Pragereza oliwkowa

Pragereza oliwkowa występuje w zachodniej Afryce, od południowo-wschodniego Sierra Leone i południowej Gwinei do Ghany (zasięg rozciągający się na wschód od rzeki Wolta) oraz w południowym Togo, południowym Beninie i południowej Nigerii (południowy brzeg rzeki Benue tuż powyżej jej ujścia do rzeki Niger w Idah, w stanie Kogi i w dolnym biegu rzeki Niger). Występuje nieciągłość w rozmieszczeniu między rzeką Wolta w Ghanie a populacją z Nigerii i uważa się, że jego zasięg był znacznie większy w niedawnej przeszłości^[10].

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1838 roku belgijski zoolog i paleontolog Pierre Joseph van Beneden nadając mu nazwą Colobus verus^[4]. Holotyp pochodził z Afryki^[4][11]. Jedyny przedstawiciel rodzaju pragereza^[8] (Procolobus), który opisał w 1887 roku francuski botanik i zoolog Alphonse Trémeau de Rochebrune^[2].

• Procolobus: gr. πρό pro „przed, blisko”; rodzaj Colobus Illiger, 1811 (gereza)^[12].
• Lophocolobus: gr. λοφος lophos „grzebień, czub”; rodzaj Colobus Illiger, 1811 (gereza)^[13].
• verus: łac. verus „prawdziwy”^[14].

Długość ciała (bez ogona) samic 38–55 cm, samców 46–51 cm, długość ogona samic 43–71 cm, samców 50–61 cm; masa ciała samic 3–4,2 kg, samców 4–5,7 kg^[15]. Prgereza oliwkowa jest najmniejszą z gerez. Ma małą głowę z nieowłosioną lub słabo owłosioną częścią twarzową. Ubarwienie grzbietu oliwkowobrązowe, spód ciała biało-szary. Rozmiary samców są zbliżone do rozmiarów samic.

Zamieszkuje wilgotny las równikowy. Gatunek ten prowadzi dzienny, nadrzewny tryb życia. Żyje w grupach liczących od 10 do 15 osobników. Grupy gerez oliwkowych często łączą się w stada z innymi gatunkami małp. Dieta gerez oliwkowych składa się głównie z młodych liści.

Samice osiągają dojrzałość płciową pomiędzy 3 i 4 a samce pomiędzy 4 i 5 rokiem życia. Okres ciąży trwa 5–6 miesięcy. Najczęściej rodzi się jedno młode. W przeciwieństwie do innych gerez samice pragerezy oliwkowej noszą młode w pysku.

Pragerezy oliwkowe są poławiane przez ludzi dla mięsa i skór. Dodatkowym zagrożeniem jest utrata siedlisk spowodowana wyrębem lasów.

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• L. Thompson: Procolobus verus. (On-line), Animal Diversity Web, 2002. [dostęp 2008-12-31]. (ang.).