Pluskwiaki różnoskrzydłe

Ciało mają owalne lub wydłużone, zazwyczaj spłaszczone grzbieto-brzusznie^[1][2]. Przeciętnie osiągają od 5 do 20 mm, ale formy tropikalne mogą przekraczać 100 mm długości^[2].

Głowa jest prognatyczna lub hipognatyczna^[2], wyposażona w aparat gębowy typu kłująco-ssącego (hemipteroidalny)^[2][1]. Aparat ten charakteryzuje się wargą dolną przekształconą w pochewkę dla czterech szczeci kłujących – u większości Heteroptera tworzy ona cztero- lub trójczłonowaną rurkę. U podkorowych gatunków grzybożernych szczeci kłujące w stanie spoczynku zwinięte są spiralnie wewnątrz głowy (np. korowcowate) lub w rozszerzeniu drugiego członu wargi dolnej (np. pawężowate). Na głowie obecne są oczy złożone, a u wielu dorosłych także przyoczka. Czułki złożone są z trzonka, nóżki i zwykle 2-3 członowego biczyka^[3] (w sumie mają od 2 do 5 członów^[2]). Cechą wyróżniającą Heteroptera spośród innych podrzędów pluskwiaków jest obecność płytki gardzielowej (gula), która zamyka od spodu puszkę głowową, zwiększając ruchliwość rostrum (kłujki)^[3].

Przedplecze jest często silnie rozwinięte^[3] i szerokie^[2]. W przedniej części często zwęża się obrączkowato. Może być opatrzone kolcami, żeberkami, blaszkami lub pęcherzykami. U wielu gatunków znajduje się na śródpleczu dobrze rozwinięta tarczka, widoczna od góry jako trójkąt między skrzydłami^[3]. U tarczówkowatych przykrywać może ona cały odwłok^[2]. Występują dwie pary skrzydeł, choć u niektórych przedstawicieli mogą być różnie skrócone, a nawet całkowicie uwstecznione^[3]. Pierwsza para skrzydeł tworzy charakterystyczne dla tej grupy półpokrywy (hemielytrae), złożone z twardej części nasadowej i błoniastej wierzchołkowej^[2]. Wyróżnia się w ich obrębie przykrywkę, bruzdę klawalną, międzykrywkę, zakrywkę, a niekiedy także klinik i wstawkę^[3]. Tylne skrzydła są błoniaste^[2][3]. Odnóża najczęściej są bieżne, ale przednie mogą być chwytne, grzebne^[2] lub zagarniające^[3], a tylne skoczne lub pływne^[2]. Charakterystyczną cechą dorosłych, lądowych Heteroptera jest obecność gruczołów zapachowych na zatułowiu^[3][1], które wydzielają substancje o mocnym zapachu, działające odstraszająco^[2].

Odwłok 10-segmentowy, przy czym u samic trzy, a u samców dwa ostatnie stanowią segmenty genitalne i są różnorodnie zmodyfikowane. Na segmentach niegenitalnych występują często, obok sternitów i tergitów, także laterotergity i laterosternity tworzące razem connexivum, boczną blaszkę odwłoka. U większości form młodocianych w środkowym odcinku odwłoka znajdują się odstraszające gruczoły zapachowe w liczbie 1-4. U wielu gatunków występują w odwłoku gruczoły woskowe^[3].

Na rejon terminalny samców składają się: pigofer zawierający edeagus (złożony z fallobazy i endosomy) i paramery (u dziubałkowatych tylko jedną), proktiger, czyli tuba analna, a niekiedy także tuba obejmująca pigofer, powstała z VIII segmentu. U samic sternity VIII i IX tworzą pokładełko^[3].

Budowa tarczówki w widoku brzusznym, bocznym i grzbietowym.
Legenda. A: głowa; B: tułów; C: odwłok 1: pazurek; 2: stopa; 3: goleń; 4: udo; 5: krętarz; 6: biodro; 7: śródpiersie; 8: oko złożone; 9: czułek; 10: nadustek; 11: warga górna; 12: bukula; 13: antennifer; 14: gula; 15: rostrum, kłujka (warga dolna); 16: propleura; 17: mesopleura; 18: ujście gruczołów zapachowych zatułowia; 19: ewaporatorium; 20: metapleura; 21: urosternit; 22: przetchlinki odwłokowe; 23: laterotergit; 24: gonapofizy; 25: przedplecze; 26: tarczka; 27: międzykrywka; 28: przykrywka; 29: wstawka; 30: zakrywka.

