Ulica Opolska w Tarnowskich Górach

Ulica Opolska jest jedną z ulic odchodzących od tarnogórskiego rynku, a dokładnie z jego północno-zachodniego naroża. Biegnie w kierunku północno-zachodnim, krzyżując się m.in. z ulicami Teofila Królika i Józefa Cebuli, które wyznaczają granice starego miasta, ulicą Jana III Sobieskiego, ulicą Powstańców Śląskich stanowiącą część drogi powiatowej nr 3299S, ulicą Stanisława Wyspiańskiego oraz prowadzącą do Opatowic i Starych Tarnowic ulicą Opatowicką^[2]. Ulica kończy swój bieg na skrzyżowaniu z obwodnicą Tarnowskich Gór, a jej kontynuacją jest ulica Zagórska będąca częścią drogi krajowej nr 11^[3].

Do roku 1925 oraz podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1945 ulica nosiła niemiecką nazwę Lublinitzerstraße pochodzącą od miasta Lubliniec, w kierunku którego prowadziła. W latach 1925–1939 obowiązywała nazwa polska: ulica Lubliniecka, natomiast po II wojnie światowej w 1945 nazwę ulicy zmieniono na ulica Opolska i nazwa ta obowiązuje do dziś^[4].

Ulica Opolska istniała już w XVI wieku i była głównym traktem prowadzącym w kierunku Lublińca. Przy tej ulicy znajdowała się jedna z bram miejskich, Brama Lubliniecka. Z biegiem czasu jej zabudowa gęstniała. W 1817 została utwardzona^[5], zaś w latach 1898–1912 była jedną z ulic, które wybrukowano^[6]. W latach 30. XIX wieku w końcowej jej części powstał park Redena – najstarszy park Tarnowskich Gór.

Przy ulicy Opolskiej znajdują się:

• zabytkowe kamienice w pobliżu rynku (np. Dom Padiery pod numerem 1 – wpisany do rejestru Zabytków nr A/630/66 z 2 maja 1966^[7] – dawniej mieszczący należący do Maxa Horoby jeden z dwóch miejskich browarów^[8] oraz hotel Wolne Miasto Górnicze Maksa Janego – do wywłaszczenia w 1947^[9]) i 16 – wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków^[10],
• zabytkowy gmach Sądu Rejonowego (wpis do Gminnej Ewidencji Zabytków^[10]) – ul. Opolska 17,
• najstarszy park w mieście – Park Redena z 1830 roku,
• koszary 5 tarnogórskiego pułku chemicznego; ul. Opolska 36,
• Zespół Szkół Chemiczno-Medycznych i Ogólnokształcących (dawniej seminarium nauczycielskie) – budynek zabytkowy wpisany do rejestru zabytków^[7],
• I LO im. Stefanii Sempołowskiej; w latach 1907–1925 katolicka preparanda (Katholische Präparandie – szkoła przygotowująca do zawodu nauczyciela); budynek wpisany do gminnej ewidencji zabytków^[10]
• Budynek dawnego szpitala Spółki Brackiej; obecnie:
  • Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów (CBKK)
  • Urząd Skarbowy
• siedziba Veolii Wody, głównego dostawcy wody do Tarnowskich Gór; do firmy tej należy także zabytkowa wieża ciśnień z 1926 roku wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków^[10] oraz rejestru zabytków (nr rej. A/557/2019 z dn. 30.09.2019^[7]), a także szyby „Kaehler” i „Friederike” wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO,
• Szpital Powiatowy nr 1; ul. Opolska 21
• ul. Opolska 3 – oddana do użytku w 1968 roku hala Zakładów Odzieżowych Tarmilo^[11]. Hala została zbudowana na miejscu dawnej fabryki tekstyliów Ostex Maxa Wyleżałka, znacjonalizowanej w 1947^[9], a następnie rozbudowanej. W okresie międzywojennym zaś na tym terenie działała niewielka fabryka ubrań Ostaw, której właścicielem był Otto Stawinoga^[12]. W sierpniu 2019 roku rozpoczęła się rozbiórka położonych między ul. Opolską a Sobieskiego zabudowań dawnych Zakładów Odzieżowych, w tym hali przy ul. Opolskiej^[13][14], we wrześniu 2020 roku ruszyła budowa parkingu tymczasowego.
• ul. Opolska 4 (dawniej Lublinitzerstraße 4) – budynek mieszczący niegdyś siedzibę Wolnego Cechu Rzeźników dla powiatu Tarnowskie Góry (niem. Freie Fleischerinnung für den Kreis Tarnowitz)^[15].

Odcinek ulicy Opolskiej stanowiący drogę powiatową nr 3280S jest jednojezdniową drogą dwukierunkową klasy G^[2]. Początkowy, gminny odcinek tej drogi od rynku do skrzyżowania z ulicą Jana III Sobieskiego jest natomiast jednokierunkową drogą klasy Z o numerze 270 174 S^[1].

Według stanu z grudnia 2022 roku ulicą Opolską kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego^[16] , obsługujące następujące linie^[17]:

• 3 (Osada Jana Pawilon – Stare Tarnowice GCR),
• 64 (Tarnowskie Góry Dworzec – Stare Tarnowice Pętla),
• 78 (Tarnowskie Góry Dworzec – Strzybnica Park Hutnika – Miedary Posesja 17),
• 112 (Tarnowskie Góry Dworzec – Gliwice Centrum Przesiadkowe),
• 129 (Tarnowskie Góry Dworzec – Strzybnica Park Hutnika – Krupski Młyn Słoneczna),
• 143 (Tarnowskie Góry Dworzec – Nowa Wieś Pętla),
• 180 (Tarnowskie Góry Dworzec – Wielowieś Centrum Przesiadkowe),
• 614 i 615 (Miasteczko Śląskie Osiedle – Rybna Lotników),
• 670 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pniowiec Pętla),
• 671 (Pniowiec Pętla – Tarnowskie Góry Dworzec).
• 712 (Tarnowskie Góry Dworzec – Stare Tarnowice Sielanka),
• 744 (Tarnowskie Góry Dworzec – Tarnowskie Góry Torowa – Tarnowskie Góry Dworzec),
• 780 (Szarlej Kaufland – Świerklaniec Park – Stare Tarnowice GCR).

Przy ulicy zlokalizowane są przystanki autobusowe Tarnowskie Góry Opolska i Tarnowskie Góry Osiedle Fazos (nieobsługiwane przez autobusy linii 64, 112, 614, 615 i 671)^[17].

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Opolskiej zameldowanych na pobyt stały było 346 osób^[18].

• 4 sierpnia 2015^[19], 13 lipca 2016^[20] i 30 lipca 2017^[21] ulicą Opolską przebiegała trasa wyścigu kolarskiego Tour de Pologne.

• Przemysław Nadolski: TARNOWSKIE GÓRY na starych pocztówkach • TARNOWITZ O/S auf den alten Postkarten. Radzionków: PPHU „ROCOCO” – Jarosław Krawczyk, 2009. ISBN 978-83-86293-61-2. Brak numerów stron w książce
• Paweł Pawlik: Koniec KZK GOP, MZK Tychy i MZKP Tarnowskie Góry. Teraz to ZTM. onet.pl, 2019-01-02. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).