Stoposkoczek grzebykopalcy

gatunek gryzonia

Stoposkoczek grzebykopalcy[5] (Paradipus ctenodactylus) – gatunek ssaka z podrodziny skoczki (Dipodinae) w obrębie rodziny skoczkowatych (Dipodidae).

Stoposkoczek grzebykopalcy
Paradipus ctenodactylus[1]
(Vinogradov, 1929)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Rodzina

skoczkowate

Podrodzina

skoczki

Rodzaj

Paradipus
Vinogradov, 1930[2]

Gatunek

stoposkoczek grzebykopalcy

Synonimy
  • Scirtopoda ctenodactyla Vinogradov, 1929[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania

Stoposkoczek grzebykopalcy występuje na pustyniach Kara-kum i Kyzył-kum w Turkmenistanie, w Uzbekistanie i południowym Kazachstanie[6].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1929 roku rosyjski zoolog Boris Winogradow nadając mu nazwę Scirtopoda ctenodactyla[3]. Holotyp pochodził z Repetek, w Turkmenistanie[7]. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju stoposkoczek[5] który opisał w 1930 roku również Boris Winogradow[2].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].

Etymologia

  • Paradipus: gr. παραpara „blisko, obok”[8]; rodzaj Dipus A.E.W. Zimmermann, 1780 (skoczek).
  • ctenodactylus: gr. κτεις kteis, κτενος ktenos „grzebień”[9]; δακτυλος daktulos „palec”[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 140–165 mm, długość ogona 180–225 mm, długość ucha 32–40 mm, długość tylnej stopy 75–84 mm; masa ciała 112–185 g[11].

Ekologia

Stoposkoczek grzebykopalcy potrafi przemieszczać się z prędkością do 9 m/s. Wykonuje skoki o długości do 3 m, na wysokość do 1,5 m. Cechą charakterystyczną tego gatunku jest umiejętność wykonywania pionowych skoków w miejscu[4].

Stoposkoczek grzebykopalcy zasiedla tereny piaszczystych pustyń porośniętych krzewami. Kopie nory o długości do 5 m, do 3 m w głąb poniżej powierzchni terenu. Młode przychodzą na świat 2 razy do roku w miotach po 1–6 (średnio 3–4). Młode samice nie mają miotu w pierwszym roku swojego życia. Stoposkoczek grzebykopalcy chętnie zjada młode pędy krzewów (zwykle z gatunku saksauł biały), trawy i nasiona. Najprawdopodobniej nie jada pokarmów pochodzenia zwierzęcego. Gdy temperatury powietrza spadają poniżej -16 do -18 °C, hibernuje[4].

Przypisy

Bibliografia