Lycoperdon

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe: Bovistella Morgan, Calvatiella C.H. Chow, Capillaria Velen., Cerophora Raf., Handkea Kreisel, Lycoperdon subgen. Bovistella (Morgan) Jeppson & E. Larss., Lycoperdon subgen. Utraria (Quél.) Jeppson & E. Larss., Priapus Raf., Sufa Adans., Utraria Quél.^[2]

Polska nazwa pochodzi od dźwięku wydawanego po nadepnięciu dojrzałego owocnika. Nazwa naukowa pochodzi od greckiego λύκος, tj. wilk oraz πέρδομαι – wypuszczam gazy jelitowe (por. prasłowiańskie *pьrdjǫ, *pьrděti). Nazwę polską podał Józef Jundziłł w 1830 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako prochówka^[3].

Owocniki kuliste lub odwrotnie gruszkowate z zarodnikami wewnątrz. Podczas dojrzewania powoli brązowiejące. Po naciśnięciu zarodniki rozpylają się wydostając na zewnątrz przez otworek w górnej części owocnika. Trzony płonne. Wysyp zarodników: oliwkowobrązowy do umbrowobrązowego. Zarodniki okrągławe, gładkie do brodawkowatych, bez pory rostkowej^[4].

Grzyby saprotroficzne rosnące na ziemi, rzadko na martwym drewnie. Większość gatunków jest jadalna, jednak do spożycia nadają się tylko osobniki młode, dopóki ich wnętrze jest białe^[4].

Gatunki występujące w Polsce:

• Lycoperdon caudatum J. Schröt. 1889 – purchawka długostopkowa
• Lycoperdon decipiens Durieu & Mont. 1848 – purchawka stepowa
• Lycoperdon dermoxanthum Vittad. 1843 – tzw. kurzawka drobniutka
• Lycoperdon echinatum Pers. 1794 – purchawka jeżowata
• Lycoperdon ericaeum Bonord. 1857 – purchawka wrzosowiskowa
• Lycoperdon excipuliforme (Scop.) Pers. 1801 – purchawka fiolowata^[5]
• Lycoperdon lividum Pers. 1809 – purchawka cisawa
• Lycoperdon mammiforme Pers. 1801 – purchawka łatkowata
• Lycoperdon molle Pers. 180 – purchawka miękka
• Lycoperdon nigrescens Wahlenb. 1794 – purchawka czarniawa
• Lycoperdon norvegicum Demoulin 1971 – purchawka norweska
• Lycoperdon perlatum Pers. 1796 – purchawka chropowata
• Lycoperdon pratense Pers. 1797 – tzw. purchaweczka spłaszczona
• Lycoperdon purpurascens (Berk. & M.A. Curtis) Sacc. 1888
• Lycoperdon radicatum Durieu & Mont. 1848^[6] – tzw. kurzaweczka korzeniowata
• Lycoperdon umbrinum Pers. 1801 – purchawka brunatna

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum^[7]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody^[3].

• 
  Purchawka jeżowata
• 
  Purchawka czarniawa
• 
  Purchawka brunatna
• 
  Purchaweczka spłaszczona
• 
  Purchawka łatkowata
• 
  Purchawka fiolowata