Manewr Kristellera

Opisał go w 1867 roku Samuel Kristeller.

Według sondażu manewr był stosowany w 84% ośrodków położniczych w USA w przypadku 17% porodów, w Holandii w przypadku 4%^[3]. Według ankiety 22% rodzących w Polsce w latach 2004–2014 ma pewność, że zastosowano na nich manewr Kristellera^[4]. Jest często stosowany w warunkach, gdy inne metody są trudno dostępne z powodu braku wykwalifikowanej kadry^[3]. Manewr określany jest jako kontrowersyjny, ponieważ jest mało dowodów wskazujących, że bolesny manewr jest pozytywny dla matki i dziecka^[3], a część położników zupełnie neguje jego użyteczność, wskazując na możliwość licznych powikłań: przedwczesnego oddzielenia łożyska, uszkodzenia krocza, urazu mechanicznego dziecka^[2].

W Polsce nie ma zakazu stosowania chwytu Kristellera. Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w stanowisku z 2016 roku przyznał, że choć rękoczyn wiąże się z powikłaniami, wprowadzenie administracyjnego zakazu jego wykonywania nie jest właściwym rozwiązaniem^[4].Oficjalnie nie jest stosowany, zdaniem konsultanta krajowego w dziedzinie ginekologii i położnictwa prof. Stanisława Radowickiego nie ma okoliczności, w której jego stosowanie jest uzasadnione^[5].

U rodzącej manewr może spowodować^[6]:

• urazy krocza i zwieraczy odbytu,
• pęknięcie macicy i krwotok wewnętrzny,
• przedwczesne oddzielenie łożyska, krwotok i zagrożenie wykrwawieniem matki i dziecka,
• śmierć – w konsekwencji urazu i krwotoku.

Konsekwencje, jakie mogą się pojawić u dziecka^[6][7]:

• złamania kości,
• uszkodzenia splotu ramiennego,
• niedotlenienie,
• krwawienia wewnątrzczaszkowe,
• uszkodzenia innych nerwów i mózgu,
• niepełnosprawność lub śmierć w wyniku doznanych urazów.

• Waszyński E., Zabieg Kristellera – Expressio fetus, jego geneza i współczesne zastosowanie, „Ginekol Pol” 79, s. 297–300 (2008) PDF