Paweł

^ⓘPaweł – imię męskie pochodzenia łacińskiego (Paulus), należące do niedużej grupy najstarszych imion rzymskich (imion właściwych, praenomen, por. Marek, Tyberiusz, Tytus). Już w epoce klasycznej zaczął on także występować w funkcji przydomka (cognomen)^[1]. Paulus oznacza „mały”, „drobny”^[2], lub pokorny^[3]. Imię to należało i należy do najpopularniejszych w całym świecie chrześcijańskim, nosiło je około sześćdziesięciu świętych^[4]. Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Paweł w 2018 r. zajmował 41. miejsce w grupie imion męskich^[5]. W całej populacji Polaków Paweł zajmował w 2022 r. 5. miejsce (509 349 nadań)^[6].

Paweł

Wymowa	[paveu̯]
Płeć	męskie
Imieniny	m.in. 29 czerwca
Znaczenie
Języki	łaciński
Słowo	łac. Paulus
Pochodzenie	paulus
Znaczenie	mały, drobny
Alternatywne nazwy
Warianty obcojęzyczne	Paul, Pablo, Paolo, Pál
Odpowiednik dla płci przeciwnej	Pawła, Paula, Paulina
Formy pochodne	Pawełek
Hasło w Wikisłowniku
Cytaty w Wikicytatach

W dawnych dokumentach polskich imię Paweł było notowane co najmniej od XII wieku, w formach m.in.: Paulus (łac., 1155), Paweł (1204), Pawil (1372), Pawoł (1387), Pawał (1392), a także z licznymi – świadczącymi o ówczesnej popularności imienia – spieszczeniami, np. Pawlik (ok. 1212), Paszek (1237), Paszko (1278), Paszo (1295), Pawliczko (1385), Pach (1391), Pasz (1404), Pachnik (1411), Pawełek (1498)^[4].

Imię to należało na przestrzeni wieków do najpopularniejszych imion w Polsce. Świadczy o tym, obok odnotowanych wyżej zdrobnień, m.in. fakt pochodzenia od imienia Paweł wielu nazwisk i nazw miejscowych. Nazwiska pochodzące od tego imienia to m.in.: Pach, Pachota, Pachowicz, Pachura, Pasiut, Pasiutek, Paszek, Paszkiewicz, Paszkowicz, Pawelec, Paweł, Pawełczyk, Pawełek, Pawełkiewicz, Pawełko, Pawlak, Pawlas, Pawlica, Pawliczak, Pawliczek, Pawliczuk, Pawlik, Pawlikiewicz, Pawlisiak, Pawlisz, Pawliszak, Pawluk, Pawlukiewicz, Pawlus, Pawliszkiewicz, Pawliśkiewicz, Pawłowicz i in.

Przykładami nazw miejscowych są: Paszków, Paszkówka, Pawelce, Pawełki, Pawlice, Pawlichy, Pawliczka, Pawlik, Pawliki, Pawlikowice, Pawlin, Pawlinowo, Pawluki, Pawlusie, Pawłosiów, Pawłowszczyzna, Pawłowa, Pawłowice, Pawłowicze, Pawłowiczki, Pawłowięta, Pawłowo, Pawłów, Pawłówek, Pawłówka, Pawłówko, Pawły^[7].

Żeńskim odpowiednikiem jest Paula.

Paweł imieniny obchodzi 10 stycznia, 15 stycznia, 19 stycznia, 25 stycznia, 1 lutego, 6 lutego, 8 lutego, 2 marca, 7 marca, 22 marca, 16 kwietnia, 28 kwietnia, 15 maja, 1 czerwca, 7 czerwca, 26 czerwca, 28 czerwca, 29 czerwca, 20 lipca, 25 lipca, 30 lipca, 20 września, 3 października, 19 października, 8 listopada, 16 listopada i 19 listopada.

Z tym imieniem związane są przysłowia polskie:

• Czy Paweł, czy Gaweł – to jedno
• Ja o Pawle, a on o Gawle
• Nie będzie Pawła, to się weźmie Gawła
• Kiedy Paweł się nawróci, zima się na wspak obróci^[2].