Rumpler
Rumpler Flugzeugwerke GmbH – niemiecki producent samolotów z pierwszej połowy XX wieku, najbardziej znany z wysokościowych maszyn obserwacyjnych produkowanych dla lotnictwa niemieckiego w czasie I wojny światowej.
 Samolot C.VII – jedna z najbardziej udanych maszyn Rumplera | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | Reinickendorfer Strasse 113, Berlin N. (w 1910)[1] |
| Data założenia | 1909 |
| Data likwidacji | 1920 |
| Forma prawna | |
W styczniu 1909 roku dr Edmund Rumpler i R. Haessner założyli w Berlinie, w Johannisthal, przedsiębiorstwo E. Rumpler Luftfahrtzeugbau GmbH[2], w skład którego, oprócz wytwórni samolotów, wchodziła też szkoła lotnicza; drugą – wojskową – firma prowadziła w Monchelbergu[3]. Początkowo produkowało ono ulepszoną wersję samolotu Etrich Taube. Dzięki łatwości w pilotażu samoloty Taube zyskały wielką sławę i E. Rumpler 21 lipca 1910 roku kupił od Etricha licencję na wyłączną produkcję tej maszyny w Niemczech. Jednak sąd niemiecki unieważnił patent Etricha, w następstwie czego jego konstrukcję zaczęło budować wiele firm (w tym Rumpler), bez opłat licencyjnych. Wkrótce to Rumpler Taube, a nie Etrich Taube stał się wariantem podstawowym – co spowodowało wieloletni spór sądowy o niewypłacone należności z tytułu licencji między Etrichem a Rumplerem[4]. Fabryka Rumplera zbudowała łącznie 220 sztuk tych maszyn[2].
W grudniu 1913 roku wytwórnia zaczęła produkować dwumiejscowe dwupłaty[2], z których rozwinęła się treningowa i rozpoznawcza, nieuzbrojona maszyna Rumpler B.I. Kolejne wersje tego samolotu, różniące się silnikami i szczegółami konstrukcji, budowane były w 1914 roku; Kaiserliche Marine wypróbowała B.I w wersji przebudowanej na wodnosamolot, a następnie zamówiła krótką serię maszyn, od razu w wersji morskiej[5]. W 1915 roku przedsiębiorstwo przeszło restrukturyzację i zmieniło nazwę na Rumpler Flugzeugwerke. W tym samym roku wyprodukowało też uzbrojoną maszynę obserwacyjną Rumpler C.I – ten udany samolot był następnie budowany przez wiele innych firm. Wywodziły się z niego kolejne samoloty rozpoznawcze – C.IV i C.VII (ten ostatni osiągał najwyższy pułap praktyczny wśród samolotów I wojny światowej – ok. 7300 m)[2]. Pomniejszona wersja C.I stała się podstawą udanego myśliwca na pływakach, oznaczanego Rumpler 6B-1; jego wersja rozwojowa Rumpler 6B-2 bazowała na rozpoznawczym C.IV[6]. W 1917 roku firma rozwijała prototypy myśliwców i w 1918 roku wystawiła samolot D.I do konkursu na nowy myśliwiec. Maszyna była udana, ale produkowana w krótkiej serii i nie odegrała żadnej roli w walkach[5]. Rumpler zbudował też kilka typów średnich bombowców: G.I, G.II i G.III[2]
Po wojnie spółka próbowała sił na rynku samolotów pasażerskich, przebudowując rozpoznawcze C.I na cywilne Rumpler Limousine, ale w 1920 roku została zlikwidowana[2].
Obserwacyjny Rumpler C.IV
Ciężki bombowiec Rumpler G.III
.jpg)