Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych – polski centralny urząd administracji rządowej, którego zadaniem jest podejmowanie działań w celu zapewnienia kombatantom oraz ofiarom represji wojennych i okresu powojennego XX w. niezbędnej pomocy i opieki oraz należnego im szacunku i pamięci.
 Siedziba urzędu przy ul. Wspólnej 2/4 w stolicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia | 1 stycznia 1991 |
| Szef | |
| Budżet | 48,13 mln zł (2017)[1] |
| Zatrudnienie | 143 (2017)[2] |
| Adres | |
| 00-926 Warszawa ul. Wspólna 2/4 | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′43,72″N 21°01′12,93″E/52,228811 21,020258 | |
| Strona internetowa | |
Podstawy prawne
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych działa na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1991 o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego[3]. Realizuje także zadania wyznaczone przez inne akty prawne, m.in. ustawę z dnia 31 maja 1996 o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich[4].
Historia i działalność
Poprzednikiem UDSKiOR w okresie PRL był Urząd do Spraw Kombatantów. W latach 1972–1982 instytucja ta funkcjonowała na prawach ministerstwa[5], a w latach 1982–1987 jako urząd centralny podległy premierowi[6]. Na czele struktury stał gen. dyw. Mieczysław Grudzień, kolejno jako minister do spraw kombatantów (1972–1981), kierownik urzędu (1981–1982) i prezes urzędu (1982–1987). Po rozwiązaniu jednostki sprawy kombatantów przejęło Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej[7].
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych utworzony został w 1991. Podlegał początkowo Prezesowi Rady Ministrów, a od 1997 ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego. Urzędem kierował Kierownik, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Kierownikowi UDSKiOR przysługiwał tytuł sekretarza stanu, a jego zastępcy – podsekretarza stanu. Po zmianach z maja 2014 r. w miejsce Kierownika powoływany jest Szef UDSKiOR.
Kierownicy:
- Zbigniew Zieliński (1991–1992)
- Janusz Odziemkowski (1992–1994)
- Adam Dobroński (1994–1997)
- Jacek Taylor (1997–2001)
- Jerzy Woźniak (w 2001)
- Jan Turski (2001–2006)
- Janusz Krupski (2006–2010)
- Jan Stanisław Ciechanowski (2010–2014, od 15 kwietnia 2010 do 1 lutego 2013 jako p.o.)
Szefowie:
- Jan Stanisław Ciechanowski (2014–2016)
- Jan Józef Kasprzyk (2017–2024, od 1 lutego 2016 do 13 września 2017 jako p.o.)
- Lech Parell (od 20 lutego 2024)[8]
Wśród szczegółowych zadań Urzędu znajduje się m.in. podejmowanie inicjatyw związanych z kultywowaniem i upowszechnianiem tradycji walk o niepodległość i suwerenność Rzeczypospolitej Polskiej oraz pamięci o ofiarach wojny i okresu powojennego, a także wydawanie zaświadczeń osobom, którym zostały przyznane uprawnienia kombatanckie.
Urząd wydaje także miesięcznik „Kombatant” – czasopismo skierowane do kombatantów oraz osób zainteresowanych historią najnowszą (można je bezpłatnie pobrać w formacie PDF z serwisu internetowego urzędu)[9].
Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia
Wydatki i dochody Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych są realizowane w części 54 budżetu państwa[10].
W 2017 wydatki Urzędu wyniosły 48,13 mln zł, a dochody 0,04 mln zł[1]. Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 143 osoby, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 6058 zł[2].
W ustawie budżetowej na 2017 wydatki Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zaplanowano w wysokości 37,19 mln zł[11].