Moduł:Kalendarium/09-01

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Mosty wysadzone w okolicach Tczewa

Zygmunt Batowski

• 1364 – papież Urban V wydał bullę powołującą do życia Akademię Krakowską
• 1524 – podpisanie recesów z Malmö oficjalnie zakończyło szwedzką wojnę o niepodległość
• 1804 – niemiecki astronom Karl Ludwig Harding odkrył planetoidę Juno
• 1854 – urodził się niemiecki kompozytor Engelbert Humperdinck
• 1939 – atak III Rzeszy na Wieluń, Tczew (na fotografii wysadzone mosty na Wiśle) i Westerplatte zapoczątkował II wojnę światową
• 1944 – 32. dzień powstania warszawskiego: Niemcy zniszczyli pociskami czołgowymi kolumnę Zygmunta na Starym Mieście (zrekonstruowana w latach 1948-1949) – więcej w kalendarium
• 1944 – został zamordowany polski historyk sztuki i muzeolog Zygmunt Batowski (na fotografii), profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Związku Bibliotekarzy Polskich w latach 1919-1920, prezes Polskiego Związku Historyków Sztuki w okresie 1920-1923
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Ludwik XIV – „Król Słońce”

François Mauriac

• 1715 – zmarł król Francji Ludwik XIV z dynastii Burbonów, zwany „Królem Słońce” (na portrecie), panował przez 72 lata
• 1875 – urodził się amerykański pisarz Edgar Rice Burroughs, twórca postaci Tarzana – człowieka wychowanego przez małpy
• 1920 – pod Hrubieszowem zginęła męczeńską śmiercią polska sanitariuszka Teresa Grodzińska, bohaterka wojny polsko-sowieckiej 1920 r., pierwsza kobieta odznaczona przez II Rzeczpospolitą Orderem Virtuti Militari, jedna z dwu kobiet odznaczonych w czasie wojny
• 1945 – otwarto Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino
• 1970 – zmarł francuski pisarz François Mauriac (na fotografii), laureat literackiej Nagrody Nobla
• 1985 – na skutek wypadku podczas wyścigu na torze Spa-Francorchamps zmarł niemiecki kierowca wyścigowy Stefan Bellof; tegoż dnia w wodach Atlantyku odnaleziono wrak brytyjskiego statku pasażerskiego RMS Titanic, który zatonął w 1912 po zderzeniu z górą lodową
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Gateway Arch

Albert Speer

• 1896 – urodził się Bhaktiwedanta Swami Prabhupada, założyciel Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny
• 1906 – urodził się dominikański prawnik, pisarz i polityk Joaquín Balaguer, prezydent Republiki Dominikańskiej w sumie przez ponad 23 lata
• 1941 – zmarł polski chemik, ekonomista, działacz polityczny i społeczny Bolesław Miklaszewski, rektor Szkoły Głównej Handlowej, senator, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Władysława Grabskiego
• 1961 – zmarł Eero Saarinen, amerykański architekt i projektant wnętrz pochodzenia fińskiego (na fotografii projekt Saarinena: Gateway Arch w Saint Louis)
• 1971 – urodził się polski muzyk Maciej Balcar, wokalista zespołu Dżem
• 1981 – zmarł niemiecki architekt i polityk, zbrodniarz wojenny Albert Speer (na fotografii), autor niezrealizowanego projektu przebudowy Berlina (Plan Germania), jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, minister uzbrojenia i amunicji
• 2001 – założono Uniwersytet Rzeszowski (z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, rzeszowskiej filii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz zamiejscowego Wydziału Ekonomii Akademii Rolniczej), Uniwersytet Zielonogórski (z połączenia Politechniki Zielonogórskiej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach (z katowickiej filii ASP w Krakowie),
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Blaise Cendrars

Henryk Wars

• 1887 – urodził się Blaise Cendrars (na portrecie Amedeo Modiglianiego), urodzony w Szwajcarii francuski pisarz, członek Legii Cudzoziemskiej, owiany legendą awanturnika autor m.in. serii autobiograficznych Kronik
• 1902 – w paryskiej Olimpii odbyła się premiera filmu science-fiction Georges'a Mélièsa Podróż na Księżyc
• 1972 – w rozgrywanym w Reykjavíku „meczu stulecia” Amerykanin Bobby Fischer pokonał Rosjanina Borisa Spasskiego, uzyskując tytuł mistrza świata w szachach
• 1977 – zmarł kompozytor i pianista Henryk Wars (na fotografii), autor muzyki do 53 filmów (w tym Szpieg w masce, Manewry miłosne) oraz licznych szlagierów wykonywanych m.in. przez Hankę Ordonównę (Miłość ci wszystko wybaczy, Na pierwszy znak) i Wierę Gran
• 1982 – zmarł Władysław Gomułka, I Sekretarz KC PZPR w latach 1956-1970
• 1992 – zabójstwo małżeństwa Jaroszewiczów – Piotra generała Wojska Polskiego, byłego premiera PRL oraz jego żony Alicji, dziennikarki
• 2007 – katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2007, doszło do zderzenia dwóch samolotów Zlín z grupy akrobacyjnej AZL Żelazny; zginęli obaj piloci
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Tramwaj linowy w San Francisco

• 1873 – w San Francisco uruchomiono tramwaje linowe (na fotografii)
• 1888 – urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, jedna z twórczyń polskiego skautingu
• 1923 – największe w owych czasach trzęsienie ziemi w Japonii przyniosło ok. 100 tys. ofiar śmiertelnych oraz zniszczenie ok. 600 tys. budynków w Tokio i Jokohamie
• 1943 – urodziła się piosenkarka Teresa Tutinas; jej największe przeboje to Na całych jeziorach ty i Gorzko mi do słów Agnieszki Osieckiej
• 1948 – urodził się arcybiskup metropolita lubelski profesor Józef Życiński, teolog, filozof i publicysta
• 1958 – Islandia jednostronnie zadecydowała o powiększeniu swojej strefy wyłącznych połowów z 4 do 12 mil morskich od wybrzeża, co wywołało konflikt, tzw. I wojnę dorszową z Wielką Brytanią
• 1983 – w pobliżu Sachalinu radzieckie myśliwce zestrzeliły koreański samolot pasażerski
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Mosty wysadzone w okolicach Tczewa

Kazimierz Deyna

• 1939 – atak III Rzeszy na Wieluń, Tczew (na fotografii wysadzone mosty na Wiśle) i Westerplatte zapoczątkował II wojnę światową; tegoż dnia rozpoczęła się obrona gmachu Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku
• 1944 – 32. dzień powstania warszawskiego: Niemcy zniszczyli pociskami czołgowymi kolumnę Zygmunta na Starym Mieście (zrekonstruowana w latach 1948-1949) – więcej w kalendarium
• 1969 – przewrót wojskowy w Libii: po obaleniu króla Idrisa I władzę objął młody kapitan Mu’ammar al-Kaddafi
• 1979 – została utworzona Konfederacja Polski Niepodległej
• 1989 – zmarli: polski inżynier i wynalazca Tadeusz Sendzimir, oraz polski piłkarz Kazimierz Deyna (na fotografii), który występował w reprezentacji Polski w latach 1968-1978, a w latach 1973-1978 był jej kapitanem
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Teresa Grodzińska

François Mauriac

• 1820 – urodził się łódzki przemysłowiec Karol Scheibler
• 1870 – rozpoczęła się bitwa pod Sedanem, w wyniku której Napoleon III Bonaparte został wzięty do niewoli
• 1875 – urodził się amerykański pisarz Edgar Rice Burroughs, twórca postaci Tarzana – człowieka wychowanego przez małpy
• 1910 – papież Pius X w ramach walki z modernizmem wprowadził obowiązek składania tzw. przysięgi antymodernistycznej przez wszystkich duchownych przed uzyskaniem święceń oraz przez nauczycieli religii i wykładowców w seminariach duchownych przed uzyskaniem zgody na nauczanie
• 1920 – pod Hrubieszowem zginęła męczeńską śmiercią polska sanitariuszka Teresa Grodzińska, bohaterka wojny polsko-sowieckiej 1920 r., pierwsza kobieta odznaczona przez II Rzeczpospolitą Orderem Virtuti Militari, jedna z dwu kobiet odznaczonych w czasie wojny (na fotografii)
• 1945 – otwarto Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino
• 1970 – zmarł francuski pisarz François Mauriac (na fotografii), laureat literackiej Nagrody Nobla
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Gateway Arch

Albert Speer

• 1896 – urodził się Bhaktiwedanta Swami Prabhupada, założyciel Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny
• 1906 – urodził się dominikański prawnik, pisarz i polityk Joaquín Balaguer, prezydent Republiki Dominikańskiej w sumie przez ponad 23 lata
• 1941 – zmarł polski chemik, ekonomista, działacz polityczny i społeczny Bolesław Miklaszewski, rektor Szkoły Głównej Handlowej, senator, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Władysława Grabskiego
• 1961 – zmarł Eero Saarinen, amerykański architekt i projektant wnętrz pochodzenia fińskiego (na fotografii projekt Saarinena: Gateway Arch w Saint Louis)
• 1971 – urodził się polski muzyk Maciej Balcar, wokalista zespołu Dżem
• 1981 – zmarł niemiecki architekt i polityk, zbrodniarz wojenny Albert Speer (na fotografii), autor niezrealizowanego projektu przebudowy Berlina (Plan Germania), jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, minister uzbrojenia i amunicji
• 2001 – założono Uniwersytet Rzeszowski (z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, rzeszowskiej filii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz zamiejscowego Wydziału Ekonomii Akademii Rolniczej), Uniwersytet Zielonogórski (z połączenia Politechniki Zielonogórskiej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach (z katowickiej filii ASP w Krakowie),
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Blaise Cendrars

Władysław Gomułka

• 1887 – urodził się Blaise Cendrars (na portrecie Amedeo Modiglianiego), urodzony w Szwajcarii francuski pisarz, członek Legii Cudzoziemskiej, owiany legendą awanturnika autor m.in. serii autobiograficznych Kronik
• 1902 – w paryskiej Olimpii odbyła się premiera filmu science-fiction Georges'a Mélièsa Podróż na Księżyc
• 1972 – w rozgrywanym w Reykjavíku „meczu stulecia” Amerykanin Bobby Fischer pokonał Rosjanina Borisa Spasskiego, uzyskując tytuł mistrza świata w szachach
• 1977 – zmarł kompozytor i pianista Henryk Wars, autor muzyki do 53 filmów (w tym Szpieg w masce, Manewry miłosne) oraz licznych szlagierów wykonywanych m.in. przez Hankę Ordonównę (Miłość ci wszystko wybaczy, Na pierwszy znak) i Wierę Gran
• 1982 – zmarł Władysław Gomułka (na fotografii wykonanej 24 października 1956 r. w czasie wiecu na Placu Defilad w Warszawie), I Sekretarz KC PZPR w latach 1956-1970
• 1992 – zabójstwo małżeństwa Jaroszewiczów – Piotra generała Wojska Polskiego, byłego premiera PRL oraz jego żony Alicji, dziennikarki
• 2007 – katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2007, doszło do zderzenia dwóch samolotów Zlín z grupy akrobacyjnej AZL Żelazny; zginęli obaj piloci
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Bronisława, Idzi i Ruta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Tramwaj linowy w San Francisco

• 1873 – w San Francisco uruchomiono tramwaje linowe (na fotografii)
• 1883 – urodził się architekt i konserwator zabytków Adolf Szyszko-Bohusz, kierownik prac renowacyjnych na Zamku Królewskim na Wawelu
• 1888 – urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, jedna z twórczyń polskiego skautingu
• 1923 – największe w owych czasach trzęsienie ziemi w Japonii przyniosło ok. 100 tys. ofiar śmiertelnych oraz zniszczenie ok. 600 tys. budynków w Tokio i Jokohamie
• 1943 – urodziła się piosenkarka Teresa Tutinas; jej największe przeboje to Na całych jeziorach ty i Gorzko mi do słów Agnieszki Osieckiej
• 1958 – Islandia jednostronnie zadecydowała o powiększeniu swojej strefy wyłącznych połowów z 4 do 12 mil morskich od wybrzeża, co wywołało konflikt, tzw. I wojnę dorszową z Wielką Brytanią
• 1983 – w pobliżu Sachalinu radzieckie myśliwce zestrzeliły koreański samolot pasażerski
  

1 września: imieniny obchodzą m.in.: Amon, Anna, August, Beatrycze, Bronisława, Bronisław, Donat, Dzierżysław, Egidia, Feliks, Gedeon, Idzi, Melecjusz, Michał, Miłodziad, Ruta, Satora, Sator, Sykstus, Werena i Witalis
Wybrane rocznice:

Ludwik XIV – „Król Słońce”

Ruch planetoidy (3) Juno na tle nieba

Tramwaj linowy w San Francisco

Blaise Cendrars

Teresa Grodzińska

Mosty wysadzone w okolicach Tczewa

Zygmunt Batowski

Gateway Arch

François Mauriac

Henryk Wars

Albert Speer

Władysław Gomułka

Kazimierz Deyna

• 1364 – papież Urban V wydał bullę powołującą do życia Akademię Krakowską
• 1524 – podpisanie recesów z Malmö oficjalnie zakończyło szwedzką wojnę o niepodległość
• 1715 – zmarł król Francji Ludwik XIV z dynastii Burbonów, zwany „Królem Słońce” (na portrecie), panował przez 72 lata
• 1804 – niemiecki astronom Karl Ludwig Harding odkrył planetoidę Juno (na ilustracji ruch planetoidy na tle nieba)
• 1820 – urodził się łódzki przemysłowiec Karol Scheibler
• 1854 – urodził się niemiecki kompozytor Engelbert Humperdinck
• 1870 – rozpoczęła się bitwa pod Sedanem, w wyniku której Napoleon III Bonaparte został wzięty do niewoli
• 1873 – w San Francisco uruchomiono tramwaje linowe (na fotografii)
• 1875 – urodził się amerykański pisarz Edgar Rice Burroughs, twórca postaci Tarzana – człowieka wychowanego przez małpy
• 1883 – urodził się architekt i konserwator zabytków Adolf Szyszko-Bohusz, kierownik prac renowacyjnych na Zamku Królewskim na Wawelu
• 1887 – urodził się Blaise Cendrars (na portrecie Amedeo Modiglianiego), urodzony w Szwajcarii francuski pisarz, członek Legii Cudzoziemskiej, owiany legendą awanturnika autor m.in. serii autobiograficznych Kronik
• 1888 – urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, jedna z twórczyń polskiego skautingu
• 1896 – urodził się Bhaktiwedanta Swami Prabhupada, założyciel Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny
• 1902 – w paryskiej Olimpii odbyła się premiera filmu science-fiction Georges'a Mélièsa Podróż na Księżyc
• 1906 – urodził się dominikański prawnik, pisarz i polityk Joaquín Balaguer, prezydent Republiki Dominikańskiej w sumie przez ponad 23 lata
• 1910 – papież Pius X w ramach walki z modernizmem wprowadził obowiązek składania tzw. przysięgi antymodernistycznej przez wszystkich duchownych przed uzyskaniem święceń oraz przez nauczycieli religii i wykładowców w seminariach duchownych przed uzyskaniem zgody na nauczanie
• 1914 – w zoo w Cincinnati padła Martha – ostatni przedstawiciel gatunku gołąb wędrowny
• 1920 – pod Hrubieszowem zginęła męczeńską śmiercią polska sanitariuszka Teresa Grodzińska, bohaterka wojny polsko-sowieckiej 1920 r., pierwsza kobieta odznaczona przez II Rzeczpospolitą Orderem Virtuti Militari, jedna z dwu kobiet odznaczonych w czasie wojny (na fotografii)
• 1923 – największe w owych czasach trzęsienie ziemi w Japonii przyniosło ok. 100 tys. ofiar śmiertelnych oraz zniszczenie ok. 600 tys. budynków w Tokio i Jokohamie
• 1939 – rozpoczęła się obrona gmachu Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku; tegoż dnia atak III Rzeszy na Wieluń, Tczew (na fotografii wysadzone mosty na Wiśle) i Westerplatte zapoczątkował II wojnę światową
• 1941 – zmarł polski chemik, ekonomista, działacz polityczny i społeczny Bolesław Miklaszewski, rektor Szkoły Głównej Handlowej, senator, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Władysława Grabskiego
• 1943 – urodziła się piosenkarka Teresa Tutinas; jej największe przeboje to Na całych jeziorach ty i Gorzko mi do słów Agnieszki Osieckiej
• 1944 – 32. dzień powstania warszawskiego: Niemcy zniszczyli pociskami czołgowymi kolumnę Zygmunta na Starym Mieście (zrekonstruowana w latach 1948-1949) – więcej w kalendarium
• 1944 – odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janeiro; tegoż dnia został zamordowany polski historyk sztuki i muzeolog Zygmunt Batowski (na fotografii), profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Związku Bibliotekarzy Polskich w latach 1919-1920, prezes Polskiego Związku Historyków Sztuki w okresie 1920-1923
• 1945 – otwarto Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino
• 1948 – urodził się arcybiskup metropolita lubelski profesor Józef Życiński, teolog, filozof i publicysta
• 1958 – Islandia jednostronnie zadecydowała o powiększeniu swojej strefy wyłącznych połowów z 4 do 12 mil morskich od wybrzeża, co wywołało konflikt, tzw. I wojnę dorszową z Wielką Brytanią
• 1961 – zmarł Eero Saarinen, amerykański architekt i projektant wnętrz pochodzenia fińskiego (na fotografii projekt Saarinena: Gateway Arch w Saint Louis)
• 1969 – przewrót wojskowy w Libii: po obaleniu króla Idrisa I władzę objął młody kapitan Mu’ammar al-Kaddafi
• 1970 – zmarł francuski pisarz François Mauriac (na fotografii), laureat literackiej Nagrody Nobla
• 1971 – urodził się polski muzyk Maciej Balcar, wokalista zespołu Dżem
• 1972 – w rozgrywanym w Reykjavíku „meczu stulecia” Amerykanin Bobby Fischer pokonał Rosjanina Borisa Spasskiego, uzyskując tytuł mistrza świata w szachach
• 1977 – zmarł kompozytor i pianista Henryk Wars (na fotografii), autor muzyki do 53 filmów (w tym Szpieg w masce, Manewry miłosne) oraz licznych szlagierów wykonywanych m.in. przez Hankę Ordonównę (Miłość ci wszystko wybaczy, Na pierwszy znak) i Wierę Gran
• 1979 – została utworzona Konfederacja Polski Niepodległej
• 1981 – zmarł niemiecki architekt i polityk, zbrodniarz wojenny Albert Speer (na fotografii), autor niezrealizowanego projektu przebudowy Berlina (Plan Germania), jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, minister uzbrojenia i amunicji
• 1982 – zmarł Władysław Gomułka (na fotografii wykonanej 24 października 1956 r. w czasie wiecu na Placu Defilad w Warszawie), I Sekretarz KC PZPR w latach 1956-1970
• 1983 – w pobliżu Sachalinu radzieckie myśliwce zestrzeliły koreański samolot pasażerski
• 1985 – w wodach Atlantyku odnaleziono wrak brytyjskiego statku pasażerskiego RMS Titanic, który zatonął w 1912 po zderzeniu z górą lodową; tegoż dnia na skutek wypadku podczas wyścigu na torze Spa-Francorchamps zmarł niemiecki kierowca wyścigowy Stefan Bellof
• 1989 – zmarli: polski inżynier i wynalazca Tadeusz Sendzimir, oraz polski piłkarz Kazimierz Deyna (na fotografii), który występował w reprezentacji Polski w latach 1968-1978, a w latach 1973-1978 był jej kapitanem
• 1992 – zabójstwo małżeństwa Jaroszewiczów – Piotra generała Wojska Polskiego, byłego premiera PRL oraz jego żony Alicji, dziennikarki
• 2001 – założono Uniwersytet Rzeszowski (z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, rzeszowskiej filii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz zamiejscowego Wydziału Ekonomii Akademii Rolniczej), Uniwersytet Zielonogórski (z połączenia Politechniki Zielonogórskiej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach (z katowickiej filii ASP w Krakowie),
• 2007 – katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2007, doszło do zderzenia dwóch samolotów Zlín z grupy akrobacyjnej AZL Żelazny; zginęli obaj piloci