Rahul Gandhi

Urodził się w Nowym Delhi. Jest potomkiem jednej z najistotniejszych dynastii politycznych w historii współczesnych Indii^[2][3][4]. Jego rodzina bywa zresztą uznawana za najdłużej funkcjonującą dynastię polityczną w krajach odwołujących się do demokracji^[5]. Przyszedł na świat jako pierwsze dziecko Rajiva Gandhiego oraz jego pochodzącej z Włoch żony Soni^[6]. Jego babką była Indira Gandhi, premier Indii między 1966 a 1977 oraz ponownie od 1980 do 1984. Pradziadek, Jawaharlal Nehru, był pierwszym przywódcą Indii po uzyskaniu niepodległości – jako premier rządu federalnego między 1947 a 1964^[7][8]. Wśród jego przodków znajduje się także Motilal Nehru, przewodniczący Indyjskiego Kongresu Narodowego od 1919 do 1920 oraz od 1928 do 1929^[9].

Na wykształcenie Rahula Gandhiego znaczny wpływ miały dramatyczne okoliczności, w których przyszło mu dorastać^[10]. Podstawową edukację odbierał początkowo w prestiżowej St. Columba’s School w rodzinnym mieście. W 1981 przeniesiony został do The Doon School w Dehradun^[11]. Po zabójstwie swojej babki ze względów bezpieczeństwa odbierał edukację domową^[12]. Kształcił się następnie w stołecznym St. Stephen’s College i na Uniwersytecie Harvarda. Drugą z tych instytucji opuścił po zabójstwie swego ojca w 1991. Podjął studia na Rollins College w Winter Park na Florydzie^[13]. Studia magisterskie ukończył ostatecznie w Kolegium Trójcy Świętej w Cambridge, części University of Cambridge w 1995. Związał się zawodowo z jednym z brytyjskich przedsiębiorstw konsultingowych^[7]. W 2002 powrócił do kraju rodzinnego, utworzył własną firmę również związaną z konsultingiem, Backops Services Private Ltd.^[11].

Wcześnie zaangażował się w życie polityczne, w ramach zdominowanego przez własną rodzinę Indyjskiego Kongresu Narodowego (INC)^[14]. Do izby niższej indyjskiego parlamentu federalnego dostał się po raz pierwszy w 2004^[15]. Mandat odnawiał kolejno w 2009, 2014 oraz 2019. Reprezentował okręg wyborczy Amethi, tradycyjne ściśle związany z jego rodziną^[10][16]. Od 2019 jest posłem reprezentującym okręg wyborczy Wayanad w położonej na południu kraju Kerali^[7].

Zajmował szereg kluczowych stanowisk w partyjnej hierarchii INC. Był sekretarzem generalnym macierzystej formacji (2007–2013) oraz jej wiceprzewodniczącym (2013-2017)^[17]. Wreszcie został przewodniczącym Indyjskiego Kongresu Narodowego (2017-2019)^[18]. Stoi jednocześnie na czele partyjnej organizacji młodzieżowej (od 2007), kieruje też National Students Union of India (od 2007)^[19]. Jako przedstawiciel tradycyjnej elity indyjskiej jest częstym obiektem nierzadko bardzo ostrej krytyki. Obwinia się go o spektakularną porażkę partii w wyborach z 2014, które wyniosły do władzy nacjonalistyczną Indyjską Partię Ludową (BJP) oraz Narendrę Modiego. Jego próby wpisania się w falę popularności hinduskiego nacjonalizmu nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Partia pod jego przywództwem jedynie minimalnie poprawiła swój wynik w wyborach z 2019^[20]. W 2023 został pozbawiony mandatu w związku ze skazaniem go na dwa lata więzienia w motywowanej politycznie sprawie o zniesławienie^[7][21]. 4 sierpnia 2023 Sąd Najwyższy uznał ów wyrok za niebyły, tym samym otwierając politykowi drogę do powrotu do wykonywania mandatu^[22]. W parlamentarnych ławach zasiadł ponownie trzy dni później^[23].

Kilkanaście miesięcy wcześniej, we wrześniu 2022, podjął liczący przeszło 4000 kilometrów marsz z Tamilnadu na południu kraju do Kaszmiru na jego dalekiej północy^[24]. Wydarzenie to znane było jako Bharat Jodo Yatra. Zakończone w styczniu 2023^[25], określone zostało przez komentatorów jako znaczące w stopniowo następującej przemianie sposobu postrzegania polityka przez indyjskiego wyborcę^[26][27]. Niektórzy z jego zażartych krytyków uznali wówczas, że Gandhi stał się wreszcie wiarygodnym przywódcą, dalej wszakże wyrażając wątpliwości co do tego, czy posiada on cechy niezbędne u potencjalnego przyszłego premiera kraju^[28].

Jest kawalerem, co w większości konserwatywnym społeczeństwie indyjskim jest przyczynkiem do dyskusji i kontrowersji^[29]. Kwestia ta bywa regularnie przywoływana w dyskursie publicznym, czasem zresztą przez samego Gandhiego. W 2013 sugerował on chociażby, iż być może nigdy nie założy rodziny^[30]. Jego plany matrymonialne wykorzystywane są także przez innych polityków, tak przeciwników jak i sprzymierzeńców Kongresu. W 2017 minister w rządzie federalnym Ramdas Athawale wezwał Gandhiego do poślubienia kobiety wywodzącej się ze społeczności niedotykalnych. Skrytykował w ten sposób politykę INC w kwestiach odnoszących się do dyskryminacji kastowej^[31]. W czerwcu 2023, podczas spotkania przywódców partii opozycyjnych w Patnie przywódca Rashtriya Janata Dal (RJD) Lalu Prasad Yadav wezwał go do jak najszybszego zawarcia związku małżeńskiego^[32].

• James Traub. The End of the Gandhis. „Foreign Policy”, s. 88-95, 2013. Slate Group, LLC. ISSN 0015-7228.