Mięsień tarczowo-nalewkowy

Mięsień tarczowo-nalewkowy (ang. thyroarytenoid muscle, łac. musculus thyroarytenoideus) – w anatomii człowieka mięsień krtani, należący do grupy mięśni głębokich[1], nazywanych również wewnętrznymi[2].

Mięsień tarczowo-nalewkowy na rycinie mięśni krtani wskazany strzałką i podpisany jako thyro-arytenoideus

Budowa

Mięsień ten jest mięśniem poprzecznie prążkowanym szkieletowym. Dzieli się na trzy części[1][3]:

  • mięsień tarczowo-nalewkowy wewnętrzny (głosowy) – biegnie w wardze głosowej od dolnej połowy wewnętrznej powierzchni kąta chrząstki tarczowatej do wyrostka mięśniowego i dołka podłużnego dolnej części chrząstki nalewkowatej (jest to tzw. część tarczowo-mięśniowa); górne włókna tego mięśnia biegną do wyrostka głosowego (jest to część tarczowo-głosowa)[1];
  • mięsień tarczowo-nalewkowy zewnętrzny (również nazywany po prostu mięśniem tarczowo-nalewkowym) – zaczyna się na wewnętrznej powierzchni kąta płytek chrząstki tarczowatej i od więzadła pierścienno-nalewkowego, kończy się zaś na powierzchni przednio-bocznej i bocznym brzegu chrząstki nalewkowatej[1];
  • przedsionkowy – biegnie przez fałd przedsionkowy[1], kończy się najczęściej na bocznym brzegu chrząstki nagłośniowej[3], przy czym występują tu liczne zmienności anatomiczne[1].

Mięsień tarczowo-nalewkowy ma więc takie same przyczepy, jak więzadło kieszonki krtaniowej[4].

Topografia

Mięsień ten leży po wewnętrznej stronie chrząstki tarczowatej, znajdując się zewnętrznie w stosunku do mięśnia pierścienno-nalewkowego bocznego[2]. Włókna mięśnia tarczowo-nalewkowego bocznego biegną bocznie, a mięśnia przedsionkowego powyżej, mięśnia głosowego[1].

Czynność

Ponieważ wszystkie chrząstki krtani są połączone więzadłami i powleczone po obu stronach licznymi mięśniami, możliwy jest ruch krtani i w konsekwencji modyfikowanie głosu – m.in. wydawanie dźwięków w różnych tonach i śpiew[5]. Jednym z takich mięśni jest mięsień pierścienno-nalewkowaty boczny. Jego funkcją jest przede wszystkim przywodzenie fałdów głosowych (zamykanie szpary głośni), co powoduje przejście do tonów wyższych lub tłumienie dźwięków[2][6]. Każda część mięśnia działa w inny sposób:

  • mięsień tarczowo-nalewkowy wewnętrzny (głosowy) – zwęża i zamyka część błoniastą szpary głośni, napina fałdy głosowe[3];
  • mięsień tarczowo-nalewkowy zewnętrzny – zwęża i zamyka całość szpary głośni[3];
  • przedsionkowy – zwęża szparę przedsionka, w związku z czym głos staje się bardziej przytłumiony[1].

Unerwienie

Nerw krtaniowy dolny unerwia ten mięsień ruchowo[3].

Unaczynienie

Unaczynienie tętnicze mięśnia tarczowo-nalewkowego pochodzi od dwóch głównych źródeł – tętnicy tarczowej górnej (odchodzącej od tętnicy szyjnej zewnętrznej) i tętnicy tarczowej dolnej (która odchodzi od tętnicy podobojczykowej)[6].

Przypisy