Tronująca Maria z Dzieciątkiem i świętymi
Tronująca Maria z Dzieciątkiem i świętymi (Madonna Castelfranco) – obraz autorstwa Giorgiona namalowany w 1505 roku i przechowywany w katedrze w Castelfranco Veneto.
 | |
| Autor | Giorgione |
|---|---|
| Data powstania | ok. 1505 |
| Medium | olej na drewnie |
| Wymiary | 200 × 152 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | Katedra w Castelfranco Veneto |
Obraz został namalowany na zlecenie kondotiera Tuzia Constanza, prawdopodobnie dla uczczenia pamięci zmarłego przedwcześnie w 1504 roku, jego syna Mateusza. Został on ukończony w 1505 roku[1]. W tym samym czasie Constanzo ufundował kaplicę gregoriańską w kościele farnym, gdzie później umieszczono Madonnę, a po obu jej stronach grobowce Mateusza i Tuzio. W 1724 roku kościół został rozebrany i zastąpiony nową katedrą Castelfranco, gdzie ponownie umieszczono obraz. Na cokole tronu znajduje się herb rodowy Constanzi. 10 grudnia 1972 roku, obraz został skradziony. Po kilkudziesięciu latach dzieło odzyskano i w latach 2002-2003 poddano go pracom konserwatorskim w weneckich laboratoriach. W grudniu 2005 obraz powrócił na swoje pierwotne miejsce.
Na autorstwo Giorgiona wskazuje sposób wykonania draperii płaszcza Marii – nakładające się pociągnięcia pędzla bez podkładu rysunkowego, sposób nazwany przez Giorgio Vasari pittura sanza disegno (malowanie bez rysunku). Madonna zgodnie z tradycyjnym przedstawieniem ikonograficznym, siedzi wysoko na tronie trzymając na kolanach małego Jezusa. Jej idealna twarz jest podobizną kobiety, którą Giorgone umieścił na innym swoim dziele – Koncert wiejski (nimfa). Była to jego modelka znana jedynie z imienia Cecylia[2]. Za Madonną rozciąga się pejzaż z fragmentem miasta. Pod tronem z obu stron stoją dwaj święci. Z prawej strony znajduje się Franciszek z Asyżu, z lewej stoi w zbroi Święty Jerzy. Identyfikacja tego ostatniego wśród krytyków sztuki jest sporna. Giuseppe de Logu wykazuje, iż postacią tą jest Święty Liberiusz[3][4], inne źródła mówią o Nikazym z Reims, patronie Castelfranco.
Przypisy
Bibliografia
- Giuseppe de Logu, Mario Abis, Malarstwo weneckie złotego okresu XV-XVIII wieku, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1976, ISBN 963-13-4313-8.
- Ursula Keselhut, Giorgione, wyd. Arkady, Warszawa 1976.
- Waldemar Łysiak, Malarstwo Białego Człowieka, Warszawa: wyd. Nobilis, 2010, ISBN 978-83-60297-36-0, ISBN 978-83-60297-31-5, OCLC 751410877.