Pielgrzan madagaskarski

gatunek rośliny

Pielgrzan madagaskarski (Ravenala madagascariensis) – gatunek rośliny z rodziny strelicjowatych. Pochodzi z Madagaskaru, ale sadzony bywa jako drzewo ozdobne w wielu krajach o klimacie tropikalnym. Strefy mrozoodporności: 10-11[5]. W pochwach liściowych gromadzi się często woda deszczowa[6], stąd popularna w wielu językach nazwa „drzewo podróżników”. Dawniej mylnie sądzono, że pióropusz liści układa się zawsze w płaszczyźnie północ-południe, stąd inna nazwa potoczna „drzewo kompasowe”[7].

Pielgrzan madagaskarski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

strelicjowate

Rodzaj

pielgrzan

Gatunek

pielgrzan madagaskarski

Nazwa systematyczna
Ravenala madagascariensis Sonn.
Voy. Indes Orient. 2: 223 1782[3]
Synonimy
  • Heliconia ravenala Willemet
  • Urania madagascariensis (Sonn.) Raeusch.
  • Urania ravenala (Willemet) A.Rich.
  • Urania speciosa Willd.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

Pokrój
Byliny o pokroju palmy, rosnące w kępach powstających z odrośli, osiągające do 12 m wysokości[8]. Pień o średnicy do 30 cm[8].
Liście
Zebrane po 14–25, w jednej płaszczyźnie, w wachlarz na końcu pnia. Ogonki liści dorosłych długości 380–440 cm, zielonkawożółte, nieco owoszczone. Blaszki liści dorosłych wielkości 100×200 cm, jasnozielone[8].
Kwiaty
Wyrastają po 10 w skrętkach, wspartych podsadkami, zebranych od 8 do 16 w kwiatostany złożone, wsparte dużymi podsadkami. Rośliny wypuszczają jednocześnie 4–6 kwiatostanów o wymiarach 100×100 cm. Okwiat długości 24–28 cm, żółtawy. Listki okwiatu wąsko trójkątne, z wyjątkiem jednego, który jest szpilkowaty i nieco mniejszy od pozostałych. Zalążnia dolna. Sześć pręcików długości listków okwiatu. Szyjka słupka nieco dłuższa[8]. Zapylane są przez nietoperze i lemury poszukujące nektaru[9].
Owoce
Trójkomorowe torebki długości 7–12 cm, o stożkowatych wierzchołkach, zebrane w luźny owocostan. Nasiona ciemnobrązowe, zasadniczo kulistawe, z niebieską osnówką[8].

Zastosowanie użytkowe

Olej z nasion pielgrzanu madagaskarskiego wykorzystywany jest antyseptycznie. Owoce stosowane są w zaburzeniach odżywiania[10].

Nasiona tej rośliny są jadalne. Z soku pozyskiwanego z jej pnia można pozyskiwać cukier[10].

Przypisy