Marzanka
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
![]() Asperula cynanchica | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | marzanka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Asperula L. Sp. Pl. 103. 1 Mai 1753 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Asperula arvensis L.[3] | |||
|
Marzanka (Asperula L.) – rodzaj roślin należący do rodziny marzanowatych. Należy do niego około 200 gatunków[4][5]. Występują one od północnej Afryki i Europy, poprzez Azję Środkową i południowo-zachodnią po Australię i Nową Zelandię, z największym zróżnicowaniem we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i w południowo-zachodniej Azji[4]. Do polskiej flory należą dwa gatunki rodzime: marzanka barwierska (A. tinctoria) i marzanka pagórkowa (A. cynanchica)[6], kilka innych gatunków jest uprawianych[7], spośród nich marzanka polna (A. arvensis) przejściowo dziczeje (jest efemerofitem)[6].
Część przedstawicieli tego rodzaju jest uprawiana jako rośliny ozdobne, zwłaszcza w ogrodach skalnych[8].
Asterophyllum Schimp. & Spenn., Blepharostemma Fourr., Chlorostemma (Lange) Fourr., Cynanchica Fourr.
Rodzaj z rodziny marzanowatych Rubiaceae, w obrębie której reprezentuje podrodzinę Rubioideae i plemię Rubieae[4]. Rodzaj problematyczny, ponieważ wyróżniony został w stosunku do rodzaju przytulia Galium przez Karola Linneusza na podstawie jednej cechy morfologicznej – istnienia rurki w kwiecie lejkowatym lub dzwonkowatym u Asperula i niemal płaskiej korony u Galium. Badania morfologiczne, a zwłaszcza molekularne wykazały, że cecha ta nie odpowiada relacjom filogenetycznym. Część gatunków została przeniesiona między tymi rodzajami[4], w tym np. dawna marzanka wonna (Asperula odorata L.) a obecnie przytulia wonna (Galium odoratum (L.) Scop.)[11]. Cały jednak rodzaj zagnieżdżony jest w obrębie gradu jaki stanowi rodzaj Galium i to w dodatku nie tworząc jednej, monofiletycznej grupy, lecz kilku grup, w obrębie których gatunki tu zaliczane są wymieszane nie tylko z gatunkami rodzaju Galium, ale też rolnica Sherardia, kozłówka Phuopsis i krzyżowniczka Crucianella[12].