Międzybóż
Międzybóż, do 2012 Międzybuż[2] (ukr. Меджибіж, Medżybiż) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie latyczowskim.
 Zamek Sieniawskich | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Powierzchnia | 2,38 km² | ||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy | +380-3857 | ||
| Kod pocztowy | 31530 | ||
| Tablice rejestracyjne | BX | ||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
 49°26′19″N 27°24′10″E/49,438611 27,402778 | |||
Nazwa
Nazwa pochodzi od ukr. między Bohami (Boh). Miejscowość leży przy ujściu Bużka do Bohu[3].
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1146 roku. W XV wieku Międzybóż stanowił własność królewską. Międzybóż należał wówczas do Sieniawskich. W 1566 roku jego właściciel Mikołaj Sieniawski[4] był oblegany na miejscowym zamku przez Tatarów. W 1593 roku, dzięki staraniom Adama Hieronima Sieniawskiego, król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie. W czerwcu 1678 nastąpiło wycofanie wojsk polskich z twierdzy[5]. Odzyskana po Traktacie w Karłowicach w 1699 roku.
W 1731 stał się własnością Czartoryskich. W 1790 w tutejszym zamku stacjonował Tadeusz Kościuszko, który poznał tu Teklę Żurowską. Od 1793 w zaborze rosyjskim. Ośrodek chasydyzmu – rodzinne miasto Nachmana z Bracławia i miejsce, gdzie osiedlił się Israel Baal Szem Tow.
Pod rozbiorami siedziba gminy w powiecie latyczowskim guberni podolskiej.
Pod koniec roku 1918 w miejscowości powstała samozwańcza „republika”, na czele której stał Żyd Muszlin. 11 grudnia 1918 oddziały tej „republiki” zdobyły Nowosielicę, urządzając krwawy samosąd[potrzebny przypis].
Podczas okupacji hitlerowskiej, wiosną 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 5000 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na cmentarzu żydowskim[6].
Zabytki
- zamek Sieniawskich[7] z XV–XVI wieku z wielką basteją na kształcie czworoliścia i ruiną renesansowego pałacu. Po 1831 r. skonfiskowany Czartoryskim. Znacznie zniszczony w czasie I i II wojny światowej.
- kaplica katolicka z 1586 roku na dziedzińcu zamkowym fundacji Rafała Sieniawskiego.
- kościół św. Trójcy (w ruinie) zbudowany z donacji Hieronima Sieniawskiego w latach 1600–32.
- młyn z XIX w.
Kaplica zamkowa
Kościół św. Trójcy
Przypisy
Linki zewnętrzne
- zdjęcia z Międzybóża
- zdjęcia (w tym artystyczne): http://www.4turista.ru/node/4790 – seria fotografii twierdzy w Międzybóżu (międzyborskiej, drugiej co do wielkości po Kamieńcu Podolskim w obwodzie chmielnickim, fotografie z portalu rosyjskiego według projektu 4turista.ru
- Międzyboż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 365.
- Zamek Sieniawskich w Międzybożu
- Zamek w Międzybożu na filmie z drona.
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona