Szlamiec długodzioby
Szlamiec długodzioby[5] (Limnodromus scolopaceus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Limnodromus scolopaceus[1] | |||
(Say, 1823) | |||
![]() Szata godowa | |||
![]() Szata spoczynkowa | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | szlamiec długodzioby | ||
Synonimy | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
![]() | |||
Zasięg występowania | |||
![]() okres lęgowy przeloty zimowiska |
Systematyka
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1823 Thomas Say, nadając mu nazwę Limosa scolopacea. Jako miejsce typowe wskazał „staw w pobliżu Bowyer creek”[6] (obecnie Boyer River na północ od Council Bluffs w stanie Iowa[2][3][7]).
Obecnie szlamiec długodzioby zaliczany jest do rodzaju Limnodromus[5][8]. Jest to gatunek monotypowy[2][8]; blisko spokrewniony ze szlamcem krótkodziobym (L. griseus), za którego podgatunek bywał dawniej uznawany[2][3].
Występowanie
Gniazduje na podmokłych terenach tundry na dalekiej północy Ameryki Północnej i wschodniej Syberii. Zimuje na południu Stanów Zjednoczonych, w Meksyku i w Ameryce Środkowej, zatrzymując się nad brzegami słodkich wód; rzadko zimuje także w południowej Japonii[2]. Bardzo rzadko zalatuje do Europy – odnotowuje się tu kilka–kilkanaście stwierdzeń rocznie[9].
Do Polski zalatuje wyjątkowo[10], stwierdzono go tylko 4 razy – w 2009, 2011[11], 2019[12] i 2020 roku[13].
Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny
- Sylwetka krępa o stosunkowo krótkich nogach, przypominająca kszyka. Bardzo długi, prosty dziób z nieco grubszym końcem. Obie płci ubarwione jednakowo. W szacie godowej grzbiet i pokrywy skrzydłowe ciemne, spód ciała rdzawobrązowy, prążkowany. Szyja i pierś gęsto kreskowane. Na ciemnej głowie jasna brew. Pokrywy ogonowe i ogon gęsto czarno-biało prążkowane (czarne prążki są szersze od białych). W szacie spoczynkowej wierzch jednolicie szarobrunatny, spód biały, a pierś szara bez plamek. Młode podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, ale z piórami o rdzawych brzegach i ciemnych środkach. Dorosłe upierzenie uzyskują już pierwszej jesieni.
- Rozmiary
- długość ciała 24–30 cm, rozpiętość skrzydeł 46–52 cm; masa ciała 88–144 g[2]
- Głos
- W locie wysokie, ostre „kiik” lub głośne „piw”. Rzadziej głos jest dwu- lub trzysylabowy.
Pożywienie
Owady, mięczaki, skorupiaki i inne bezkręgowce, z niewielką domieszką roślin. Swoim długim dziobem sonduje dno w poszukiwaniu pokarmu, podobnie jak inne słonki.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje szlamca długodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2006 roku, przekracza 400 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji nie jest znany[4].
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[14].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Paul Sterry, Andrew Cleve, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Świat Książki, 2007, s. 186. ISBN 978-83-247-0818-5.
- Lars Jonsson: Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. tłum. Tadeusz Stawarczyk, Jan Lontkowski, Tomasz Cofta. Warszawa: Muza, 2006, s. 248. ISBN 83-7319-927-6.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Long-billed Dowitcher. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-04-28]. (ang.).