Siekieromłot
Siekieromłot – narzędzie pełniące jednocześnie funkcje siekiery i młota[1].
Narzędzie prehistoryczne
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/H%C3%B4tel-Dieu_de_Tournus_%28Axes_1%29.jpg/200px-H%C3%B4tel-Dieu_de_Tournus_%28Axes_1%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Early_Man_in_Britain_and_His_Place_in_the_Tertiary_Period_-_Fig._140.%E2%80%94Stone_Axe-hammer%2C_East_Kennet.png/200px-Early_Man_in_Britain_and_His_Place_in_the_Tertiary_Period_-_Fig._140.%E2%80%94Stone_Axe-hammer%2C_East_Kennet.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Late_Neolithic_hammer_axe_head._%28FindID_180214%29.jpg/200px-Late_Neolithic_hammer_axe_head._%28FindID_180214%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Bronze_age_Axe-Hammer_%28FindID_228559-184542%29.jpg/200px-Bronze_age_Axe-Hammer_%28FindID_228559-184542%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Tools%2C_arsenical_copper%2C_Naxos%2C_2700%E2%80%932200_BC%2C_BM%2C_GR_1969.12-31%2C_142703.jpg/200px-Tools%2C_arsenical_copper%2C_Naxos%2C_2700%E2%80%932200_BC%2C_BM%2C_GR_1969.12-31%2C_142703.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Ritual_Hammer-Axes.jpg/200px-Ritual_Hammer-Axes.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Combat_axe_Early_Bronze_Age.png/200px-Combat_axe_Early_Bronze_Age.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Maul-1.jpg/200px-Maul-1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Spaltaxtverp.jpg/200px-Spaltaxtverp.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Spalthammer1.jpg/200px-Spalthammer1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Spalthammer2.jpg/200px-Spalthammer2.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Scure_nel_tronco.jpg/200px-Scure_nel_tronco.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Monster_Maul.jpg/200px-Monster_Maul.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vipukirves.jpg/200px-Vipukirves.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Blason_ville_fr_Essert-Romand_%28Haute-Savoie%29.svg/200px-Blason_ville_fr_Essert-Romand_%28Haute-Savoie%29.svg.png)
Siekieromłoty występują licznie wśród narzędzi kamiennych, np. neolityczny siekieromłotek wydobyty spod Kopca Kościuszki[2], znaleziony podczas budowy drogi do Kolendzian siekieromłot kamienny z dziurą na toporzysko długi na 8,5 cm, szeroki na 4,5 cm, gruby na 4 cm[3], siekieromloty z diorytu znalezione w Siedliskach i Grębałowie[4].
Na wzór narzędzi kamiennych odlewano również siekieromłoty miedziane. Do najbardziej znanych należą siekieromłoty typu Szendrő (od Szendrő), którego reprezentantem jest znalezisko z Karłowic Małych. Zabytek ten, charakteryzujący się kształtem pięciobocznym w rzucie prostopadłym i częścią siekierową o zarysie klinowatym, należy do kategorii typologicznej siekieromłoty (ang. hammer-axes, niem. Hammeräxte, słow. sekeromlaty), jednak polscy badacze częściej stosują określenie „topory”. Siekieromłot w Karłowic Małych jest łączony z kulturą lendzielsko-polgarską lub kulturą pucharów lejkowatych[5].
Metalowy siekieromłot pojawia się wśród przedmiotów metalowych odnalezionych w Kałdusie[6].
Według części badaczy te neolityczne narzędzia, ze względu na właściwości miedzi, nie nadawały się do pełnienie funkcji oręża. Ich przeznaczeniem była funkcja reprezentacyjne – były symbolem władzy[7].
Oprócz siekieromłotów kamiennych (z diorytu, serpentynu, kwarcytu[8]) oraz metalowych spotyka się także prehistoryczne siekieromłoty wykonane z rogu[a] jelenia, m.in. w Tczewie[9] i Uwiśle[10].
Broń
Siekieromłoty wymieniane są wśród broni dawnej[11] od czasów prehistorycznych przez starożytność do średniowiecza. Było to zarówno narzędzie funkcjonalnie przeznaczone do walki, jak i broń improwizowana. Ze względu na swój charakter są podobne do innych rodzajów broni obuchowo-siecznej. Zapewne niektóre egzemplarze siekieromłotów są klasyfikowane jako topory czy młoty bojowe itp. Jak wcześniej wspomniano, niektóre siekieromłoty pełniły wyłącznie funkcję broni reprezentacyjnej.
Współczesność: siekieromłot, młotosiekiera, klinomłot, siekiera rozłupująca
Siekieromłot[12] (merlin), młotosiekiera[13], klinomłot/młotoklin[14][15][b], siekiera rozłupująca/siekiera do rozłupywania – współcześnie narzędzie przeznaczone do rąbania (rozłupywania) drewna. Granice pomiędzy powyższymi terminami w ofertach poszczególnych firm są bardzo rozmyte.
Młotoklin/klinomłot bywa definiowany jako młot z długim trzonkiem i ostrym obuchem (przypominającym obuch siekiery); służy do rozbijania pieńków drewnianych. Jest on wbijany za pomocą dużego młota o wadze 5 kg lub więcej. Rozrywa drewno wzdłuż słojów[14].
Niekiedy wskazuje się różnice między siekieromłotem (merlinem) a siekierą rozłupującą, jednak nie zawsze owe różnice są widoczne w definicji[16][17][18][19] – łatwiej wskazać elementy wspólne w budowie: proste i długie trzonki, duży kąt ostrzenia (lica), duża masa głowicy – ok. 3-4 i więcej kg; oraz przeznaczeniu: przede wszystkim przygotowywanie drewna na opał (rozłupywanie), a dodatkowo wbijanie kołków w ziemię czy ciosanie drewna.
Siekieromłot w kulturze współczesnej
Prastary, przepięknej roboty, kamienny Święty Siekieromłot, wiszący na Ołtarzowej Ścianie, broń, a zarazem narzędzie pracy Prastarego Bractwa Kamieniarzy pojawia się w powieści Marty Tomaszewskiej „Królowa Niewidzialnych Jeźdźców”[20].
Siekieromłot (fr. le merlin) występuje także w herbie Essert-Romand.