Służba Leśna

Zgodnie z art. 45 Ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach pracownicy Służby Leśnej zajmują się:

1. sprawami zarządu lasami będącymi w zarządzie Lasów Państwowych;
2. prowadzeniem gospodarki leśnej i ochroną lasów;
3. zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia;
4. nadzorem nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa, jeśli taki nadzór został powierzony^[1].

W celu realizacji zadań z punktu 3. utworzono Straż Leśną. Strażnicy leśni zaliczani są do Służby Leśnej^[1].

Pracownikiem Służby Leśnej może zostać osoba, która posiada obywatelstwo polskie, ukończyła 21 lat, posiada pełnię praw cywilnych i obywatelskich, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, cieszy się nienaganną opinią, zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy, posiada odpowiedni stan zdrowia oraz nie była karana sądownie za przestępstwo z chęci zysku lub z innych niskich pobudek^[1].

Pracownikom Służby Leśnej podczas wykonywania czynności służbowych przysługuje ochrona prawna, przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Pracownik ma prawo do bezpłatnego umundurowania i oznak służbowych, które zobowiązany jest nosić w czasie pełnienia obowiązków służbowych. Jeśli stanowisko i charakter pracy pracownika Służby Leśnej związane są z koniecznością zamieszkania w miejscu jej wykonywania, ma on prawo do bezpłatnego mieszkania. Jeśli pracownik używa do celów służbowych własnych pojazdów, ma prawo do zwrotu kosztów związanych z użytkowaniem tych pojazdów^[1].

Strażnik leśny, nadleśniczy, zastępca nadleśniczego, inżynier nadzoru, leśniczy i podleśniczy mają m.in. prawo do: legitymowania osób podejrzanych i świadków, nakładania mandatów karnych, zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu na obszarach leśnych oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie, przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc (w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o popełnienie przestępstwa), ujęcia na gorącym uczynku sprawcy przestępstwa lub wykroczenia. Prawo do noszenia broni palnej długiej i krótkiej, kajdanek zakładanych na ręce, pałki służbowej, ręcznego miotacza substancji obezwładniających oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej przysługuje wyłącznie strażnikom leśnym^[1].

Kwestię stanowisk, stopni służbowych oraz zasad wynagradzania w Służbie Leśnej reguluje rozporządzenie ministra środowiska z 2003^[3].

W 2011 pracownicy Służby Leśnej nałożyli 10 673 mandatów, z czego 907 na kwotę 97 130 zł wystawili pracownicy niebędący strażnikami leśnymi. Ponadto pracownicy Służby Leśnej skierowali do sądów 1120 wniosków, z czego 14 sporządzili pracownicy niebędący strażnikami leśnymi^[4]. W 2012 pracownicy Służby Leśnej nałożyli 12 985 mandatów, z czego 1022 na kwotę 96 590 zł wystawili pracownicy niebędący strażnikami leśnymi. Ponadto pracownicy Służby Leśnej skierowali do sądów 802 wnioski, z czego sześć sporządzili pracownicy niebędący strażnikami leśnymi^[5].

W latach 2011–2012 ujawniono 108 473 przypadki szkodnictwa leśnego. Odnotowano 89 827 przypadków bezprawnego korzystania z lasu, 650 przypadków kłusownictwa, 2675 przypadków kradzieży lub zniszczenia mienia oraz 15 321 przypadków kradzieży drewna. W 2012 wartość szkód przekroczyła 7 mln zł, z czego ok. 3,9 mln zł to wartość skradzionego drewna^[5].

Przeciętne zatrudnienie w Służbie Leśnej w 2016 wyniosło 17 123 osoby i było wyższe o 829 osób niż w 2010 (16 294). W 2016 najwięcej pracowników Służby Leśnej było zatrudnionych w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach (1549), a najmniej w regionalnych dyrekcjach w Krakowie i w Warszawie (522)^[2].

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w Służbie Leśnej w 2016 wyniosło 8585 zł brutto i było wyższe o 2450 zł niż w 2010 (6135 zł). Łączny koszt wynagrodzeń w 2016 to ok. 1,76 mld zł^[2].

Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenie miesięczne brutto w latach 2001–2016 prezentują poniższe tabele. Opracowano je na podstawie danych GUS (2001–2002^[6], 2003–2009^[7], 2010–2016^[2]).

• Mundur leśnika