Portret matki artysty
Portret matki artysty (hol. Moeder Van Gogh, naar een foto, ang: Portrait of the Artist's Mother)[1] – tytuł obrazu olejnego (nr kat.: F 477, JH 1600) namalowanego przez Vincenta van Gogha w październiku 1888 podczas jego pobytu w miejscowości Arles.
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | 1888 |
| Medium | |
| Wymiary | 40,5 × 32,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Historia i opis
.jpg)
Anna Cornelia Carbentus (ur. 10 września 1819 w Hadze, zm. 29 kwietnia 1907 w Lejdzie[2]) pochodziła z zamożnej, haskiej rodziny. W 1851 wyszła za Theodorusa van Gogha rodząc mu w sumie siedmioro dzieci (w tym jedno, które przyszło na świat jako martwy płód). Była kobietą serdeczną i czułą, obdarzoną przenikliwą inteligencją. Była też dość utalentowaną malarką amatorką. To po niej mały Vincent odziedziczył zamiłowanie do rysowania i malowania oraz do pisania listów[3].
We wrześniu 1888 Vincent van Gogh przeniósł się do "Żółtego Domu", w którym planował stworzenie kolonii artystów na wzór XVII-wiecznego bractwa malarzy holenderskich. Jako przywódcę kolonii widział Paula Gauguina. Przekonał go, by ten przyjechał do Arles i zamieszkał razem z nim[4].
W liście do siostry Willeminy z 9/14 września 1888 poprosił ją o fotografię matki, którą otrzymał wkrótce potem[5]. Na podstawie tej fotografii namalował portret, o czym poinformował brata Theo w liście napisanym 8 października:
Piszę do Ciebie w pośpiechu. Pracuję właśnie nad portretem, tzn. maluję portret naszej matki, dla siebie. Nie mogę patrzeć na tę pozbawioną kolorów fotografię i próbuję namalować [portret] w harmonii barw, tak jak ją widzę we wspomnieniach[6].
dodając w następnym liście z 10 października:
Pracuję właśnie na tym portretem, bo ta czarna fotografia bardzo mnie zirytowała[7].
Pomimo zamiaru ożywienia oblicza matki z pomocą palety, van Gogh stworzył niemal monochromatyczny portret, w bladej, nienaturalnej zieleni. Niemniej jednak matka, ważna postać w życiu artysty, została przedstawiona jako osoba pozująca uważnie, z dumną miną, jak przystało na cieszącą się poważaniem przedstawicielkę klasy średniej[8].