Dziewanna synajska
Dziewanna synajska (Verbascum sinaiticum Benth.) – gatunek rośliny z rodziny trędownikowatych. Występuje w tropikalnej Afryce Wschodniej, na półwyspie Synaj, w Izraelu, Syrii, Iraku, Iranie, Afganistanie, Pakistanie[4]. W Izraelu występuje na Pustyni Judzkiej, pustyni Negew oraz wokół Jerozolimy[5].
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | dziewanna synajska |
| Nazwa systematyczna | |
| Verbascum sinaiticum Benth. Prodr. 10: 236 1846[3] | |
Morfologia
- Łodyga
- O wysokości 1-2 m, wzniesiona, prosta i rozgałęziona. Cała jest gruczołowato owłosiona[6].
- Liście
- Owalno-lancetowate o długości do 30 cm i szerokości 7-11 cm i brzegach grubo ząbkowanych. Wierzchołek liścia ostry lub spiczasty, dolne liście na krótkich ogonkach, górne siedzące[6].
- Kwiaty
- Zebrane w duży, zazwyczaj rozgałęziony kwiatostan. Dolne podsadki jajowate i spiczaste, górne niepozorne. Kwiaty wyrastają na szypułkach o długości 3-5 mm i tworzą 2-7 dość od siebie oddalone grupy. Kielich o 4-9 głęboko klapowanych działkach, gęsto owłosionych gwiazdkowatymi włoskami. Korona żółta o średnicy 20-28 mm. Nitki pręcików pomarańczowe, obrośnięte białymi i fioletowymi włoskami, pylniki również pomarańczowe[6].
- Owoc
- Owłosiona, jajowata torebka o długości 6-7 mm i szerokości 4-5 mm[6].
Udział w kulturze
Zdaniem J. Maillata i S. Maillata (znawcy roślin biblijnych) dziewanna synajska posłużyła za wzór przy tworzeniu opisanego w Księdze Wyjścia (25,31) żydowskiego świecznika zwanego menorą. Jej pędy boczne regularnie rozgałęziają się w podobny, jak w menorze sposób i zakończone są jajowatymi pąkami kwiatowymi. Kształt taki utrzymuje również po przekwitnięciu, a żółte kwiaty przypominają złoty kolor świecznika. Charakterystyczne cechy budowy tej rośliny bardziej przypominają menorę, niż podawana przez Hareuvaniego szałwia judejska (Salvia judeica)[5].