Salwian z Marsylii

Salwian z Marsylii
Salvianus
Kraj działania	Cesarstwo Rzymskie
Data i miejsce urodzenia	ok. 400 ; Trewir?
Data i miejsce śmierci	~470? ; Marsylia
Wyznanie	chrześcijaństwo
Kościół	Kościół powszechny
Prezbiterat	429

Salwian z Marsylii (ur. ok. 400 w Trewirze lub Kolonii, zm. ok. 470? Marsylia) – wczesnochrześcijański pisarz. Jak sam Salwian wskazuje, jego ziemią ojczystą była Galia^[1]. Należał do wyższych sfer społeczeństwa późnego antyku, o wykształceniu prawniczym, o czym świadczy jego jurydyczna terminologia^[2]. Ożenił się z niechrześcijanką Palladią, a kiedy narodziła im się córka Auspiciola, małżonkowie postanowili żyć we wstrzemięźliwości, a swój dobytek rozdać ubogim. Przez krótki okres (około roku 426) Salwian przebywał w Lerynie wraz z Honoratem. Później udał się do Marsylii, gdzie wstąpił do klasztoru Świętego Wiktora. W roku 429 przyjął święcenia kapłańskie. Żył przynajmniej do 469 lub 470 roku.

Dzieła

Spośród dzieł Salwiana z Marsylii do naszych czasów zachowały się dwa:

Do Kościoła, czyli przeciw chciwości (Adversus avaritiam/Ad Ecclesiam)

Salwian napisał to dzieło pod pseudonimem Tymoteusz. Krytykował bogacenie się jednostek kosztem ogółu społeczeństwa, a zwłaszcza jego najuboższych członków. Jego krytyka wynikała z tego, co sam obserwował w życiu Kościoła oraz z jego własnej religijności, odwołującej się do idei życia pierwszych chrześcijan^[3]^[4].

Teraz zamiast tego wszystkiego nastały: chciwość, żądza, grabież oraz te, które są ich wspólniczkami, zjednoczone z nimi jakby siostrzaną więzią: zazdrość, nieprzyjaźń, okrucieństwo, zbytek, lubieżność, zdrada - ponieważ te pierwsze służą do korzystania z tych drugich.(...) Stałeś się, Kościele, słabszy na skutek twej płodności, wzrastając - chwiejesz się i mniej władasz siłami.(...) Praktykujesz jedynie czytanie na temat tej cnoty, a jej samej nie zachowujesz; wiedzą jesteś blisko niej, lecz sumieniem daleko.^[5]

O rządach Bożych (De gubernatione Dei)

Dzieło powstało prawdopodobnie w oparciu o wygłoszone kazania, odwołujące się dość obszernie do bieżących wydarzeń historycznych. W pierwszej części Salwian podkreśla obecność i opatrzność Boga w historii człowieka. W dalszej części utworu autor uzasadnia nieszczęścia, jakie spadają na państwo rzymskie oraz na Kościół, co jest wynikiem zepsucia moralnego w państwie i Kościele^[6]. W końcowej części dzieła autor zestawia moralność pogan z moralnością odstępczych chrześcijan, wskazując na wyższość tych pierwszych. Dzieło jest więc wezwaniem do nawrócenia chrześcijan^[7].

Oto niezliczone tysiące chrześcijan codziennie przebywają na widowiskach, na których dzieją się rzeczy niemoralne. Czy Bóg tymi, którzy żyją w taki sposób, może się opiekować? Czy Bóg może patrzeć na tych, którzy balują w cyrku i cudzołożą w teatrach?(...) To my naszą nieczystością gorszymy barbarzyńców.^[8]

Korespondencja (dziewięć listów).

Bibliografia

Salwian z Marsylii, Dzieła wszystkie, UKSW Warszawa 2010
César Vidal Manzanares, Pisarze wczesnochrześcijańscy I-VII w., Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum, Warszawa 2001.
Grecka myśl filozoficzna w utworach Salwiana z Marsylii
Niewolnicy w pismach Salwiana z Marsylii na tle poglądów literatury antycznej
Obraz moralny społeczeństwa chrześcijańskiego V wieku w świetle De gubernatione Dei Salwiana z Marsylii
O nierozwiązanych zagadnieniach z życia Salwiana z Marsylii
Świętość życia w myśli Salwiana z Marsylii
Barbarzyńcy według Salwiana z Marsylii
Zagadnienie nierówności społecznej w "De Gubernatione Dei" Salwiana z Marsylii : aspekty prawne

Przypisy

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]