Theodore Roosevelt Jr.
Theodore Roosevelt Jr. (ur. 13 września 1887 w Cove Neck[a] w hrabstwie Nassau, zm. 12 lipca 1944 w Normandii) – amerykański wojskowy, polityk i pisarz, generał brygady US Army, w latach 1929–1932 gubernator Portoryko, znajdującego się wówczas pod administracją kolonialną Stanów Zjednoczonych, a następnie gubernator generalny Filipin. Bohater wojenny podczas drugiej wojny światowej odznaczony najważniejszymi odznaczeniami wojskowymi. Najstarszy syn 26. prezydenta USA Theodore’a Roosevelta.
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 lipca 1944 |
Gubernator Portoryko | |
Okres | od 9 września 1929 |
Poprzednik | James R. Beverley (tymczasowy) |
Następca | James R. Beverley (tymczasowy) |
Gubernator generalny Filipin | |
Okres | od 29 lutego 1932 |
Poprzednik | George C. Butte |
Następca | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/TheodoreRooseveltFamily.jpg/240px-TheodoreRooseveltFamily.jpg)
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się w Cove Neck w hrabstwie Nassau, w pobliżu miasta Oyster Bay, 13 września 1887[1]. Był najstarszym synem Theodore’a Roosevelta – w tym czasie początkującego nowojorskiego polityka, w przyszłości prezydenta Stanów Zjednoczonych i noblisty – oraz jego drugiej żony Edith Roosevelt (z domu Carow)[2]. Theodore Jr. miał trzech młodszych braci – Kermita (1889–1943), Archibalda (1894–1979) i Quentina (1897–1918), młodszą siostrę Ethel (1891–1977) oraz starszą siostrę przyrodnią Alice (1884–1980), z pierwszego małżeństwa ojca z Alice Hathaway. Nazywany był Teddym lub Theo.
4 marca 1901 roku jego ojciec został 25. wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych, u boku rozpoczynającego drugą kadencję Williama McKinleya, a gdy ten pół roku później zginął w zamachu, objął urząd 26. prezydenta USA, który utrzymał w wyborach w 1904 i sprawował do 1909 roku[3]. Teddy Roosevelt junior uczył się w tym czasie w elitarnej Groton School, a w 1909 ukończył Harvard College[2]. W latach 1910–1917 pracował w sektorze prywatnym[4].
I wojna światowa
W czasie pierwszej wojny światowej Theodore, podobnie jak jego bracia Archibald i Quentin, służył w United States Army[5] W czerwcu 1917, wraz z 1 Dywizją Piechoty Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego, wylądował we Francji[4]. Podczas walk został ranny, przeżył także atak gazem bojowym. Uratował go szwagier, dr Richard Derby, mąż Ethel[5]. Roosevelt został odznaczony Krzyżem za Wybitną Służbę[2]. W 1918 został awansowany na podpułkownika (lieutenant colonel), zaś w 1919 założył organizację weteranów Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego – American Legion[4]. W tym samym roku opublikował swoją pierwszą książkę Average Americans[4].
Kariera polityczna
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Teddy_Roosevelt_Jr.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Eleanor_Alexander_and_Theodore_Roosevelt_Jr_cph.3a00618.jpg/240px-Eleanor_Alexander_and_Theodore_Roosevelt_Jr_cph.3a00618.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/CCoolidge-TRooseveltJr.jpg/240px-CCoolidge-TRooseveltJr.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Mother_Jones_and_Theo._Roosevelt%2C_Jr..jpg/240px-Mother_Jones_and_Theo._Roosevelt%2C_Jr..jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/T_Roosevelt_Jr_in_uniform.jpg/240px-T_Roosevelt_Jr_in_uniform.jpg)
W latach 1921–1924 Theodore Roosevelt Jr. był deputowanym do New York State Assembly, izby niższej stanowego kongresu z ramienia Partii Republikańskiej oraz pełnił funkcję zastępcy sekretarza marynarki wojennej[b] Edwina Denby’ego[1] z nadania prezydenta Warrena G. Hardinga. W 1924 wystartował w wyborach na gubernatora stanu Nowy Jork, który to urząd pełnił przed objęciem funkcji prezydenta jego ojciec. Theodore Jr. zdobył nominację Republikanów, przegrał jednak z urzędującym gubernatorem demokratycznym – Alfredem E. Smithem[6].
W latach 1928–1929 wspólnie z bratem Kermitem poprowadził ekspedycję naukową do Azji zorganizowaną przez Muzeum Historii Naturalnej w Chicago[4].
Od 9 września 1929, przez dwa i pół roku, do stycznia 1932 sprawował urząd gubernatora Portoryko[7]. Jego poprzednikiem i następcą był piastujący ten urząd tymczasowo James R. Beverley[8][9]. Następnie Roosevelt Jr. przeniósł się na Filipiny, gdzie 29 lutego 1932 objął urząd gubernatora, po tymczasowo sprawującym urząd George’u Butte[c][10]. Funkcję pełnił przez blisko osiemnaście miesięcy do 15 lipca 1933, kiedy zastąpił go Frank Murphy[11].
