Skrzynka (województwo dolnośląskie)
Skrzynka (niem. Heinzendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój.
wieś | |
![]() Skrzynka od wschodu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 380-450[2] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) | 362[3] |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 57-541[4] |
Tablice rejestracyjne | DKL |
SIMC | 0853197 |
Położenie na mapie gminy Lądek-Zdrój ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego ![]() | |
![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/2016_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Bart%C5%82omieja_w_Skrzynce_3.jpg/240px-2016_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Bart%C5%82omieja_w_Skrzynce_3.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/2016_Remiza_OSP_w_Skrzynce_2.jpg/240px-2016_Remiza_OSP_w_Skrzynce_2.jpg)
W przeszłości do wsi należał przysiółek Chszczonów (niem. Ziegeldorf)[5]. Obecnie nazwa niestandaryzowana. W granicach wsi.
Położenie
Skrzynka to długa wieś łańcuchowa leżąca w Górach Złotych, w dolinie Skrzynczany, na granicy z Doliny Białej Lądeckiej, na wysokości około 380-450 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Historia
Skrzynka powstała w XIV wieku, w roku 1360 przeszła na własność rodziny von Pannvitzów[6]. W okresie tym istniał już we wsi kościół parafialny i wolne sędziostwo. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej okoliczni chłopi zbuntowali się przeciwko przymusowemu wprowadzeniu katolicyzmu i wywołali niewielkie powstanie, które zostało krwawo stłumione[6]. Pod Skrzynką w 1622 roku miała miejsce jedna z potyczek, w której zginęło 129 chłopów[6]. W 1840 roku we wsi było kilka młynów wodnych i wytwórni oleju, tartak, cegielnia, wapiennik oraz składy piwa z browarów w Trzebieszowicach i we Wrocławiu[6]. W połowie XIX wieku zlikwidowano tutejszą parafię i włączono Skrzynkę w obręb parafii w Trzebieszowicach[6].
Po 1945 roku Skrzynka pozostała typową wsią rolniczą, w 1978 roku było tu 67 gospodarstw rolnych, w 1988 roku ich liczba spadła do 59[2].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:
- kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, wzniesiony w połowie XVIII wieku, z wykorzystaniem murów poprzedniej XVI-wiecznej świątyni[6]. Jest to barokowa budowla jednonawowa z wielobocznym prezbiterium i masywną wieżą nakrytą cebulastym hełmem. We wnętrzu zachował się ołtarz z 1640 roku, pochodzący z poprzedniej świątyni, XVIII-wieczne rzeźby i ambona z początku XIX wieku[6].
Kultura
Od 1978 roku w miejscowości działa ludowy zespół folklorystyczny Skrzynczanki[8].
Osoby związane ze Skrzynką
- W Skrzynce urodził się polski himalaista Wojciech Kurtyka.
- Po 1945 roku w miejscowości osiedlił się pisarz Henryk Worcell[2].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-01-0.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- * O wsi w haśle: Werdeck 1.) wś, pow. kładzki, par. Heinzendorf, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 222 .