Tymbark
Tymbark – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Tymbark.
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 427 m n.p.m. |
Liczba ludności (2004) | 2700 |
Strefa numeracyjna | 18 |
Kod pocztowy | 34-650[2] |
Tablice rejestracyjne | KLI |
SIMC | 0467531 |
Położenie na mapie gminy Tymbark | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu limanowskiego | |
49°43′46″N 20°19′31″E/49,729444 20,325278[1] | |
Strona internetowa |
Tymbark uzyskał lokację miejską w 1353 roku, zdegradowany w 1896 roku[3]. Tymbark był miastem królewskim położonym w końcu XVI wieku w tenucie tymbarskiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie
Znajduje się niespełna 66 km na południowy wschód od Krakowa drogą przez Myślenice i Mszanę Dolną, oraz w odległości 10 km na zachód od Limanowej, oraz przy linii kolejowej Nowy Sącz – Chabówka i przy drodze krajowej nr 28 pomiędzy Limanową a Mszaną Dolną. Tymbark położony jest w centralnej części Beskidu Wyspowego. Zabudowania i pola Tymbarku znajdują się w dolinie rzeki Łososina i dolnej części uchodzącej do niej Słopniczanki, oraz na zboczach wzniesień: Paproć, Zęzów i Łopień[5].
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0467548 | Góry | część wsi |
0467554 | Kopana Droga | część wsi |
0467560 | Miasto | część wsi |
0467583 | Pasterniki | część wsi |
0467643 | Podlas | przysiółek |
0467590 | Podwisiołki | część wsi |
0467608 | Trawniki | część wsi |
0467614 | Węglarka | część wsi |
0467620 | Zawodzie | część wsi |
0467637 | Zęzów | część wsi |
Pochodzenie nazwy
W roku 1353 na terenie dzisiejszego Tymbarku powstała parafia, erygowana przez króla Kazimierza Wielkiego, który następnie w roku 1357 lokował tu dla kolonistów niemieckich miasto Tannenberg. Pierwotna nazwa miasta (niem. „jodłowa góra”), jak i jego mieszkańcy ulegli następnie procesowi polonizacji.
Historia
Miasto królewskie zostało założone przez Kazimierza III Wielkiego na prawie magdeburskim w 1353 roku[8]. Zasadźcą był Hanco Dives, syn Jana Bogacza[9]. Prawa miejskie Tymbark stracił w roku 1934.
W XIX w. kościele parafialnym w Tymbarku znajduje się zabytkowa sygnaturka „Katarzyna” z roku 1349, dzwon „Urban” z roku 1536, kamienna chrzcielnica z roku 1541 oraz XVII w. obraz świętej Anny Samotrzeć.
17 lipca 1929 prezydent Ignacy Mościcki odwiedził Tymbark[10].
W roku 1936 założono z inicjatywy nauczyciela Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej, inż. Józefa Marka, Podhalańską Spółdzielnię Owocarsko-Warzywną, która dziś stanowi zakład przetwórstwa owocowego należący do Spółki Akcyjnej Tymbark.
Zabytki
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[11].
- Ratusz (urząd gminy);
- zespół dworsko-pałacowy obejmujący dwór, oranżerię i park;
- cmentarz z I wojny światowej nr 365;
- kaplica grobowa rodziny Myszkowskich.
Inne zabytki
- Kapliczka na Górach;
- kamienna kapliczka z figurą św. Floriana;
- liczne zabytkowe kapliczki i figurki;
- kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Sport
- Klub Sportowy Harnaś Tymbark – piłkarski klub sportowy założony 24 października 1949 roku przy Podhalańskiej Spółdzielni Owocarskiej; obecnie w klasie A. barwy żółto - zielone[12].
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Gmina Tymbark
- Tymbark, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 705 .