Wiele gatunków potrafi wydawać dźwięki (strydulacja). Najczęściej występuje mechanizm „brzeg półpokrywy – udo tylnego odnóża”, rzadziej „tylne skrzydło – plectrum”, a u zajadkowatych „koniec kłujki – żeberkowany rowek przedpiersia”^[3].

Rozmnażanie z zapłodnieniem wewnętrznym, u Cimicomorpha występuje zaplemnienie hemoceliczne. U wielu gatunków występuje opieka rodzicielska nad jajami, a czasem także nimfami^[3].

Występuje rozwój pozazarodkowy z przeobrażeniem niezupełnym. Obecnych jest 4-5 stadiów larwalnych, podobnych do imago, lecz mniejszych^[2], określanych jako nimfy^[3]. Wraz z kolejnymi stadiami stopniowo rozwijają się skrzydła^[2].

Większość gatunków to fitofagi ssące sok roślinny^[2]. Pentatomomorpha żerując wkuwają się bezpośrednio do łyka, zaś Cimicomorpha nacinają wiele sąsiadujących komórek, wprowadzając do tkanek pektynazę co powoduje ich macerację^[3]. Poza fitofagami w grupie tej znajdują się także grzybożercy, drapieżniki, padlinożercy^[2][3] oraz ssące krew pasożyty ptaków, ssaków i stawonogów^[1]. Gatunki drapieżne również pobierają pokarm w formie płynnej, wysysając płyny ustrojowe upolowanych ofiar^[1].

Zasiedlają szerokie spektrum środowisk: od roślin lasów, łąk i pól przez ptasie gniazda, ssacze nory, miejsca pod korą i kamieniami, ściółkę i glebę po wody słodkie, a nawet słone wody morskie^[1][2] (przedstawiciele rodzaju Halobates z rodziny nartnikowatych (Gerridae) to jedyne owady zasiedlające strefę otwartego morza)^[4]. Stanowią jedyną, obok chrząszczy grupę owadów, w której występują formy przechodzące w wodzie cały cykl życiowy^[3]. Gatunki związane ze środowiskiem wodnym zamieszkiwać mogą powierzchnię, toń, jak i dno różnych typów zbiorników wodnych i cieków^[1][5]. Formy krwiopijne, jak pluskwa domowa, zasiedlają również ludzkie siedziby^[2].

Według publikacji z 2009 roku liczba opisanych gatunków pluskwiaków różnoskrzydłych wynosi około 42 347 i należą one do 5819 rodzajów. Spośród nich 8350 gatunków występuje w Palearktyce^[6], w tym 800-1000 zamieszkuje Europę Środkową^[2], a około 740 występuje w Polsce^[3]. W dawniejszych systemach traktowane były jako rząd i dzielone na podrzędy: Gymnocerata i Cryptocerata^[2]. Współcześnie dzieli się ten podrząd na siedem infrarzędów^[3][7]. Część autorów wydziela jeszcze Aradomorpha jako ósmy, ale pogląd ten budzi kontrowersje^[3]. Podział systematyczny do rangi nadrodziny przedstawia się następująco^[7]:

• infrarząd: Dipsocoromorpha
• infrarząd: Enicocephalomorpha
• infrarząd: Gerromorpha – pluskwiaki półwodne
  • nadrodzina: Gerroidea
  • nadrodzina: Hebroidea
  • nadrodzina: Hydrometroidea
  • nadrodzina: Mesovelioidea
• infrarząd: Leptopodomorpha
  • nadrodzina: Leptopodoidea
  • nadrodzina: Saldoidea
• infrarząd: Nepomorpha – pluskwiaki wodne właściwe
  • nadrodzina: Corixoidea
  • nadrodzina: Naucoroidea
  • nadrodzina: Nepoidea
  • nadrodzina: Notonectoidea
  • nadrodzina: Ochteroidea
• infrarząd: Cimicomorpha
  • nadrodzina: Cimicoidea
  • nadrodzina: Joppeicoidea
  • nadrodzina: Microphysoidea
  • nadrodzina: Miroidea
  • nadrodzina: Naboidea
  • nadrodzina: Reduvioidea
  • nadrodzina: Velocipedoidea
• infrarząd: Pentatomomorpha
  • nadrodzina: Aradoidea
  • nadrodzina: Coreoidea
  • nadrodzina: Lygaeoidea
  • nadrodzina: Pentatomoidea – tarczówki
  • nadrodzina: Pyrrhocoroidea