Przez kolejne lata był m.in. szefem rady nadzorczej American Express i wiceprezesem Doubleday Books[1].
II wojna światowa
W czasie II wojny światowej powrócił do US Army. W kwietniu 1941 został dowódcą 26 regimentu piechoty[d] stanowiącego część 1 Dywizji Piechoty (Big Red One). W tym samym regimencie służył podczas I wojny światowej. Jeszcze w tym samym roku otrzymał awans na generała brygady (brigadier general). Brał udział w walkach w Afryce Północnej, m.in. w operacji „Torch”. W 1943 był zastępcą dowódcy amerykańskich sił w Afryce Północnej Terry’ego Allena, jednak na skutek konfliktu z George’em Pattonem obaj zostali przeniesieni. Następnie Roosevelt brał udział w operacji „Husky”, czyli lądowaniu aliantów na Sycylii, a następnie dowodził siłami sprzymierzonymi podczas walk na Sardynii[2].
Theodore Roosevelt Jr. brał udział w D-Day i w operacji „Overlord”[2]. Był jedynym generałem, który osobiście dowodził oddziałami lądującymi w pierwszym rzucie na plażach Normandii[12]. On i grupa jego oficerów jako jedyni zorientowali się, że wojska na plaży Utah wylądowały prawie dwa kilometry od planowanego miejsca desantu. Z jednej strony uchroniło to oddziały przed stratami, bo obrona w tym miejscu była dużo słabsza, z drugiej groziło zablokowaniem sił uderzeniowych, ponieważ mogły skorzystać tylko z jednej drogi prowadzącej w głąb lądu, a nie dwóch, jak pierwotnie planowano. To Roosevelt podjął kluczową decyzję o wykorzystaniu słabości obrony niemieckiej i podjęciu ryzykownego natarcia jedną drogą[13], co pozwoliło kosztem niskich strat (ok. 200 żołnierzy) zdobyć głęboki przyczółek i do wieczora wysadzić na brzeg ponad 20 tys. żołnierzy[14]. Za zdobycie plaży Utah został uhonorowany Medalem Honoru[1].
Zmarł 12 lipca 1944 roku na atak serca, podczas walk w Normandii[5]. Spoczywa na Normandy American Cemetery and Memorial w Colleville-sur-Mer[2]. Został odznaczony czterema najważniejszymi amerykańskimi odznaczeniami wojskowymi[1].
Życie prywatne
W 1910 ożenił się z Eleanor Butler Alexander (1888–1960). Mieli czworo dzieci – najstarszą z całego rodzeństwa córkę Grace Green (1911–1993) oraz trzech synów Theodore’a (1914–2001), Corneliusa (1915–1991) oraz Quentina (1919–1948)[1]. Każdy z synów dostał imię po przodkach, najstarszy – po ojcu i dziadku, średni po prapradziadku, najmłodszy po swym wujku, bohaterze I wojny światowej. Wszyscy odznaczyli się w walkach podczas II wojny światowej[1]. Quentin równocześnie z ojcem lądował w dniu „D” w Normandii, na plaży Omaha[15].
Odznaczenia
Odznaczenia otrzymane przez Roosevelta Jr.[1]:
- Medal Honoru
- Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę
- Krzyż za Wybitną Służbę
- Srebrna Gwiazda – trzykrotnie
- Medal „Purpurowe Serce”
- American Defense Service
- American Campaign Medal
- Medal Zwycięstwa
- European-African-Middle Eastern Campaign Medal – pięciokrotnie
- World War II Victory Medal
- Kawaler Legii Honorowej (Francja)
- Krzyż Wojenny (Francja)
Publikacje
Wybrane publikacje[4]:
- Average Americans, G.P. Putnam's Sons, Nowy Jork 1919, 252 str.
- East of the Sun and West of the Moon, C. Scribner’s Sons, Nowy Jork 1926, 284 str., wspólnie z bratem Kermitem
- Rank and File; True Stories of the Great War, C. Scribner’s Sons, Nowy Jork 1928, 279 str.
- All In the Family, G.P. Putnam's Sons, Nowy Jork 1929, 189 str.
- Trailing the Giant Panda, C. Scribner’s Sons, Nowy Jork 1929, 278 str., wspólnie z bratem Kermitem
- Three Kingdoms of Indo-China, Thomas Y. Crowell, Nowy Jork 1933, 331 str., wspólnie z Haroldem J. Coolidge’em Jr.
- Colonial Policies of the United States, Doubleday, Doran, Garden City 1937, 204 str.
Upamiętnienie
- W filmie Najdłuższy dzień w postać Roosevelta juniora wcielił się Henry Fonda[16].
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Theodore Roosevelt Jr. Brigadier General, U.S. Army and Medal of Honor Recipient. theodore-roosevelt.com. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-22)]. (ang.).
- William Bjornstad: Gen Theodore Roosevelt Jr. findagrave.com. [dostęp 2015-10-19]. (ang.).
- Cornelius Ryan: Najdłuższy dzień. Warszawa: Czytelnik, 1987. ISBN 83-07-01574-X.
Linki zewnętrzne
- Theodore Roosevelt Jr. w bazie IMDb (ang.)