Rybitwa krótkodzioba

Rybitwa krótkodzioba[6] (Gelochelidon nilotica[7]) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae). Kosmopolityczny, wędrowny.

Rybitwa krótkodzioba
Gelochelidon nilotica[1]
(J.F. Gmelin, 1789)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

mewowce

Parvordo

Larida

Nadrodzina

Laroidea

Rodzina

mewowate

Podrodzina

rybitwy

Rodzaj

Gelochelidon[2]
C.L. Brehm, 1830

Gatunek

rybitwa krótkodzioba

Synonimy
  • Sterna nilotica J.F. Gmelin, 1789[3]
  • Gelochelidon macrotarsa (Gould, 1837)
  • Gelochelidon meridionalisC.L. Brehm, 1855[4]
  • Sterna anglica Montagu, 1813[4]
  • Sterna aranea Wilson, 1814[4]
  • Sterna affinis Horsfield, 1821[4]
Podgatunki
  • G. n. nilotica (J.F. Gmelin, 1789)
  • G. n. addenda Mathews, 1912
  • G. n. macrotarsa (Gould, 1837)
  • G. n. aranea (Wilson, 1814)
  • G. n. vanrossemi Bancroft, 1929
  • G. n. gronvoldi Mathews, 1912
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     obszary lęgowe

     zimowiska

     występuje przez cały rok

Podgatunki i zasięg występowania

Zamieszkuje w zależności od podgatunku[8]:

Rybitwa czarnodzioba (G. n. macrotarsa) jest przez część autorów (np. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny) uznawana za osobny gatunek w oparciu o różnice morfologiczne[10].

Morfologia

Osobniki w szacie godowej (Kalifornia)
Cechy gatunku
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch głowy i końce skrzydeł czarne, grzbiet i pokrywy skrzydłowe popielate, reszta ciała biała. Dziób i nogi czarne. W szacie spoczynkowej głowa staje się szarawa. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, jednak na grzbiecie i ogonie mają brązowawe plamki.
Wymiary średnie
długość ciała ok. 33–43 cm[3]
rozpiętość skrzydeł ok. 85–103 cm[3]
masa ciała ok. 130–300 g (u G. n. nilotica 190–290 g, u G. n. aranea 160–205 g, u G. n. vanrossemi 163–205 g)[3]


Ekologia i zachowanie

Biotop
Gniazduje na piaszczystych wybrzeżach lub mierzejach. Podczas żerowania odwiedza także wydmy, bagna, połacie błotnistych terenów i przybrzeżne zarośla[11].
Gniazdo
Gniazdo jest wydrapanym w podłożu dołkiem. Niekiedy ptaki wyściełają je kawałkami muszli lub podobnymi wizualnie do traw roślinami[11].
Jaja z kolekcji muzealnej
Jaja
W zniesieniu 1–3 jaj (dane dla Georgii)[11].
Wysiadywanie, pisklęta
Jaja wysiadywane są przez 22–23 dni przez obydwoje rodziców. Puszyste, kremowe pisklęta po kilku dniach opuszczają gniazdo. Po 28–35 dniach potrafią latać i przemieszczają się na pobliskie plaże, gdzie karmią je rodzice[11].
Pożywienie
Owady, kraby, raki, jaszczurki, małe ssaki, płazy, ryby, okazjonalnie ptasie pisklęta, także innych gatunków rybitw[11].
Stado rybitew krótkodziobych w szacie spoczynkowej (Uganda)

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje rybitwę krótkodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[5]. Rybitwę czarnodziobą uznaje za osobny gatunek i również klasyfikuje jako gatunek najmniejszej troski[12]. Liczebność światowej populacji (wliczając rybitwę czarnodziobą) w 2006 roku szacowano na 150–420 tysięcy osobników[5].

W Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową[13].

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne