Ulica Jana Matejki w Katowicach
Ulica Jana Matejki w Katowicach (do 1922[2] i w latach 1939–1945[3] Nikolaistraße[4]) – jedna z ulic w katowickiej dzielnicy Śródmieście. Rozpoczyna swój bieg od placu Wolności. Biegnie około 120 metrów do skrzyżowania z ulicą Sądową, ulicą Mikołowską i ulicą Juliusza Słowackiego.
| Śródmieście | |||||||||||||||||||
 Zabudowa wschodniej pierzei (2023) | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Długość | 137 m[1] | ||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||
 50°15′31,7″N 19°00′51,0″E/50,258811 19,014181 | |||||||||||||||||||
Opis
Przy ulicy Jana Matejki 2 i 4 znajdują się zabytkowe budynki, wpisane do rejestru zabytków 17 czerwca 1988 (nr rej.: A.1369/88[5]). Wzniesiono je na początku XX wieku w stylu secesji[6]. Przy ul. Jana Matejki 3 zlokalizowany jest Dom Powstańca Śląskiego[7] projektu arch. Zbigniewa Rzepeckiego[8], wybudowany w latach 1936–1937[9] w stylu funkcjonalizmu[10]. 3 i 4 września 1939 budynek był najsilniejszym punktem oporu przeciwko hitlerowcom. Obrońcy bronili się w nim najdłużej w całym mieście, a wojska niemieckie musiały zdobywać go „piętro po piętrze”[11]. Na jego fasadzie została umieszczona tablica upamiętniająca obrońców Katowic: powstańców śląskich i harcerzy[12]. Do 2002 działało w budynku Kino Zorza[13] (sala kinowa została otwarta w 1938[14]).
W latach 2014–2015 wyburzono kamienicę przy ul. J. Matejki 8[15]. W 2019 wyburzono willę na tyłach domu powstańca, pochodzącą z IV ćwierci XIX w.
Do 1922 i w latach 1939–1945 ulica nosiła nazwę Nikolaistraße (część ulicy Mikołowskiej)[4]. W czasie wojny obronnej w 1939 obrońcy pod dowództwem kaprala Hińczuka obsadzili budynek gimnazjum na rogu ul. 3 Maja i Placu Wolności, z którego ostrzeliwali wojska niemieckie wkraczające ulicą Jana Matejki.
Przy ul. Jana Matejki swoją siedzibę mają[16]: przedsiębiorstwa wielobranżowe, Bielsko-Częstochowsko-Katowickie Stowarzyszenie Pośredników w Obrocie Nieruchomościami, kancelarie notarialne i adwokackie, prywatna praktyka psychoterapeutyczna, Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Słońca, Śląskie Centrum Podatków Sp. z o.o.
Ulicą kursują autobusy ZTM.
Przypisy
Bibliografia
- Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 53.
- Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.