Pływacz drobny
Pływacz drobny, p. mniejszy[5], pływacz Brema[6] (Utricularia minor L.) – gatunek rośliny mięsożernej, należący do rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae).
![]() Łodyga z pęcherzykami chwytnymi | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | pływacz drobny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Utricularia minor L. Sp. Pl. 1: 18. 1753[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
![]() |
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie, również na Grenlandii i w Islandii[7]. W Polsce gatunek rodzimy[5], występujący na rozproszonych stanowiskach na niżu i rzadko w górach. W polskich Karpatach znane są tylko stanowiska w miejscowości Podszkle na Działach Orawskich, na Puściznie Rękowiańskiej w Kotlinie Orawskiej i na Polanie Biały Potok w Rowie Podtatrzańskim[7].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina wodna pływająca, bez korzeni. Łodyga cienka, długości 2–20(40) cm, zróżnicowana na część pływającą – zieloną oraz ziemną (zakorzeniającą się) – bezbarwną o długości 3–13 mm[8]. Nie wytwarza ani chwytników, ani pędów powietrznych. Zarówno na pędach pływających, jak i ziemnych znajdują się pęcherzyki pułapkowe[6]. W niekorzystnych warunkach wytwarza niewielkie, jajowate turiony[8].
- Liście
- Liście łodyg pływających dł. 2–10(18) mm, szer. 4–10(20) mm, eliptyczne do nerkowatych, kilkukrotnie widlasto podzielone na 7–15(22) zaostrzonych, odstających łatek z 1–7 pęcherzykami chwytnymi. Liście łodyg ziemnych przekształcone w 1–6 pęcherzyków długich na 1–2 mm[8].
- Kwiaty
- Obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, umieszczone na szypułkach długich na 2–6 mm, w kątach błoniastych przysadek długości ok. 1,2 mm. Pręciki dwa, słupek jeden. Działki kielicha i korony dwuwargowe. Działki kielicha o kształcie okrągławym, tępe. Korona długa na 5–11 mm, bladożółta, o górnej wardze wyciętej, dolnej jajowatej, niekiedy biało prążkowanej, długiej na ok. 6 mm, po zapyleniu o podwiniętych brzegach. Kwiaty w ilości 2–6, zebrane w grona długości 5–15 mm[8]
- Owoc
- Kulista torebka o średnicy 2–2,5 mm[8].
- Morfologia
- Zbiorowisko pływacza drobnego
- Kwiaty
- Pęd kwiatowy
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Bylina, hydrofit, roślina mięsożerna. Kwitnie w Polsce od czerwca do września. Czasami jednak nie wytwarza kwiatów. Rozmnaża się nzarówno przez nasiona, jak i wegetatywnie przez fragmentację pędów oraz turiony[6].
- Siedlisko
- Występuje głównie na torfowiskach przejściowych, w dołach potorfowych, młakach oraz w zagłębieniach torfowisk wysokich i niektórych niskich[9].
- Fitosocjologia
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Utricularietea oraz zespołu (Ass.) Scorpidio Utricularietum minoris[10].
- Genetyka
- Liczba chromoosomów 2n = 36, 44[11].
Zagrożenia
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[12] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię NT (bliski zagrożenia)[13].
Pływacz drobny objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Przypisy
- BioLib: 40972
- EoL: 577800
- EUNIS: 176100
- Flora of China: 200021977
- Flora of North America: 200021977
- FloraWeb: 6154
- GBIF: 3172414
- identyfikator iNaturalist: 79466
- IPNI: 526922-1
- ITIS: 34457
- NCBI: 326275
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2449653
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:526922-1
- Tela Botanica: 70450
- identyfikator Tropicos: 18300006
- USDA PLANTS: UTMI