Theta

Ósma litera alfabetu greckiego

Theta (thita, θῆτα, pisana Θθ lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną "t" (czyli "th"). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Użycie jako symbolu

Θ

θ

  • W biologii molekularnej sposób replikacji kolistej cząsteczki DNA. W miejscu origin następuje rozplecenie podwójnej helisy i powstają dwie pary widełek replikacyjnych wędrujących w przeciwnych kierunkach. Około połowy procesu cząsteczka przybiera kształt θ (stąd nazwa).
  • Theta – w brydżu, konwencja licytacyjna, część systemu Precision.
  • Fale theta – rodzaj fal mózgowych
  • θ – mezon

ϑ

  • W fizyce stosowane czasami jako oznaczenie temperatury (gdy litera "T" jest już w użyciu).

Użycie w alfabecie łacińskim

W zmodyfikowanym alfabecie łacińskim theta zaczęła się pojawiać w sugerowanym przez Jana Kochanowskiego zapisie, dla języka średniopolskiego[2][Doprecyzuj: gdzie konkretnie?] do oznaczenia dźwięku dz od wieku XVI do XVIII[3]. W języku średniopolskim zaczęły się także pojawiać litery θ ze znakami diakrytycznymi, takie jak akut i kropka, które wyglądały następująco θ´ θ˙, oznaczały dźwięk i , poniżej są wymienione ich fonetyczne części:

  • θ´ – [dʑ]
  • θ˙ – [ʤ]

Theta oznaczała też w IPA spółgłoskę zwarto-szczelinową dziąsłową dźwięczną [ʣ].

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

ZnakUnicodeKod HTMLNazwa unikodowaNazwa polska
ΘU+0398Θ lub Θ lub ΘGREEK CAPITAL LETTER THETAwielka litera grecka theta
θU+03B8θ lub θ lub θGREEK SMALL LETTER THETAmała litera grecka theta
ϑU+03D1ϑ lub ϑ lub ϑGREEK THETA SYMBOLgrecki znak theta ϑ

W LaTeX-u używa się znacznika:

ZnakLaTeX
\Theta
\theta
\vartheta

Zobacz też

Przypisy