Puffinus
Puffinus – rodzaj ptaków z rodziny burzykowatych (Procellariidae).
Puffinus[1] | |||
Brisson, 1760[2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – burzyk północny (P. puffinus) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | Puffinus | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Procellaria puffinus Brünnich, 1764 | |||
Synonimy | |||
Gatunki | |||
|
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wszystkich oceanach świata[12][13][14].
Morfologia
Długość ciała 25–40 cm, rozpiętość skrzydeł 58–93 cm; masa ciała 82–575 g[13][14].
Systematyka
Etymologia
- Puffinus: angielskie nazwy Puffing (około 1502 roku) lub Puffin (około 1508), początkowo stosowane do tuszy z pisklęcia burzyka, przysmaku angielskiego stołu do końca XVIII wieku. Przez zamieszanie i skojarzenia nazwę tę stopniowo zaczęto stosować również na określenie maskonura, aż stała się nazwą tego gatunku w drugiej połowie XIX wieku, ale w ornitologii zachowano ją jako ogólną nazwę dla burzyków[15].
- Nectris: gr. νηκτρις nēktris „pływak”, od νεω neō „pływać”[15]. Gatunek typowy: Procellaria puffinus Brünnich, 1764.
- Thyellas: gr. θυελλα thuella „huragan, burza”, od θυω thuō „wściekać się”[15]. Nowa nazwa dla Puffinus Brisson, 1760.
- Rhipornis: gr. ῥιπη rhipē „szybki lot, gwałtowny ruch”, od ῥιπτω rhiptō „rzucać się”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[15]. Nowa nazwa dla Puffinus Brisson, 1760.
- Cymotomus: gr. κυμοτομος kumotomos „rozbijający fale”, od κυμα kuma „fale”; τομος tomos „tnący”, od τεμνω temnō „ciąć”[15]. Gatunek typowy: Procellaria puffinus Brünnich, 1764.
- Zalias: gr. ζαλη zalē „burza, nawałnica”[15]. Nowa nazwa dla Thyellas Gloger, 1827.
- Reinholdia: epitet gatunkowy Puffinus reinholdi Mathews, 1912[a]; Johann Reinhold Forster (1729–1798), niemiecki przyrodnik podczas drugiej wyprawy Cooka[15]. Gatunek typowy: Puffinus reinholdi Mathews, 1912 (= Procellaria gavia J.R. Forster, 1844).
- Alphapuffinus: gr. αλφα alpha „pierwszy”; rodzaj Puffinus Brisson, 1760[15]. Gatunek typowy: Puffinus assimilis Gould, 1838.
- Microzalias: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Zalias Heine & Reichenow, 1890[15]. Gatunek typowy: Puffinus nativitatis Streets, 1877.
- Cinathisma: gr. κιναθισμα kinathisma, κιναθισματος kinathismatos „szelest skrzydeł”, od κινεω kineō „ruszać”[15]. Gatunek typowy: Cinathisma cyanoleuca Hull, 1916 (= Reinholdia reinholdi byroni Mathews, 1912 (= Procellaria gavia J.R. Forster, 1844)).
Podział systematyczny
Takson ten jest polifiletyczny, dlatego część gatunków (pacifus, bulleri, griseus, tenuirostris, creatopus, carneipes i gravis) jest umieszczona w odrębnym rodzaju Ardenna[16][17]. Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:
- Puffinus nativitatis Streets, 1877 – burzyk brunatny
- Puffinus subalaris Ridgway, 1897 – burzyk galapagoski – takson wyodrębniony ostatnio z P. lherminieri[19][20]
- Puffinus gavia (J.R. Forster, 1844) – burzyk nowozelandzki
- Puffinus huttoni Mathews, 1912 – burzyk wędrowny
- Puffinus opisthomelas Coues, 1864 – burzyk kalifornijski
- Puffinus bryani Pyle, A. Welch & R.C. Fleischer, 2011 – burzyk siodłaty
- Puffinus bannermani Mathews & Iredale, 1915 – burzyk boniński
- Puffinus myrtae Bourne, 1959 – burzyk polinezyjski – takson wyodrębniony ostatnio z P. auricularis[19][21][20]
- Puffinus newelli Henshaw, 1900 – burzyk hawajski – takson wyodrębniony ostatnio z P. auricularis[19][21][20]
- Puffinus auricularis C.H. Townsend, 1890 – burzyk białorzytny
- Puffinus bailloni Bonaparte, 1857 – burzyk tropikalny – takson wyodrębniony ostatnio z P. lherminieri[19][20]
- Puffinus puffinus (Brünnich, 1764) – burzyk północny
- Puffinus yelkouan (Acerbi, 1827) – burzyk śródziemnomorski
- Puffinus assimilis Gould, 1838 – burzyk mały
- Puffinus lherminieri Lesson, 1839 – burzyk równikowy
- Puffinus baroli Bonaparte, 1857 – burzyk malutki – takson wyodrębniony ostatnio z P. lherminieri[22][20][23]
- Puffinus heinrothi Reichenow, 1919 – burzyk podbielały – takson wyodrębniony ostatnio z P. lherminieri[24][19][21][16][20]
Uwagi
Przypisy
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024Specjalna:SzukajWikipedia:O WikipediiMichał ProbierzMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020Kylian MbappéMistrzostwa Europy w piłce nożnejMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2022Antoine GriezmannNicola ZalewskiMistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyznReprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyznDzień OjcaTaras RomanczukRomelu LukakuMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyznAdam BuksaZofia Noceti-KlepackaPolskaDidier DeschampsRobert LewandowskiMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2026FentanylMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2028N’Golo KantéOndrej DudaPałac Stolbergów we WrocławiuSłowacjaGheorghe HagiMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020/FinałCristiano RonaldoReprezentacja Rumunii w piłce nożnej mężczyznMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012Tadeusz GapińskiMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024 (eliminacje)Olivier GiroudDawid Podsiadło