Marko Ivan Rupnik

słoweński ksiądz, teolog, mozaikarz i były jezuita (1954–)

Marko Ivan Rupnik SJ (ur. 28 listopada 1954 w Zadlog) – słoweński prezbiter rzymskokatolicki, były jezuita (1973-2023)[1], kapłan diecezji koperskiej (od 2023 r.), teolog, mozaikarz.

Marko Ivan Rupnik
ilustracja
Kraj działania

Włochy

Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1954
Zadlog

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Prezbiterat

1985

Biografia

Marko Ivan Rupnik urodził się w Zadlog 28 listopada 1954 roku. Do jezuitów wstąpił w 1973 roku. Studiował w Accademia di Belle Arti w Rzymie oraz teologię na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. Święcenia kapłańskie przyjął w 1985 roku. W 1991 roku obronił pracę doktorską napisana pod kierunkiem Tomáša Špidlíka. W latach 1991–2020 pracował w jezuickim Centrum Naukowym im. Ezio Alettiego w Rzymie. Był wykładowcą Uniwersytetu Gregoriańskiego oraz Papieskiego Instytutu Liturgicznego Świętego Anzelma. Był także konsultorem w Kongregacji ds. Duchowieństwa, Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji. Ojciec Rupnik projektuje mozaiki[2].

Ekskomunika i sprawa molestowania seksualnego zakonnic

W grudniu 2022 r. generał jezuitów poinformował, że Marko Ivan Rupnik był ekskomunikowany. Wywołało to spekulacje medialne, że został ekskomunikowany przez papieża Franciszka w grudniu 2022 r.[3] W związku z tym jezuici sprostowali informację wyjaśniając, że w 2022 r. generał zakonu tylko podał do publicznej wiadomości informację o wcześniejszej ekskomunice, zaś sama ekskomunika miała miejsce wcześniej i została zdjęta w maju 2020 r.[4] Powodem ekskomuniki było poważne przestępstwo kanoniczne, polegające na tym, że Rupnik „wyspowiadał kobietę z odbycia z nim czynności seksualnej”[4][5]. W marcu 2020 r., o. Rupnik wygłosił w Watykanie pierwsze kazanie wielkopostne dla papieża i Kurii Rzymskiej[6]. Również w 2022 r. ujawniono, że po przeprowadzonej wizytacji we Wspólnocie Loyola przez biskupa Daniele Libanoriego, do Dykasterii Nauki Wiary zaczęły być zgłaszane kolejne sprawy dotyczące wykorzystywania seksualnego sióstr zakonnych, łącznie z przymuszaniem ich do seksu grupowego i oglądania filmów pornograficznych. Według niektórych zeznań kapłan miał także m.in. czerpać przyjemność z wysłuchiwania tego, jak siostry spowiadają się z odbywanych z nim aktów seksualnych. Według zgłaszanych przez pokrzywdzonych zarzutów, zakonnik przez 30 lat, mniej lub bardziej regularnie wykorzystywał seksualnie kobiety[7][8][6][3][9].

Wydalenie z zakonu

9 czerwca 2023 r. generał jezuitów Arturo Sosa Abascal podjął decyzję o wydaleniu Rupnika z zakonu „z powodu jego upartej odmowy przestrzegania ślubu posłuszeństwa”. Duchowny miał wielokrotnie łamać nałożone na niego w 2021 r. zakazy dotyczące jego publicznej działalności (zakaz uczestniczenia w publicznych celebracjach liturgicznych, zakaz podejmowania nowych działań i zobowiązań artystycznych, zakaz wygłaszania publicznych wystąpień i prelekcji). Zakonnik od momentu wydania decyzji miał 30 dni na złożenie odwołania[10][11][12][13], czego jednak nie uczynił zostając tym samym definitywnie usuniętym z zakonu jezuitów[14][15][16].

Inkardynacja do diecezji koperskiej

W dniu 26 października 2023 r. na swoją osobistą prośbę został przez biskupa Jurija Bizjaka przyjęty (inkardynowany) do słoweńskiej diecezji koperskiej[17][18].

Likwidacja Wspólnoty Loyola

Dnia 15 grudnia 2023 r. watykańska Dykasteria ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, wydała dekret nakazujący likwidację żeńskiego zgromadzenia zakonnego Wspólnota Loyola, której współzałożycielem był ks. Rupnik. Dokument ten jest efektem wizytacji zleconej przez arcybiskupa Stanislava Zore OFM z Lublany jeszcze w 2019 r., z okazji 25. rocznicy zatwierdzenia konstytucji wspólnoty. Według oświadczenia archidiecezji Lublany o wynikach wizytacji, w tym stwierdzonych nieprawidłowościach, watykańska dykasteria została poinformowana w lutym 2020 r. Następnie w 2022 r. odbyła się jeszcze jedna wizytacja w zgromadzeniu, którą przeprowadził biskup Daniele Libanori. Również i ona wykazała szereg nieprawidłowości w działaniu wspólnoty, w której dalej posługiwał jako kapłan jej współzałożyciel. Wspólnota Loyola ma zostać zlikwidowana najpóźniej do roku od wystosowania pisma[19][20].

Sztuka sakralna

W Polsce mozaiki zaprojektowane przez o. Rupnika znajdują się, m.in. w następujących świątyniach:

Przypisy