodu górnej szczęki i pionową źrenicą. Jad o działaniu proteolitycznym i antykoagulacyjnym.

• Vipera: łac. vipera „żmija”, od vivus „żywy”; pario „urodzić”^[20].
• Coluber: łac. coluber „wąż”^[21]. Gatunek typowy: Coluber chersea Linnaeus, 1758 (= Coluber berus Linnaeus, 1758).
• Echidna: gr. εχιδνα ekhidna „żmija”^[22]. Gatunek typowy: Echidna redi Link, 1806 (= Coluber aspis Linnaeus, 1758).
• Berus: łac. berus, forma od verus „prawdziwy”^[23]. Gatunek typowy: Coluber berus Linnaeus, 1758.
• Pelias: w mitologii greckiej Pelias (gr. Πελιας Pelias), syn Tyro i Posejdona, był królem Jolkos w Tesalii^[6]. Gatunek typowy: Coluber berus Linnaeus, 1758.
• Chersea: gr. χερσος khersos „jałowa ziemia”^[24]. Gatunek typowy: Vipera vulgaris Latreille, 1801 (= Coluber aspis Linnaeus, 1758).
• Ammodytes: gr. αμμος ammos „piasek”^[25]; δυτης dutēs „nurek”, od δυω duō „zanurzać się”^[26]. Gatunek typowy: Coluber ammodytes Linnaeus, 1758.
• Rhinaspis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”^[27]; ασπις aspis „żmija”^[28]. Gatunek typowy: Coluber ammodytes Linnaeus, 1758.
• Rhinechis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”^[27]; εχις ekhis, εχεως ekheōs „żmija”^[26]. Gatunek typowy: Coluber ammodytes Linnaeus, 1758.
• Echidnoides: rodzaj Echidna Link, 1806; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[29]. Gatunek typowy: Vipera trilamina Millet, 1828 (= Coluber berus Linnaeus, 1758).
• Mesocoronis: gr. μεσος mesos „środkowy”^[30]; epitet gatunkowy Vipera coronis Reuss, 1925. Gatunek typowy: Vipera coronis Reuss, 1925 (= Coluber berus Linnaeus, 1758).
• Acridophaga: gr. ακρις akris, ακριδος akridos „szarańcza”^[31]; -φαγος -phagos „jedzący”, od φαγειν phagein „jeść”^[32]. Gatunek typowy: Pelias ursinii Bonaparte, 1835.
• Mesovipera: gr. μεσος mesos „środkowy”^[30]; rodzaj Vipera Garsault, 1764. Gatunek typowy: Coluber aspis Linnaeus, 1758.
• Teleovipera: gr. τελεος teleos „doskonały”^[33]; łac. vipera „żmija”, od vivus „żywy”; pario „urodzić”^[20]. Gatunek typowy: Coluber ammodytes Linnaeus, 1758.
• Latastea: Fernand Lataste (1847–1934), francuski zoolog^[15]. Gatunek typowy: Vipera latasti Bosca, 1878.
• Latasteopara: rodzaj Latastea Reuss, 1929; gr. παρα para „blisko”^[34]. Gatunek typowy: Vipera hugyi Schinz, 1833 (= Coluber aspis Linnaeus, 1758).

Do rodzaju należą następujące gatunki^[18]:

• A.F.T. Reuss. Sechs europäische Giftschlangengattungen. „Zoologischer Anzeiger”. 73, s. 124–129, 1927. (niem.). 
• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).