Przegorzan kulisty

Łodyga

Wzniesiona, dorastająca do 2 m wysokości. Gruba, pokryta białawym kutnerem i gruczołowato owłosiona.

Liście

Ulistnienie skretoległe. Liście pierzastodzielne, o trójkątnie lancetowatych, lub trójkątnych odcinkach. Są wybitnie kolczaste, pod spodem pokryte białymi włoskami. Z górnej strony liście są zielone, na spodniej stronie pokryte wełnistym, białym kutnerem.

Kwiaty

Rurkowate, zebrane w kulistą główkę, podpartą podsadką. Główka złożona jest z licznych jednokwiatowych koszyczków. Każdy z tych koszyczków ma długość ok. 2 cm i otoczony jest szczecinkami dwukrotnie krótszymi od łusek okrywy. Zewnętrzne listki okrywy prawie do nasady podzielone są na szczecinki i ogruczolone na wierzchołkach. Korona kwiatu biała, o 5 języczkowatych ząbkach. Wszystkie kwiaty są rurkowate. Ciemnoniebieskie pylniki zrośnięte w rurkę.

Owoc

Niełupka o długości 8-12 mm.

Bylina pochodzenia stepowego. Hemikryptofit. W Polsce roślina ruderalna. Występuje na obrzeżach zarośli, murawach kserotermicznych i na rumowiskach^[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla SubAll. Onopordenion i Ass. Onopordetum-acanthii^[7]. Kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylny. Jest lekko trujący.

• Roślina miododajna. Bywa czasami uprawiany w tym celu (wydajność ok. 450 kg bardzo dobrego miodu z hektara)^[8]. Zakwita w drugim roku uprawy.
• Roślina lecznicza. Owoce zawierają echinopsynę. stosowaną dla zwiększenia pobudliwości rdzenia kręgowego i ciśnienia krwi oraz ogólnie wzmacniająco, w dużych dawkach powoduje drgawki^[9].

M. Zohary, jeden z badaczy roślin biblijnych uważa, że o ten gatunek rośliny („ciernie i osty pustyni") chodzi w wersecie Księgi Sędziów (8,7): ...Kiedy Pan wyda w rękę moją Zebacha i Salmunnę, wówczas wymłócę ciała wasze cierniami pustyni i ostami” oraz w wersecie: „wziąwszy ciernie pustyni i osty, ukarał nimi mieszkańców Sukkot” (8,16)^[10].

• Pożytek pyłkowy przegorzanów. miesiecznik-pszczelarstwo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-24)].